می ۲۰۱۰ معادل ۱۴ اردیبهشت ۸۹، به‌عنوان روز جهانی آسم نام‌گذاری شده و این، شعار روز جهانی آسم امسال است: «شما می‏توانید آسم‏تان را کنترل کنید!» تلاش بر این است که میزان بستری شدن مبتلایان به آسم در بیمارستان طی ۵ سال آینده ۵۰ درصد کاهش پیدا کند....

هنوز علت اصلی شیوع و گسترس آسم شناخته نشده اما عواملی که در افراد مبتلا به آسم سبب بروز علایم بیماری یا حملات آسمی می‌شود، شناخته شده‌اند و حذف و کنترل این عوامل در بهبود فرد و افزایش سطح سلامت او بسیار موثر است. کنترل عوامل حساسیت‌زا در محیط خانه نیز کمک زیادی به بهبود افراد مبتلا به آسم می‏‎کند. برای آشنایی با اصول کنترل آسم در خانه با ما همراه شوید.

● رطوبت خانه و ۴ ویژگی خانه‌های ضدآسم

با توجه به اینکه قارچ‌ها در محیط‌های مرطوب رشد می‌کنند، برای کنترل قارچ‌ها و کاهش رطوبت اقدامات زیر را انجام دهید:

۱) از دستگاه‌های بخور و ایجادکننده رطوبت در خانه به‌ویژه در اتاق فردی که آسم دارد، استفاده نکنید. از یک دستگاه رطوبت‌گیر در نقاط مرطوب خانه استفاده کنید و مخزن آب آن را به‌طور مرتب تخلیه کرده، پاک کنید.

۲) لوله‌های آبی که نشتی دارند و شیرهایی را که چکه می‌کنند، تعمیر کنید. کف آشپزخانه و حمام را همیشه خشک نگه دارید.

۳) حمام، آشپزخانه و زیر زمین باید تهویه مناسب داشته باشند. برای این کار می‌توانید از فن استفاده کنید تا رطوبت سطوح پایین‌تر نیز خارج شود.

۴) اگر محل مرطوب و تاریکی در خانه شما وجود دارد، به‌طور مرتب آن را تمیز کرده، از یک لامپ صد وات که همیشه روشن است، برای از بین بردن رطوبت استفاده کنید.

● هوای خانه و ۸ ویژگی خانه‌‌های ضدآسم

ایجاد هوای تمیز و تهویه مطبوع در خانه یکی از مهم‌ترین اقدامات در کنترل بیماری آسم است. وجود مواد محرک و ذرات آلاینده در هوا مانند دود سیگار، دود ناشی از سوخت چوب شومینه یا بخاری، عطرها، ذرات اسپری و محصولات شوینده و پاک‌کننده و دود ناشی از پخت‌و‌پز و همچنین بخارات ناشی از نقاشی و رنگ کردن دیوارها در فضای داخلی خانه می‌توانند علایم آسم را تشدید کنند. برای ایجاد هوای تمیز در خانه به این موارد توجه کنید:

۱) اجازه ندهید کسی در خانه سیگار بکشد. اگر یکی از افراد خانه سیگاری است، بهتر است به او کمک کنید تا سیگار را ترک کند و در غیر این صورت از او بخواهید بیرون از خانه سیگار بکشد.

۲) از شومینه و بخاری‌هایی که سوخت آنها چوب است، در خانه استفاده نکنید.

۳) از محصولات پاک‌کننده و شوینده بدون عطر استفاده کنید. از شمع‌های عطری و اسپری‌های خوش‌بوکننده هوا در خانه استفاده نکنید.

۴) مطمئن شوید تمام وسایل گازسوز خانه تهویه مناسبی به بیرون دارند. دودکش بخاری گازی را به‌ طور کامل بررسی کرده و برای اجاق گاز نیز از هود استفاده کنید.

۵) از نگهداری گل‌ها و گیاهان آپارتمانی در خانه خودداری کنید. در صورت تمایل می‌توانید از گل و گیاه مصنوعی استفاده کنید.

۶) اگر از کولر آبی استفاده می‌کنید، باید بدانید پوشال‌های کولر قارچ‌ها و گرد ‌و غبار را در خود نگه می‌دارد. بهتر است پوشال‌ها را به‌طور منظم تعویض کنید.

۷) روزهایی که آلودگی هوا بالاست یا فصولی که گرده گیاهان در هوا زیاد است، تا جای ممکن پنجره‌ها را باز نکنید. به طور معمول مقدار گرده گیاهان بین ساعات ۵ تا ۱۰ صبح زیاد است. در صورت لزوم می‌توانید پنجره‌ها را در ساعات اولیه صبح که میزان آلودگی کمتر است، باز کنید.

● گرد و غبار و ۱۳ ویژگی خانه‌های ضدآسم

یکی از شایع‌ترین علل ایجادکننده علایم آسم، گرد و غبار حاوی قارچ‌ها و هاگ آنهاست. این موجودات ریز و ذره‌‌بینی که در گرد و غبارهای خانه وجود دارند، می‌توانند در سطوح مرطوب و نمناک زندگی کرده، از طریق تولید هاگ و فرستادن اسپور در هوا تکثیر شوند. برخی از آنها در محل‌های مرطوبی مانند حمام، زیرزمین و آشپزخانه وجود دارند و برخی نیز روی پوست بدن انسان زندگی کرده، از سلول‌های مرده پوست تغذیه می‌کنند. قارچ‌ها در اتاق خواب، ملحفه‌ها و بالش‌ها، پرده‌ها، فرش‌ها و مبلمان خانه وجود دارند. برای کاهش گرد و غبار در خانه می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

۱) حداقل هفته‌ای یک‌بار خانه را جارو برقی بکشید و گردگیری کنید. هنگام گردگیری برای جلوگیری از انتشار گردوغبار در هوای خانه از دستمال مرطوب استفاده کنید. قاب عکس‌ها، مجسمه‌ها و گیاهانی را هم که ممکن است قارچ‌ها را به خودشان جذب کنند، تمیز کنید.

۲) برای تمیز کردن سطوح از محلول سفیدکننده کلره با ۱۰ برابر آب استفاده کنید.

۳) به جای بالش‌های پر، از رخت‌خواب‌هایی که از مواد مصنوعی ساخته شده، استفاده کنید.

۴) روی رخت‌خواب‌ها و مبلی که فرد مبتلا به آسم استفاده می‌کند، ملحفه بیندازید و ملحفه‌ها را هر هفته با آب داغ (بالای ۵۵ درجه سانتی‌گراد) شسته، به خوبی خشک کنید.

۵) حتی‌الامکان و به ویژه در اتاقی که فرد مبتلا به آسم بیشتر اوقات خود را می‌گذراند، از فرش استفاده نکنید.

۶) اگر از گلیم یا فرش‌های محلی استفاده می‌کنید، از انواع سبک و قابل شستشوی آن استفاده کنید و به‌طور منظم آنها را با آب گرم بشویید.

۷) پنجره‌ها و پرده‌ها را به‌طور منظم شسته و تمیز کنید.

۸) از کمدها و دکورهایی که سطوح افقی زیادی دارند و گرد و خاک روی سطوح افقی آنها می‌نشیند، استفاده نکنید.

۹) حتی‌الامکان از صندلی‌های پارچه‌ای در خانه استفاده نکنید.

۱۰) کاشی‌ها و پرده حمام را به‌طور منظم تمیز کنید.

۱۱) کتاب‌ها را در اتاق خواب قرار ندهید.

۱۲) اگر فرزندتان آسم دارد، اسباب‌بازی‌های پارچه‌ای برایش نخرید و اگر به اسباب‌بازی پارچه‌ای علاقه دارد، باید اسباب‌بازی را هر روز در آب گرم شسته، در بالاترین درجه حرارت خشک کنید یا می‌توانید اسباب‌بازی پارچه‌ای را در یک کیسه پلاستیکی گذاشته، به مدت بیشتر از ۵ ساعت در فریزر قرار دهید. قارچ‌ها نمی‌توانند در دمای فریزر بیشتر از ۵ ساعت زنده بمانند.

۱۳) از دستگاه تصفیه هوا در خانه استفاده کرده، فیلتر آن را هر ماه تعویض کنید.

● حیوانات خانگی و ۴ ویژگی خانه‌های ضدآسم

حیوانات نیز از عوامل حساسیت‌زا هستند و ۳۰ درصد افرادی که آسم دارند حداقل نسبت به یک یا دو حیوان آلرژی نشان می‌دهند. موی حیوانات به تنهایی ایجاد آلرژی نمی‌کند ولی به دلیل اینکه معمولاً حاوی قارچ‌ها و گرده گیاهان است، باعث آلرژی می‌شود. مدفوع حیواناتی که در قفس نگهداری می‌شوند (مانند پرندگان، موش و سنجاب) گردوغبار را جذب کرده، باعث تجمع حشرات می‌شود. درباره نگهداری حیوان در خانه به موارد زیر توجه کنید:

۱) حتی‌الامکان از نگهداری حیوانات در خانه خودداری کنید. نگهداری آن را به دوستان و همسایه‌ها بسپارید. به هر حال، حتماً حیوان را بیرون از خانه نگهداری کنید.

۲) هر هفته حیوان را با مواد شوینده شستشو داده، برس بزنید.

۳) بعد از هر بار تماس با حیوان، دست‌های‌تان را به دقت با آب گرم و صابون بشویید.

۴) اگر حیوان را در قفس نگهداری می‌کنید، قفس را همیشه تمیز نگه دارید.

● کنترل حشرات و ۵ ویژگی خانه‌های ضدآسم

سوسک‌ها هم که در محیط‌های شهری زندگی می‌کنند و همه جا حضور دارند، یکی از عوامل اصلی ایجاد حساسیت‌های آسمی هستند. برای دوری از سوسک‌ها اقدامات زیر را انجام دهید:

۱) هر دو سه ماه یک بار با طعمه‌گذاری یا نصب توری به دفع حشرات بپردازید و از سموم و اسپری‌های حشره‌کش که آسم را تشدید می‌کند، در خانه استفاده نکنید.

۲) جعبه، روزنامه و کاغذ در خانه انبار نکنید.

۳) ظروف کثیف و غذاهای بدون درپوش را در آشپزخانه رها نکنید.

۴) سطوح و میزها را تمیز نگه دارید و خرده‌های غذا را که روی زمین می‌ریزد، فوراً پاک کنید.

۵) زباله‌ها را در کیسه زباله و سطل در‌دار ریخته و هر شب آنها را بیرون بگذارید.

آووکادو، میوه ای به شکل گلابی و با پوستی به رنگ سبز بسیار تیره یا حتی سیاه و هسته ای نسبتا بزرگ است که پیش بینی می شود نزدیک به ۱۰ هزار سال قبل از میلاد در مکزیک رشد می کرده است! شاید این موضوع کمی برایتان عجیب به نظر برسد چون آووکادو چند سالی بیشتر نیست که پایش به کشور ما باز شده و هنوز خیلی از ما با طعم آن آشنا نیستیم...

هنس اسلوان انگلیسی در سال ۱۶۹۶ نام آووکادو را برای این میوه انتخاب کرد و از آن زمان تا به حال تمام دنیا آن را با نام آووکادو یا گلابی آمریکایی می شناسند. اگر شما هم از طرفداران این میوه بومی قاره آمریکا هستید، پیشنهاد می کنیم که این مقاله را تا انتها بخوانید تا بیشتر با تمام زوایای آن آشنا بشوید.

هر ۱۰۰ گرم از آووکادو نزدیک به ۱۶۰ کیلوکالری انرژی، ۵۳/۸ گرم کربوهیدرات، ۶۶/۰ گرم قند، ۷/۶ گرم فیبر، ۶۶/۱۴ گرم چربی، ۱۳/۲ گرم چربی اشباع، ۸۰/۹ گرم چربی تک زنجیره ای غیراشباع، ۸۲/۱ گرم چربی چندزنجیره ای غیراشباع، ۲ گرم پروتئین, ۵ درصد ویتامین B۱ ، پتاسیم، فسفر، منیزیم، ۴ درصد آهن، یک درصد کلسیم، مقداری ویتامین B۲، B۳، B۵، B۶ و ۶ درصد روی دارد. با این حساب می بینید که این میوه از نظر مواد معدنی و ویتامین، بسیار غنی است و به خاطر چربی نسبتا بالا، مصرف آن به کسانی که در دوران رژیم لاغری به سر می برند چندان توصیه نمی شود.

بیشتر انرژی آووکادو هم به چربی موجود در آن برمی گردد و پتاسیم این میوه ۶۰ درصد بیشتر از موز است. البته به دلیل اینکه آووکادو سرشار از ویتامین های گروه B، ویتامین E و K است، مصرفش به تمام افرادی که علاقه بسیاری به داشتن پوست و مویی شفاف و زیبا دارند، پیشنهاد می شود!

● ۶ خاصیت آووکادو

پژوهشگران و متخصصان تغذیه در سراسر دنیا، خواص و مزایای بسیار زیادی را برای آووکادو ذکر کرده اند که ما در اینجا ۶ مورد از مهم ترین آنها را برایتان توضیح می دهیم:

۱) تحقیقات نشان داده اند که مصرف منظم آووکادو می تواند تا حد قابل ملاحظه ای خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد.

۲) پژوهشگران می گویند که ترکیبات موجود در آووکادو می تواند سلول های پیش سرطانی و سرطانی که عامل ابتلا به سرطان دهان هستند را از بین ببرند.

۳) آووکادو هم مانند روغن زیتون سرشار از اسید اولئیک است. این ماده یکی از بزرگ ترین عوامل پیشگیری از ابتلا به سرطان پستان محسوب می شود.

۴) آووکادو حاوی آنتی اکسیدان هایی است که می توانند خطر ابتلا به سرطان و بیماری های قلبی را کاهش دهند و از پیری زودرس پوست جلوگیری کنند.

۵) اضافه کردن آووکادو به سالاد باعث می شود که مواد مغذی موجود در سبزیجات سالاد ۵ برابر سریع تر و بیشتر جذب بدن شما شود.

۶)سطح بالای فولات موجود در این میوه می تواند خطر سکته قلبی را در افراد مستعد کاهش دهد.

● رابطه آووکادو با زیبایی

از آنجایی که این میوه سرشار از پروتئین و چربی است، مصرف آن می تواند به حفظ لطافت و شادابی موهای شما کمک کند. به علاوه اگر موهای خشکی دارید، می توانید نصف آووکادو را رنده و با یک قاشق چای خوری روغن زیتون و یک عدد زرده تخم مرغ مخلوط کنید و هر روز به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه آن را روی موهای خودتان که از قبل مرطوب کرده اید، ماساژ دهید و بعد موهایتان را با یک شامپوی ملایم و آب گرم شست وشو دهید.

به این شیوه کمتر از یک ماه، موهایی نرم و براق خواهید داشت! شما می توانید برای شاداب شدن پوست صورت و گردنتان هم از ماسک طبیعی آووکادو استفاده کنید. اگر پوستتان خشک است، آووکادو را با یک قاشق چای خوری عسل مخلوط کنید و آن را به مدت ۱۵ دقیقه روی پوستتان بگذارید و بعد با آب ولرم آن را بشویید. اگر هم پوستتان معمولی یا چرب است باید برای تهیه ماسک آووکادو آن را با ۱ قاشق چای خوری آبلیمو مخلوط کنید.

● آووکادو در سراسر دنیا

در استرالیا و نیوزیلند، مردم میوه آووکادو را روی نان تست یا داخل ساندویچ مرغشان می گذارند و می خورند. برزیلی ها آن را با شکر و کمی آبلیمو مخلوط و آن را به عنوان دسر یا میان وعده، سرو می کنند. مردم سریلانکا، آووکادو را با شکر، شیر و کمی کاکائو مخلوط می?کنند و آن را به عنوان یک نوشیدنی مغذی در وعده صبحانه یا عصرانه می نوشند.

مکزیکی ها هم که بزرگ ترین تولیدکننده آووکادو هستند، آن را به سالاد، انواع ساندویچ ها، سوپ یا حتی برنج اضافه می کنند و می خورند. کالیفرنیایی ها هم عاشق املت آووکادو هستند و با ترکیب کردن این میوه با تخم مرغ، املتی خوشمزه از آن درست می کنند! فقط فراموش نکنید که این میوه به دلیل چرب بودن پرکالری است پس اگر اضافه وزن دارید به انرژی روزانه و میزان کالری که در طول روز دریافت کرده?اید دقت داشته باشید.

زندگی شهرنشینی و استفاده روزافزون از تکنولوژی جدید اگرچه به ظاهر، کیفیت زندگی را بهبود بخشیده ولی از نقطه نظر سلامت، کم تحرکی حاصل از زندگی مدرن با عواقب بسیاری همراه است. امروزه افراد ساعات زیادی از روز را در مشاغلی نظیر اپراتوری رایانه، کارهای دفتری در مسلک مدیر یا کارمند به حالت نشسته می گذرانند. در ساعات غیرکاری نیز وضعیت بهتر نیست و ساعات خارج از کار موظفی را نیز در اتومبیل و سایر وسایل نقلیه، روبه روی تلویزیون و رایانه به حالت نشسته سپری می کنند...

متاسفانه به نظر می رسد که اکثر بزرگسالان به طور متوسط بیش از ۹۰ درصد ساعات بیداری خود را در حالت نشسته طی می کنند. در مقاله سال ۲۰۰۹ میلادی مجله سلامت بانوان ذکر شد که یک آمریکایی به طور متوسط ۵۶ ساعت (یعنی بیش از دو روز کامل) در هفته را به حالت نشسته می گذراند. شاید بهتر باشد که تبعات نشستن طولانی مدت را در سه حوزه بررسی کنیم.

الف) افزایش خطر بیماری های مزمن

بسیاری از بیماری های مزمن که عوامل اصلی مرگ و میر در عصر حاضر هستند، ارتباط نزدیکی با سطح فعالیت بدنی دارند. زندگی کم تحرک و نشستن طولانی مدت از عوامل خطرساز ابتلا به این بیماری ها هستند. بیماری های عروق کرونر قلب، چاقی، دیابت نوع ۲، پوکی استخوان و برخی از انواع سرطان ها از مهم ترین بیماری های این گروه به شمار می روند. در دهه ۱۹۵۰ میلادی نخستین یافته های پژوهشی حکایت از عواقب خطرناک نشستن طولانی مدت داشتند و نشان دادند که افراد در مشاغل فعال در قیاس با مشاغل کم تحرک خطر کمتری برای ابتلا به بیماری های عروق کرونر دارند. یک پژوهش جدید از انجمن تناسب اندام کانادا مشخص کرده که ارتباط تنگاتنگی بین میزان نشستن و مرگ ناشی از کلیه بیماری های قلبی وجود دارد. نشستن طولانی مدت در افزایش ابتلا به چاقی و دیابت نیز موثر است، به طوری که نشان داده شده که هر ۲ ساعت افزایش ساعات نشستن در روز با ۵ تا ۲۳ درصد افزایش خطر چاقی و ۷ تا ۱۴ درصد افزایش خطر دیابت نوع۲ همراه است. افزایش خطر سرطان های پستان، روده بزرگ و تخمدان نیز از عواقب کم تحرکی طولانی مدت به حساب می آیند.

ب) عدم تناسب اندام

نشستن طولانی مدت در نحوه استقرار بدن و سلامت ستون فقرات نیز موثر است. بدیهی است که نشستن مفرط می تواند به تدریج تغییرات نامناسبی را در وضعیت قامت و تناسب افراد ایجاد کند. این تغییرات عمدتا به دو دلیل ایجاد می شوند. نخست اینکه در حالت نشسته، بسیاری از عضلات بزرگ بدن در حالت غیرفعال هستند و استفاده نکردن از این عضلات در درازمدت به ضعف و تحلیل آنها منجر می شود. از سوی دیگر، نشستن طولانی مدت پشت میز یا روبه روی رایانه به خصوص اگر در وضعیت استاندارد و با رعایت اصول ارگونومی همراه نباشد، تغییراتی از قبیل گردی شانه ها، قوز، وضعیت رو به جلوی سر و تغییر انحنای ستون فقرات را ایجاد خواهد کرد. ضعف عضلانی منتشر در عضلات بزرگ بدن و قرارگیری طولانی مدت در وضعیت نامناسب از یک سو و چاقی و افزایش وزن ناشی از کم تحرکی از سوی دیگر دست به دست هم داده و به اصطلاح هیکل و تناسب بدنی افراد را برهم می زنند. بسیاری از خانم ها اعتقاد دارند که نشستن طولانی مدت باعث پهن شدن لگن و باسن شان می شود. البته نشستن، اثر مستقیمی روی استخوان لگن و سایر استخوان های بدن ندارد ولی به دلایلی که اشاره شد، ضعف عضلات به ویژه عضلات سرینی و شکم، افزایش وزن و تغییر انحنای ستون فقرات کمری و گاهی انحراف استخوان لگن می توانند این تغییر شکل پهن شدگی را توجیه کنند.

ج) دردهای عضلانی اسکلتی

نشستن طولانی مدت از عوامل زمینه ساز ایجاد دردهای عضلانی اسکلتی است. یک مقاله جدید نشان داده است که خطر کمردرد و درد گردن در افرادی که قسمت عمده روز را در حالت نشسته سپری می کنند، به مراتب بیشتر است. یک پژوهش دیگر حاکی از آن است که شیوع کمر درد مزمن در خانم ها از اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی، ۳ برابر افزایش یافته است. جالب است بدانید ضعف عضلات نگاه دارنده ستون فقرات و قرارگیری طولانی در وضعیت های غلط نظیر چرخش ستون فقرات، خم شدن روی کاغذ یا خیره شدن ممتد به صفحه مانیتور همگی می توانند باعث پیدایش این دردها شوند.

● اما راه حل

برای مقابله با همه مشکلاتی که ذکر شدند، تنها یک راه حل موثر وجود دارد و آن هم افزایش فعالیت جسمانی و کاهش ساعات کم تحرکی و بی تحرکی است. توصیه می شود که تمامی افراد حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت جسمانی با شدت متوسط تا زیاد را در برنامه زندگی روزمره خود لحاظ کنند. در این برنامه باید حرکات کششی و انعطاف پذیری، ورزش های هوازی (از قبیل دویدن، پیاده روی سریع، دوچرخه سواری و شنا) و ورزش های تقویت کننده عضلات بزرگ بدن گنجانده شوند. از سوی دیگر، باید ساعات نشستن به تدریج کاهش یابند و در صورت ضرورت کاری به نشستن طولانی مدت، وقفه های ۵ دقیقه ای برای بلند شدن و قدم زدن (مثلا از طریق مکالمه تلفنی در حالت راه رفتن، پیگیری برخی نامه ها به صورت حضوری، پیاده روی در ساعات ناهار و...) در نظر گرفته شود.

همه ما در طول هفته بارها از زعفران، این گیاه خوش آب و رنگ و خوش عطر برای تزئین و خوش رنگ کردن موادغذایی و سفره های غذای خود استفاده می کنیم اما شاید در کنار جنبه های تزئینی و خوش عطری این گیاه قرمز رنگ، کمتر به خواص درمانی و اثرات مثبت آن در بهبود و درمان دردهای ناشی از قاعدگی، دردهای شکمی بعد از زایمان و افسردگی توجه کرده باشید. درمانگران چینی اما از این گیاه دارویی خوش رنگ و گران قیمت و از خواص کم نظیر آن برای درمان بسیاری از بیماری های روحی و جسمی بهره می برند. این درمانگران با تعیین دوز مصرفی مناسب از زعفران برای بیمارشان به او کمک می کنند تا بیماری را پشت سر بگذارد.

● حداکثر مواد مغذی

چینی ها بر این باورند که مصرف به اندازه زعفران به همراه موادغذایی در یکی از وعده های غذایی می تواند تاثیر زیادی در بهبود جریان گردش خون در بدن داشته باشد. به این ترتیب اعضای خانواده با خوردن زعفران در کنار غذا با بهبود و تسهیل جریان گردش خون در بدن قادرند بیشترین موادمغذی موجود در غذا را به سلول های مختلف در نقاط مختلف بدن برسانند و جذب مواد مغذی را افزایش دهند.

● تسکین دردهای دوره قاعدگی

درمانگران چینی با تجویز زعفران برای خانم هایی که از دردهای دوره های ماهانه اعتراض دارند، به کاهش دردهای دوره ماهانه آن ها کمک می کنند. مصرف این گیاه دارویی به صورت شربت یا در کنار غذا به دلیل خواص ضد دردی که دارد موجب کاهش دردهای قاعدگی به ویژه در خانم ها و دخترانی است که خونریزی دوران قاعدگی آن ها به تعویق افتاده است.

● ۲ هدف با یک تیر

افرادی که پس از تصادف یا وارد آمدن ضربه ای به بدن شان دچار تورم و درد بدن می شوند، می توانند با مصرف زعفران در کنار غذا یا به صورت شربت به کاهش میزان تورم ناشی از ضربه و بهبود دردهای شان کمک کنند. علاوه بر این زعفران به دلیل خواص نشاط بخشی که دارد علاوه بر بهبود جریان گردش خون که در نهایت منجر به تسکین و بهبود درد و کاهش تورم بیمار می شود می تواند روحیه بیمار را نیز تحت تاثیر قرار داده و به لحاظ روحی او را قوی کرده و به شرایط عادی بازگرداند. در حقیقت مصرف زعفران برای این افراد علاوه بر برطرف کردن نگرانی بیمار، ترس او را نیز بر طرف می کند.

● شادی خانوادگی

میزان مجاز مصرف زعفران در روز برای افراد یک تا ۳ گرم است. بنابراین خانم های خانه باید دقت داشته باشند که برای تهیه غذا در وعده های غذایی تنها تا ۳ گرم اجازه استفاده از زعفران را دارند و مصرف بیش از اندازه زعفران حتما باید با تجویز پزشک یا درمانگر طب سنتی صورت گیرد زیرا مصرف بی رویه این گیاه دارویی عوارض جانبی متعددی به همراه دارد. بنابراین توصیه ما این است که فقط در یکی از وعده های غذایی روزانه خود از زعفران استفاده کنید فقط مراقب باشید که از میزان مجاز آن بیشتر مصرف نکنید. استفاده مداوم از این گیاه خوش آب و رنگ خواص مختلفی دارد که یکی از آن ها افزایش نشاط و شادمانی اعضای خانواده است.

● چه افرادی زعفران نخورند!

مصرف روزانه یک تا ۳ گرم زعفران به عنوان حد مجاز مصرف این گیاه دارویی شناخته می شود و افرادی که تمایل به مصرف بیشتر این گیاه خوش آب و رنگ دارند باید حتما تحت نظارت پزشک یا درمانگر خود آن را مصرف کنند. با این وجود برخی از افراد هستند که حتی مصرف مقدار مجاز زعفران برای آن ها مضر است.این افراد عبارتند از:

▪ افرادی که با مشکل تعریق کف دست روبه رو هستند باید از مصرف زعفران پرهیز کنند یا مقدار آن را به حداقل برسانند چون مصرف زعفران تعریق کف دست این افراد را بیشتر می کند.

▪ مصرف زعفران به افرادی که چاق بوده یا دچار اضافه وزن هستند به هیچ وجه توصیه نمی شود. این ادویه اشتهاآور بوده و مصرف مداوم آن منجر به افزایش وزن می شود.

▪ افرادی که مصرف زعفران در آن ها بیشتر از حد مجاز شود معمولا با علائمی مثل تهوع، استفراغ، درد شکم و خونریزی در مدفوع روبه رو می شوند. این افراد علاوه بر این افزایش ضربان قلب را نیز تجربه می کنند که در این حالت بهتر است فورا با پزشک خود تماس بگیرند.

● با طلای سرخ چاق شوید

زعفران یکی از گران قیمت ترین ادویه ها در ایران است که به عنوان یک چاشنی خوش رنگ و خوش عطر برای تزئین غذاها و زیباتر کردن آن ها مورد استفاده قرار می گیرد. این ادویه به دلیل ظاهر مناسبی که به غذا می بخشد و به دلیل خواص اشتها آوری که در خود دارد برای افرادی که تمایل به اضافه وزن و افزایش اشتها دارند بسیار مناسب است. مصرف اندازه مجاز زعفران که به طلای سرخ در جهان معروف است موجب افزایش اشتها در افراد لاغر و کم اشتها شده و به مرور به رسیدن آن ها به وزن ایده آل کمک می کند.

افزایش فعالیت های فکری و جسمی دانش آموزان در کنار تغییرات آب و هوایی و شیوع بیماری های فصل پاییز همگی در کنار هم شرایطی را برای دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی به وجود می آورد که ضرورت توجه والدین را به این موضوع می طلبد. یکی از ساده ترین و کاربردی ترین روش ها برای افزایش انرژی و توان فکری و جسمی دانش آموزان در سال تحصیلی جدید، داشتن رژیم غذایی مناسب، تغذیه سالم و وعده های غذایی متناسب با فعالیت هاست. در کنار این مسئله تغذیه سالم و گنجاندن تمامی موادمغذی و مفید برای سلامت فکر و جسم کودک در رژیم غذایی یکی از مهم ترین شیوه های داشتن جسمی سالم و مقاوم دربرابر رایج ترین بیماری های فصل پاییز از قبیل سرماخوردگی، زکام و آنفلوانزا است. آنچه می خوانید بخش هایی از توصیه های درمانگران طب سنتی ایران همزمان با شروع سال تحصیلی جدید است.

● اهمیت تغذیه در سلامت کودکان

دوره دبستان برای کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا دانش آموزان در این دوره، در مقطعی از سن خود قرار دارند که بنیان وجودی آنها شکل کامل تری به خود می گیرد. در این دوران است که دندان های اصلی جایگزین دندان های شیری کودک می شود و استخوان بندی آنها شکل گرفته و استحکام لازم را به دست می آورد. بنابراین در این مرحله کودک ابتدایی ترین پله های ورود به بلوغ را تجربه می کند. به همین علت متخصصان علم تغذیه، به خصوص درمانگران طب سنتی ایران بر این باورند، یک رژیم غذایی سالم و مغذی در وعده ها و میان وعده های غذایی می تواند تا حد زیادی تضمین کننده سلامت کودکان باشد. بنابراین به هیچ وجه نباید اجازه دهیم کودک بدون صبحانه یا بدون خوردن وعده غذایی به درس یا فعالیت فیزیکی دیگری مشغول شود، زیرا بخش بزرگی از عادت های غذایی و تنظیم وعده های غذایی در دوره دبستان شکل می گیرد. این نکته زمانی اهمیت بیشتری به خود می گیرد که توجه داشته باشیم همین کودکان مشغول به تحصیل در دوره دبستان، مردان و زنان آینده کشور را تشکیل داده و باید برای ورود به اجتماع و فعالیت در حرفه های گوناگون سلامت و سالم باشند.
 

● تقویت دانش آموزان با میان وعده ها

متخصصان طب سنتی معتقدند، وعده های غذایی دانش آموزان باید براساس عادات غذایی آن ها و از روی مزاج بچه ها توسط خانواده آن ها تشخیص داده شود. بنابراین می توان گفت ، کامل ترین و سالم ترین غذاها بستگی مستقیم به عادت های غذایی خانواده دارد.

علاوه بر این توصیه موکد درمانگران این است که در بهترین شرایط باید ۳ وعده غذایی مرسوم، یعنی صبحانه، ناهار و شام با غذاهای سالم، طبیعی و تازه برای کودکان و نوجوانان تدارک دیده شود، همچنین در بهترین شرایط توصیه می شود در بین وعده های صبحانه و ناهار، و ناهار و شام، میان وعده های دیگری قرار گیرد تا در فاصله وعده های غذایی اصلی نیز مواد مغذی لازم به دانش آموزان برسد. در این وضعیت همواره پیشنهاد می شود میان وعده ها با مصرف میوه و مواد غذایی طبیعی از قبیل دانه ها و مغزهای گیاهی پر شود.

● ۴ مغز و پنیر کامل ترین صبحانه

پزشکان و متخصصان تغذیه همواره تاکید می کنند، نخستین وعده غذایی یعنی صبحانه، مهم ترین و طلایی ترین وعده غذایی در طول روز است.

خوب است بدانیم که صبحانه در آمادگی جسمانی دانش آمــوزان نیز بیشترین سهم را دارد. این وعده غذایی صبح است که دانش آموز را برای حضور بانشاط و موثر در کلاس درس آماده کرده و ذهن او را برای فراگیری بهتر درس ها آماده می کند.صبحانه که بهترین و موثرترین وعده غذایی برای ذخیره مواد مغذی در بدن انسان هم هست بهتر است با مواد غذایی مانند پنیر، شیر، مربای بالنگ، تخم مرغ عسلی شده و میوه های تازه برای دانش آموزان شما تدارک دیده شود.متخصصان توصیه می کنند، انواع خشکبار مانند پسته، گردو، بادام، فندق، بادام زمینی، چلغوزه، بادام هندی و دانه های مغذی دیگر در این وعده استفاده شود و به عنوان مواد غذایی موثر در سلامت مصرف شوند.

● چرا فرزند تان بعد از ناهار کسل می شوند؟

اما در وعده غذایی ظهر یا ناهار توصیه می شود برای دانش آموزان غذاهایی مورد استفاده قرار گیرند که با نیروی هاضمه آن ها سازگاری داشته و از این بابت مشکلی را ایجاد نکنند. این نکته را همواره به خاطر داشته باشید که عمل هضم وقتی به خوبی و تکامل اتفاق می افتد که کودکان و نوجوانان بعد از مصرف غذا بتوانند انرژی خود را تخلیه کرده و احساس شادمانی و نشاط داشته باشند. این مورد نشان دهنده آن خواهد بود که عمل هضم به درستی اتفاق افتاده و غذایی که مورد استفاده دانش آموزان قرار گرفته به طور کامل با دستگاه هضم غذا سازگاری دارد بنابراین چگونگی تهیه وعده ناهار با وضعیت هضم غذا در سیستم جسمی فرزندان شما ارتباط مستقیم دارد. بهتر است این نکته را هم به خاطر داشته باشید که دریافت غذاهای نامناسب، فرزندان شما را سنگین، کسل و بی رمق کرده و او در فراگیری دروس خود با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.

● با فرزند بهانه گیر چه کنید ؟

اگر به سلامت کودک خود علاقه مندید حتما به خاطر داشته باشید که احساس گرسنگی او را با تهیه مواد خوراکی گرم و غذاهایی که با یک فرآیند سالم در خانه تهیه کرده برطرف کنید.

اگر احساس کردید فرزند شما در طول روز با احساس گرسنگی مواجه می شود از یاد نبرید که غذاهای گرم، تازه و خانگی برای سلامت او مفید خواهد بود و گرسنگی او را بهتر برطرف می کند. در این غذاها توجه داشته باشید که مواداولیه حتما از مواد مغذی تشکیل شده باشند. حتی اگر احساس گرسنگی فرزند خود را غیرواقعی یافتید و از این نظر اطمینان حاصل کردید، می توانید برای برطرف کردن بهانه های غذایی او از تنقلات مفید و سالمی همچون آبمیوه های طبیعی استفاده کنید تا در زمان مناسب، وعده غذای اصلی را آماده کرده تا فرزندتان سرو کند.

● چگونه اشتهای فرزندتان را افزایش دهید؟

در میان وعده صبح که به اصطلاح آن را «چاشت» نیز می نامیم، باید مواد غذایی مناسبی مصرف شوند که در نهایت اشتهای فرزندان شما را برای وعده غذای ظهر افزایش دهند. والدین می توانند در این میان وعده از مواد غذایی تازه، به خصوص میوه، نان و پنیر، مغز گردو، نخودچی، کشمش، برنجک، گندم، عدس برشته، توت خشک و برگه های خشک شده میوه برای تغذیه کودکان خود استفاده کنند.

مصرف این مواد غذایی در چاشت باعث می شود از یک سو فرزندان شما با اشتهای بیشتری وعده غذایی ناهار را صرف کنند و از سوی دیگر صفرای کافی وارد روده ها و سیستم گوارشی آن ها شده و از این طریق جداره روده ها تمیز و شست وشو داده شوند.

این فرآیند باعث می شود دانش آموزان سنگینی غذاهای پیشین را احساس نکرده و احساس بی اشتهایی نکنند. همچنین متخصصان طب سنتی برای نیم چاشت فرزندان تان تهیه غذاها و تنقلات خانگی را هم توصیه می کنند. برای مثال شما می توانید با استفاده از تمبر هندی، شکر و ترنجبین یک نوع شکلات خانگی تهیه کرده و به فرزندان خود بدهید تا صرف کنند.

این شکلات خانگی بو و مزه مطبوعی داشته و فرزندان شما از خوردن آن در زنگ تفریح احساس خوشایندی خواهند داشت.

● چند پیشنهاد خوشمزه برای میان وعده عصرگاهی

هنگام عصر تلاش کنید برای تغذیه فرزندان محصل خود مواد غذایی تدارک ببینید که مصرف آن ها باعث نشاط بیشتر شان شود. این را هم به خاطر داشته باشید که نشاط و وجد کودکان شما با مواد غذایی سالم و طبیعی تامین می شود.برای وعده عصرگاهی می توانید از بستنی های سنتی، فالوده، میوه های فصلی تازه، شله زرد، کاهو با سکنجبین، ذرت شیرین، آبمیوه های طبیعی و تازه و انار آغشته به گلپر استفاده کنید. این مواد غذایی در عین حال که خوشمزه و مورد پسند دانش آموزان هستند سلامت و شادابی آن ها را نیز تضمین می کنند.

غده تیرویید یکی از غدد درون ریز بدن است که هورمون هایی را برای تنظیم سوخت وساز بدن شما تولید می کند. دیگر غدد مهم درون ریز بدن عبارتند از: لوزالمعده، هیپوفیز، غدد فوق کلیوی، غدد پاراتیرویید و گنادها. غده تیرویید در قسمت میانی نیمه تحتانی گردن زیر حنجره و بالای استخوان های ترقوه قرار دارد. تیرویید غده ای است دمبلی شکل که از دو لب چپ وراست تشکیل شده است. این دو لب به وسیله یک لب میانی به هم متصل می شوند. البته باید بدانید که همیشه نمی توان یک غده تیرویید نرمال را لمس کرد.

● چه موقع غده تیرویید غیرطبیعی است؟

بیماری های غده تیرویید بسیار شایع بوده و میلیون ها نفر را در سراسر دنیا مبتلا می کند. شایع ترین بیماری های تیرویید، پرکاری و کم کاری این غده است. در هر دو حالت، غده تیرویید ممکن است بزرگ تر از حد نرمال باشد. بزرگی غده تیرویید را گواتر می نامند. گاهی اوقات التهاب غده تیرویید باعث بزرگی آن می شود. بیماران ممکن است دچار توده یا گره در غده تیرویید شوند. این توده ها ممکن است به آرامی یا بسیار سریع بزرگ شوند. این توده ها حتما باید به وسیله پزشک بررسی شوند.

● تشخیص بیماری های تیرویید، چگونه است؟

تشخیص بیماری های عملکردی یا توده های تیرویید در درجه نخست، براساس شرح حال و معاینه بالینی است. پزشک، گردن شما را معاینه کرده و از شما می خواهد برای برجسته شدن غده تیرویید چانه خود را بالا برده و آب دهان خود را ببلعید. دیگر آزمایش هایی که پزشک ممکن است برای شما درخواست کند عبارتند از:

۱) سونوگرافی گردن و غده تیرویید

۲) اندازه گیری هورمون های تیرویید در خون۳

۳) اسکن رادیو اکتیو

۴) نمونه برداری از سلول های تیرویید با استفاده از سوزن ظریف

۵) عکس قفسه سینه

۶) سی تی اسکن یا ام.آر.آی

۷) نمونه برداری از سلول های تیرویید با سوزن ظریف

اگر توده ای در تیرویید شما وجود داشته باشد، ممکن است پزشک انجام یک نمونه برداری با سوزن ظریف را برای شما انجام دهد. این کار بی خطر و به نسبت بدون درد است. سوزنی از روی پوست وارد توده شده و از آن نمونه برداری می کند. درد مختصری بعد از انجام این کار ممکن است وجود داشته باشد. این آزمایش، اطلاعات مفیدی را در مورد توده موجود در غده تیرویید دراختیار پزشک قرار می دهد و به ویژه به او در افتراق توده های خوش خیم از بدخیم کمک می کند.

● درمان بیماری های تیرویید

پر کاری و کم کاری تیرویید معمولا به کمک داروها درمان می شوند. اگر هورمون تیرویید کمتر از حد نرمال تولید شود (کم کاری تیرویید) می توان آن را با استفاده از قرص لووتیروکسین درمان کرد. پرکاری تیرویید نیز به وسیله داروهایی مانند متی مازول درمان می شود. اما گاهی اوقات ممکن است برای درمان کامل، احتیاج به برداشتن غده تیرویید به کمک جراحی داشته باشد. اگر توده ای در تیرویید وجود داشته یا اینکه به صورت منتشر بزرگ شده باشد، پزشک براساس معاینات و نتایج آزمایش ها، درمان را انتخاب می کند. اکثر توده های تیرویید خوش خیم بوده و اغلب به وسیله هورمون های تیرویید سرکوب می شوند. هدف از این درمان کوچک کردن و از بین بردن توده در مدت زمانی بین ۳ ۶ ماه است. اگر توده در حین درمان بزرگ تر شود، اکثر پزشکان توصیه به جراحی آن می کنند و درصورتی که گزارش نمونه برداری سوزنی مطرح کننده سرطان یا مشکوک به آن باشد جراحی ضروری است.

● جراحی تیرویید

جراحی تیرویید، عبارت است از برداشتن همه یا بخشی از غده تیرویید. این عمل در بیمارستان و با بیهوشی کامل انجام می شود. معمولا لب یک طرف که توده دارد همراه با لب میانی برداشته می شود. در هنگام جراحی از لب طرف مقابل نمونه برداری شده و درصورتی که مشکوک به بدخیمی باشد آن هم برداشته می شود. جراح درمورد این احتمال، قبل از عمل با شما صحبت خواهد کرد. بعد از جراحی در محل عمل ممکن است وسیله ای شیلنگ مانند به نام «درن» قرار داده شود که مسوول تخلیه خون است. این درن، معمولا ظرف ۲۴ ساعت برداشته می شود. اکثر بیماران یک تا سه روز بعد از عمل از بیمارستان مرخص می شوند. عوارض بعد از جراحی تیرویید نادر است.

بعضی از آنها عبارتند از: خونریزی، گرفتگی صدا، دشواری بلع، بی حسی پوست گردن و پایین آمدن کلسیم خون. اکثر عوارض، ظرف مدت زمان کوتاهی بهبود می یابند. بیمارانی که کل غده تیروییدشان خارج می شود بیشتر در معرض افت کلسیم خون قرار دارند. این مساله ناشی از آسیب دیدن غده پاراتیرویید در حین عمل است.

بیمارانی که همه تیروییدشان خارج می شود، نیاز به جایگزینی هورمون های تیرویید با استفاده از قرص های هورمونی دارند. برخی هم احتیاج به جایگزینی کلسیم دارند.

● فلزی که مردان از استفاده آن منع می شوند

طلا از جمله فلزهای زینتی به شمار می رود که طرفدران زیادی دارد و بخصوص خانم ها علاقه زیادی به آن نشان می دهند و بالطبع از اشکال مختلف آن به عنوان زیورآلات استفاده می کنند.

در این میان حتما شنیده اید که استفاده از طلا برای مردان منع شده و در اسلام این کار عملی حرام معرفی شده است ولی تا به حال شده از خودتان بپرسید چرا زنان مجاز به استفاده از طلا هستند ولی مردها نباید از این فلز قیمتی و زینتی بهره مند شوند؟ به طور کلی هر موضوعی که اسلام آن را سفارش کرده باشد برای بدن انسان مفید و هر چه را که برای انسان حرام کرده باشد، قطعا برای او مضر است. اگر چه دلایل برخی مسائل هنوز از لحاظ علمی مشخص نشده است ولی ما به عنوان مسلمان به این معتقد هستیم که مسلما خیری در پشت این ممنوعیت ها وجود دارد.

● طلا، آفتی برای مردان

طبق بررسی های متعددی که صورت گرفته، تعداد گلبول های سفید خون در مردان بیشتر از زن هاست، حال آن که تماس بدن مرد با طلا باعث بالا رفتن میزان گلبول های سفید می شود. به طور طبیعی با افزایش شمار گلبول های سفید، جا برای گلبول های قرمز خون کم شده و تعداد آنها به طور محسوسی کاهش پیدا می کند.
 

در واقع استفاده از طلا در مردان باعث بر هم خوردن تعادل میان گلبول های سفید و قرمز خون می شود. همین امر باعث بروز کم خونی در مردان و از سوی دیگر باعث بروز سرطان خون می شود که همگی بر اثر اختلال در گلبول های بدن مردان ایجاد می شود. اما در اینجا شاید این سوال ذهن شما را مشغول کند که پس چرا زنان می توانند از طلا استفاده کنند؟ اگر طلا روی تعادل گلبول های بدن مردان تاثیر می گذارد، پس زنان هم نباید از این امر مستثنا باشند.

در نگاه ابتدایی شاید حق با شما باشد، ولی مطالعاتی که روی ساختار بدن زنان انجام شده نشان می دهند تفاوت هایی جزئی در ساختار بدن زن و مرد وجود دارد. طلا حاوی اشعه هایی است که از پوست بدن رد شده و روی گلبول های بدن تاثیر می گذارد. این مساله در مورد مردان کاملا صدق می کند ولی در زنان خیر. در زنان بین لایه پوست و گوشت، یک لایه چربی وجود دارد اما در مردان این لایه وجود ندارد. همین لایه محافظ چربی است که همانند سدی محکم مانع از رسیدن اشعه های مضر طلا به بدن زنان می شود.

به این ترتیب تاثیر منفی روی گلبول های قرمز خونی در مردان یکی از مضرات استفاده از طلا در آقایان است.

دلیل دیگری که از اهمیت زیادی هم برخوردار است، تاثیر منفی اشعه های فلز طلا روی هورمون های جنسی مردان است. استفاده از طلا توسط مردان باعث بروز اختلالات هورمونی شده و حرکت اسپرم ها را با مشکل مواجه می کند، به طوری که سرعت حرکت آنها به قدری کاهش پیدا می کند که قدرت کافی برای باروری تخمک نداشته و موجب ناباروری مرد می شود.

در واقع بررسی های صورت گرفته حاکی از آن است که بیشترین تاثیر طلا در بافت های مختلف بدن، روی اندام های تناسلی است. طلا بیشترین اثر منفی خود را در مردان در بخشی از دستگاه تناسلی می گذارد که محل تجمع اسپرم هاست. اسپرم ها مدت زمانی را در این مکان می گذرانند تا قدرت باروری و تحرک یابند. بنابراین اشعه های مضر طلا با تاثیر بر این بخش بشدت از سرعت حرکت و باروری اسپرم ها می کاهد.

تعداد گلبول های سفید خون در مردان بیشتر از زن هاست حال آن که تماس بدن مرد با طلا باعث بالا رفتن میزان گلبول های سفید می شود

علاوه بر ناباروری که پیامد مهمی در استفاده از طلاست، مشکلات روحی و خانوادگی ناشی از آن را هم باید اضافه کرد که گاهی باعث هزینه های زیاد برای درمان ناباروری و حتی به هم خوردن زندگی ها می شود. در این میان حتی افرادی که از طلا به عنوان زینت استفاده نمی کنند و تنها شغل آنها ایجاب می کند که با طلا در ارتباط باشند هم از این خطرات در امان نیستند و اختلالات هورمونی گریبان آنها را نیز ممکن است بگیرد.

● طلا در همه رنگ و همه شکل ممنوع!

وقتی صحبت از طلا به میان می آید، همه جواهرات ساخته شده از آن را در بر می گیرد. زنجیر طلا، انگشتر طلا، حلقه طلا، بند ساعت و حتی عینک طلا و حتی سروکار داشتن با طلا و طلاسازی هم می تواند برای مردها مشکل ایجاد کند و فرقی هم نمی کند مدت کوتاهی با این طلا در ارتباط باشید یا طولانی، به هر حال برای مردان منع استفاده دارد. اما در برخی شرایط از طلا و سایر فلزات از قبیل نقره به عنوان درمان استفاده می شود و گاهی نیز این فلز در دندان سازی و جراحی استخوان ها کاربرد دارد.

در این حالت چون صرف درمان بوده و برای برطرف کردن مشکل و بیماری ایجاد شده مورد استفاده قرار می گیرد، ایرادی ندارد. کما این که شواهد حاکی از آن است که در طب سنتی چینی و در طب سوزنی گاهی برای درمان برخی بیماری ها از سوزن های طلایی یا نقره ای استفاده می کنند.

طلا به طور کلی به ۳ رنگ زرد، سفید و قرمز در بازار وجود دارد و مهم نیست مردان از چه رنگ طلا استفاده کنند، بلکه مهم ماهیت طلاست که در هر سه رنگ آن وجود دارد.

در این بین برخی فکر می کنند طلا سفید همان پلاتین است ولی پلاتین فلزی جداگانه و با طلا سفید متفاوت است. طلا سفید همان طلای زرد رنگی است که با مخلوط کردن مقداری نقره به رنگ سفید در می آید و قطعا استفاده از آن برای مردان هم حرام است و هم ضرر دارد. ولی پلاتین که فلز متفاوتی است هیچ یک از اشعه های منفی طلا را نداشته و هیچ منع استفاده ای هم برای مردان ندارد و با خیال راحت می توانید از این قبیل جواهرات همانند پلاتین یا نقره که حتی برای بدن مفید هم هستند، استفاده کنید.

براساس بررسی های انجام شده، قند عامل تضعیف سیستم دفاعی بدن در برابر بیشتر بیماری ها است به طوری که پس از هر نوبت مصرف یک خوردنی شیرین، سیستم ایمنی بدن تا ۷۵ درصد کارآیی خود را از دست می دهد و این مدت بهترین زمان برای فعال شدن میکروب ها و ویروس ها است.

به طور کلی در مواد غذایی دو نوع قند وجود دارد که شامل قندهای ساده و قندهای پیچیده هستند. قند پیچیده مدت طولانی تری طول می کشد تا در داخل بدن تجزیه شود و برای بدن سالم تر است. این نوع قند در کربوهیدرات های طبیعی مثل غلات سبوس دار و میوه ها یافت می شود.

از سوی دیگر، قند ساده سریعتر در بدن تجزیه می شود و موجب افت و خیز محسوس انرژی می شود. این نوع قند شامل قندهای موجود در مواد شیرینی و نشاسته ای تصفیه شده و فرآوری شده است. مصرف بیش از اندازه قند ساده مشکلات جدی برای سلامت بدن ایجاد می کند.

پایگاه اینترنتی لیواستنرانگ در مقاله ای به تشریح مهمترین مضرات مصرف قند به ویژه قندهای ساده و فرآوری شده پرداخته است.

براساس یافته های ارائه شده در این مقاله، قندهای ساده می توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و یا حتی از کار بیندازند. بررسی ها نشان می دهد که پس از هر بار مصرف محصولات حاوی قند، گلبول های سفید بدن از فعالیت باز می ایستند و بین دو تا پنج ساعت بدن کاملا آماده آلوده شدن به هر نوع ویروس یا باکتری خواهد بود.

مصرف این نوع قند، تعادل مواد معدنی بدن را به هم می زند. قند، فاقد ویتامین، مواد معدنی و فیبر خوراکی است. در واقع قند یک ماده زائد است که بدن انسان قادر به هضم و جذب آن نیست از این رو برای اینکه ساختار ملکولی قند شکسته شود بدن مجبور است از مواد معدنی محلول موجود در بدن استفاده کند تا بتواند قند وارد شده به داخل بدن را هضم کند و در نتیجه تعادل عناصر معدنی مهم مثل کلسیم، منیزیم، پتاسیم، سدیم، کروم و مس در بدن به هم می خورد.

مصرف مواد قندی ناسالم موجب ترشح بیش از اندازه هورمون آدرنالین در بدن می شود. احساس اضطراب بیش از اندازه، آشفتگی و بد خلقی از پیامدهای خوردن مواد قندی است. به علاوه این ماده سبب بی حوصلگی می شود و افرادی که قند زیاد مصرف می کند به هیچ عنوان میلی به ورزش کردن و فعالیت های بدنی ندارند در کودکان نیز خوردن مواد قندی موجب کاهش ضریب هوشی و افت بازده تحصیلی می شود.

بی تردید مصرف زیاد مواد قندی به کلیه ها آسیب می رساند و چه بسا که عامل اصلی ایجاد سنگ کلیه است. همچنین مصرف قند عامل مهم تشکیل سنگ مثانه نیز هست.

برخلاف تصور عموم مردم، عاملی که باعث بالا رفتن شدید کلسترول بد خون و نیز افت مقدار کلسترول خوب در خون می شود، مصرف مواد قندی است. این ماده به طور کلی سبب بالا رفتن کلسترول می شود. در عین حال مصرف قندهای مضر یکی از عوامل بسیار موثر در بالا رفتن میزان چربی تری گلیسیرید خون است که سلامت قلب و عروق را به طور جدی به خطر می اندازد.

آزمایش ها نشان می دهد که مصرف قند در جذب عناصر مهمی و ضروری برای سلامت استخوان ها یعنی کلسیم و منیزیم اختلال ایجاد می کند. بدین معنی که اگر شیر را با کیک یا شکلات مصرف کنید، هیچ کلسیمی در استخوانهای شما ذخیره نخواهد شد. بر همین اساس مصرف قند زیاد، عامل اصلی پوکی استخوان است. قند ماده ای زائد و فاقد هر گونه ویتامین یا مواد معدنی است و بدن قادر به هضم و جذب آن نیست. از این رو سلول ها مجبور هستند برای شکستن ملکولهای قند از املاح کلسیم و منیزیم ذخیره در استخوانها استفاده کنند.

هر چه مواد غذایی شیرین بیشتر مصرف شود، کلسیم بیشتری از استخوانها خارج شده و در فرایند هضم قند و شیرینی مصرف می شود. در نهایت استخوانها بعد از چند سال پوک می شوند دلیل اصلی خرابی دندانها نیز همین است. کلسیم از دندانها استخراج شده و دندان به مرور پوسیده و خراب می شود.

قند عامل اصلی بروز برخی از سرطان ها شامل سرطان های پستات، پروستات و روده و راست روده است، مقدار گلوکز خون را بی جهت افزایش می دهد، باعث ضعف بینایی، تنگ شدن عروق خونی و در نهایت سکته می شود، عامل ترش کردن معده است و همانطور که تاکید شد خطر ابتلا به بیماری های قلبی را تشدید می کند.

علاوه بر این ها، پیر شدن زودرس، سفید شدن موها و چین و چروک های پوستی عمدتا ناشی از مصرف خوراکی های شیرین است نه مصرف گوشت و پروتئین.

برخی از مطالعات در سال های اخیر نشان داده است که مصرف زیاد مواد قندی گرایش به الکل و مواد مخدر را بیشتر می کند.

مهم ترین بیماری قرن حاضر یعنی آلزایمر که با حواس پرتی های کوچک شروع می شود بر اثر مصرف زیاد مواد قندی بروز می کند.

دندانپزشکان معتقد هستند که قند، تنها عامل پوسیدگی دندانها است بدین معنی که اگر قند مصرف نکنید هرگز به دندانپزشک نیازی نخواهید داشت.

علاوه بر اینها، مصرف بی رویه مواد قندی عامل اصلی چاق شدن، عامل مهم در بروز آرتروز مفاصل، یکی از عوامل اصلی بیماری آسم، آلرژی به غذاهای گوناگون، بالا رفتن فشار خون، ایجاد اگزما در کودکان، آب مروارید و حتی در برخی موارد عامل بروز آپاندیسیت است.

بسیاری از متخصصان تاکید دارند که بزرگترین خطر ناشی از مصرف زیاد قند این است که ساختمان مولکول وراثتی دی ان آ را می شکند و آن را تغییر می دهد که در نتیجه موجب سرطانی شدن سلول ها می شود. قند سبب تولید مولکول های مضر رادیکال آزاد در خون و افزایش خطر بروز سرطان می شود. حتی در بسیاری از موارد سردردهای بی موقع و بی دلیل و میگرن بر اثر مصرف خوردنی های شیرین بروز می کنند.

مصرف قند انعطاف پذیری ماهیچه ها و اندام بدن را کم می کند به طوری که با کوچکترین حرکت ورزشی عضلات منقبض می شوند و درد می گیرند.

به گزارش ایسنا، عامل اصلی بروز افسردگی مصرف زیاد قند است. مردم تصور می کنند با مصرف یک خوردنی شیرین روحیه شان شاد خواهد شد در حالی که کاملا برعکس است.شادی حاصل از خوردن شیرینی به خاطر اعتیادی است که به آن دارید و با خوردن آن آرامش می یابید اما در روحیه و امواج مغزی شما اثر متضاد دارد.

در پایان این مقاله همچنین تاکید شده است که قند عامل افزایش تقسیم سلول های کبد و سرطان کبد، افزایش مقدار چربی کبد، بزرگ شدن اندازه کلیه ها، اختلال در کار پانکراس، یبوست و خشکی روده، کاهش قدرت تمرکز و تصمیم گیری در انسان و بالاخره افزایش خطر بسته شدن عروق خونی است.

اضطراب به مقدار کم برای رشد و تکامل انسان لازم است. انسان اگر اصلا اضطرابی نداشته باشد هیچ قدمی برای زندگی اش برنمی دارد؛ پس اضطراب به اندازه کم برای هر زندگی ای ضروری است ولی اگر بیشتر از حد لازم یا به صورت دائمی وجود داشته باشد به صورت بیماری درمی آید و باید فرد تحت درمان قرار گیرد.

● پیشگیری

برای پیشگیری از ابتلا به اضطراب بهتر است به نکات زیر توجه کنید:

▪ برنامه ریزی در زندگی: افراد باید در زندگی برنامه ریزی کوتاه مدت و بلندمدت داشته باشند. در برنامه ریزی کوتاه مدت فرد باید هر شب کارهای فردا را مرور کند و در برنامه ریزی بلندمدت باید برنامه های یک تا دو ماه آینده را بنویسد و سعی کند براساس آنها عمل کنند.

▪ توقعات افراد باید براساس توانایی هایشان باشد و از خود و دیگران توقع بیش از حد نداشته باشند.

▪ شرایط محیطی مناسب در زندگی: آشفتگی دعوا و کشمکش بیش از حد باعث می شود که افراد خانواده به مرور دچار اضطراب شدیدی شوند.

▪ تغذیه مناسب و به موقع: افراد باید تغذیه مناسب و به موقع داشته باشند تا با بدنی قوی و سالم به کارهیا روزانه خود بپردازند.

▪ استفاده بیشتر از اکسیژن: افراد باید سعی کنند به فضایب سبز مثل پارک ها بروند و نفس عمیق بکشند تا اکسیژن بیشتری به بدنشان برسد.

▪ دوش گرفتن نیز باعث آرامش بیشتری می شود؛ به همین خاطر سعی کنید روزی یکبار دوش بگیرید تا آرامش بیشتری پیدا کنید.

▪ خواب کافی اضطراب را کاهش می دهد.

▪ شنیدن موسیقی و دیدن فیلم های شاد اضطراب را کاهش داده و در ایجاد روحیه آرام و شاد در ا فراد تاثیرگذارند.

▪ ارتباط کلامی و عاطفی با دیگران موجب می شود که فرد تخلیه روحی و روانی شود و به این ترتیب آرامش بیشتری به دست آورد.

▪ تفریح و استراحت نقش بسیار مهمی در زندگی ایفا می کند و افراد باید همان گونه که برای کارهای روزانه برنامه ریزی می کنند یک برنامه ریزی درست و مناسبی برای تفریح داشته باشند و در روز و هفته ساعاتی را به تفریح و کارهای موردعلاقه خود اختصاص دهند.

● رابطه تربیت والدین با اضطراب

رابطه تنگاتنگی بین اضطراب کودکان و نحوه تربیت والدین وجود دارد؛ والدینی که اصول تربیتی را رعایت می کنند؛ به موقع از تشویق و تنبیه استفاده می کنند و ارتباط کلامی و عاطفی مناسب با کودکان خود دارند کودکانشان کمتر اضطراب را تجربه خواهند کرد و برعکس والدینی که اصول تربیتی را رعایت نمی کنند و زندگی پرهیاهو و متشنجی دارند کودکانشان اضطراب بالایی را تجربه خواهند کرد و این اضطراب بالا روی عملکرد کوکان و والدین تاثیر منفی خواهد گذاشت.

● اضطراب شب امتحان

دانش آموزانی که در طول سال تحصیلی علاقه ای به درست خواندن ندارند و تمام درس ها را برای شب امتحان یا دو شب قبل از امتحان می گذارند مسلما در زمان امتحان اضطراب زیادی خواهند د اشت و برعکس دانش آموزانی که در طول سال تحصیلی درس هایشانر ا می خوانند، شب امتحان دچار اضطراب زیادی نخواهند شد و اضطراب آنها در حد کم و طبیعی خواهد بود. توصیه می شود دانش آموزان برای کاهش اضطراب شب امتحان به موقع و به اندازه کافی غذا بخورند. در حین درس خواندن موزیک ملایمی در اتاق بگذارند و نفس عمیق بکشند تا بدنشان اکسیژن بیشتری دریافت کند.

هریک ساعتی که درس می خوانند حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه استراحت کنند و پشت سر هم یک درس نخوانند، به طور مثال یک ساعت ریاضی ۱۰ دقیقه استراحت، یک ساعت ادبیات ۱۰ دقیقه استراحت و بعد از یک ساعت زبان ۱۰ دقیقه استراحت داشته باشند. در طول روز یا قبل از خواب دوش بگیرند تا آرامش بیشتری پیدا کنند. از ساعت یک نیمه شب تا پنج صبح حتما بخوابند و اگر می خواهند درس بخوانند بعد از ساعت پنج صبح درس بخوانند چون از ساعت یک تا پنج صبح کارایی مغز پایین می آید و در نتیجه درس خواندن در این ساعات بازدهی کمتری دارد. سه تا دو ساعت قبل از امتحان اصلا کتاب را باز نکنند و به مرور درس ها نپردازند چون این مرور باعث به هم ریختگی اطلاعات می شود و همین امر موقع امتحان سردرگمی ایجاد می کند و درنتیجه سوال ها را جا به جا پاسخ می دهند.

دانشمندان دانشگاه جورج میسون به تازگی دریافته اند که پدیده طناب غول پیکر مغناطیسی علت بروز توفانهای خورشیدی است.

کشف ستاره ای با قابلیت پرتاب گلوله های آب!

ستاره ای شبه خورشیدی با فوران هایی در ۷۵۰ سال نوری از زمین یافت شده است که گلوله هایی از آب را به فضای میان ستاره ای پرتاب می کند.

به گزارش سرویس علمی ایسنا، یافته جدید نشان می دهد این امکان وجود دارد که پروتو ستاره ها، جهان را آب پاشی کنند. اگر این فواره ها را همانند شیلنگ های بزرگ و قطرات آب را مانند گلوله تجسم کنیم، میزان گلوله های آبی که پرتاب می شود صد میلیون برابر جریان آبی است که هر ثانیه در رود آمازون جریان دارد.

کریستنسن، محقق اصلی طرح می گوید: در اینجا از سرعتی صحبت می شود که به ۲۰۰ هزار کیلومتر در ساعت می رسد و حدود ۸۰ بار سریع تر از گلوله اسلحه پرتاب می شود.

با استفاده از ابزارهای مادون قرمز رصدخانه فضایی هرسچل، محققان قادر هستند که در میان ابرها جست وجو و نشانه هایی را از اتم های اکسیژن و هیدروژن شناسایی کنند که دور ستاره حرکت می کنند.

این تیم تحقیقاتی بعد از شناسایی این اتم ها نتیجه گرفت که آب در قسمتی از ستاره شکل می گیرد که دمای کمتر از هزار درجه سلسیوس دارد.

زمانی که گازهای داغ به بیشتر مواد سرد پیرامون ضربه زدند از سرعت شان کم می شود و شوکی به وجود می آورد. این شوک باعث می شود گازها سریعا سرد و غلیظ شوند و به شکل آب درآیند.

کریستنسن گفت: ما در آغاز راه هستیم تا متوجه شویم که ستاره های شبه خورشید زمانی که جوان هستند همگی دستخوش مرحله پرجنب و جوشی می شوند در این مرحله از طول حیاتشان است که موادی را به سرعت بالا از خود فوران می کنند؛ اکنون می دانیم قسمتی از این مواد، آب است.

این مطالعه نشان می دهد از آنجایی که عناصر اکسیژن و هیدروژن از عناصر کلیدی صفحات غبارآلودی هستند که ستاره را شکل می دهند، چنین آب پاش های پروتوستاره به رشد ستاره های بیشتر کمک می کنند.

مکانیک سماوی

نگاه اجمالی

مکانیک سماوی محدوده ای از فیزیک فضا را تشکیل می دهد که در آن حرکت اجرام آسمانی مورد مطالعه قرار می گیرد. در مکانیک سماوی از موضوعات مکانیک کلاسیک و روابط و قوانین آن استفاده می گردد. مکانیک کلاسیک اغلب برای مطالعه میدان گرانشی و اثرات آن روی اجسامی مانند سیارات ، ماهواره ها ، سفینه های فضایی و موشکهای فضاپیما به کار می رود. البته لازم به ذکر است که علاوه بر نیروی گرانشی عوامل دیگری مانند مقاومت اتمسفر روی مدار اجسام و یا برهمکنش های پلاسمایی مانند باد خورشیدی و یا شهاب سنگها نیز در توصیف مکانیک سماوی دخالت دارند.

● سیر تحولی و رشد

▪ تقریبا می توان گفت که مکانیک سماوی با کارهای کپلر به صورتی دقیق شروع شد. کپلر توانست با نفوذ در فراسوی مرزهای مشاهده و توصیف ریاضی ، حرکت اجرام آسمانی را برحسب نیروهای فیزیکی توضیح دهد. در منظومه کپلر سیاره ها ، دیگر به سبب ماهیت آسمانی خود حرکت نمی کردند و دیگر به سبب داشتن شکلهای کروی در حرکت دورانی طبیعی نبودند. کپلر بر اساس پدیده های مشاهده شده به دنبال قوانین فیزیکی بود تا تمامی جهان را به شیوه دقیق کمی توصیف کند.

▪ یکی از دانشمندانی که کپلر با او درباره پیشرفتهای علمی مکاتبه داشت، گالیله بود. کمک اصلی کپلر به تئوری سیاره ای ، قوانین تجربی او براساس رصدهای تیکو براهه بود. گالیله هم در تئوری و هم در مشاهده کوشا بود. گالیله نظریه حرکت خود را بر مبنای مشاهده های مربوط به حرکت اجرام در سطح زمین استوار کرد. کارهای او در زمینه دانش جدید مکانیک با فرضیات ارسطویی در فیزیک و ماهیت حرکت های آسمانی مغایرت داشت. گالیله توانست نخستین تلسکوپ را بسازد.

▪ بعد از گالیله ، که در دوران خفگان حکومت نظریه ارسطویی زندگی می کرد، تحولی عظیم در علوم مختلف ایجاد شد و بساط نظریه ارسطویی تقریبا برچیده شد. این دوران همزمان با دوره نیوتن بود. نیوتن در این زمان قانون جهانی گرانش خود را بیان کرد. نیوتن با تکیه بر قوانین حرکت خود توانست ماهیت نیروهای وارد بر سیارات را کشف کند. وی به این نتیجه رسید که یک قانون جهانی گرانش در مورد همه اجسامی که در منظومه شمسی حرکت می کنند، وجود دارد.

▪ بعد از نیوتن دانشمندان دیگری در مورد حرکت سیارات منظومه شمسی به مطالعه پرداختند و هر روز نتایج و نظریه های جدیدی حاصل می شد. تا اینکه آلبرت انیشتین نظریه نسبیت عام خود را که در مورد گرانش بود، ارائه داد. بعد از کار انیشتین ، دانشمندان مختلفی در تشریح نظریه نسبیت عام تلاش کردند و نظریه های جدیدی در مورد کیهان شناسی و گرانش حاصل شد.

● قوانین حرکت اجرام آسمانی

در اوایل قرن هفدهم ، پیش از آنکه نیوتن قوانین حرکت خود را کشف کند، کپلر سه قانون زیر را در مورد حرکت سیارات اعلام کرد. کپلر این قوانین را از رصد دقیق و پردامنه ای که تیکو براهه از حرکت سیارات انجام داده بود، استنتاج کرد.

▪ سیارات در مدارهای بیضی شکل حرکت می کنند که خورشید در یکی از کانونهای آن قرار دارد. این قانون را می توان با در نظر گرفتن معادله مسیر حرکت ذره ای که تحت تاثیر میدان گرانشی حاصل از یک ذره دیگر حرکت می کند، تشریح کرد. در این حالت با احراز شرایط خاصی مسیر حرکت ذره یک مسیر بیضوی خواهد بود. کپلر با مشاهده مدار بیضوی مریخ به این نتیجه رسید که مسیر حرکت سیارات بیضوی خواهد بود. شکل مدار زمین را می توان با اندازه گیری بزرگی ظاهری خورشید در سال Sideral پیدا کرد. زمین یک مدار بسته را حول خورشید طی می کند.

▪ سطح جاروب شده توسط بردار شعاعی که از خورشید تا سیارات رسم می گردد، در زمانهای مساوی ، برابر است. این قانون نتیجه ای از قانون بقای اندازه حرکت زاویه ای است. این قانون نشان می دهد که نیروی وارد بر سیارات نیرویی مرکزی است. همانگونه که قانون اول از این حقیقت که نیروی وارد بر سیارات با عکس مربع فاصله متناسب است، حاصل شده بود.

▪ مربع زمان تناوب چرخش سیارات به دور خورشید با مکعب نصف محور بزرگتر بیضی متناسب است. قانون سوم ازاین حقیقت ناشی می شود که نیروی گرانشی وارد بر هر ذره با جرم آن ذره متناسب است. با استفاده از این قانون می توان جرم خورشید را محاسبه کرد. با استفاده از این قانون ، دانشمندان توانسته اند جرم پنج سیاره را که جرمشان به مراتب کمتر است، تعیین کنند.

براساس قوانین کپلر و با در نظر گرفتن اینکه زمین و ماه حول مرکز جرم خود در حال حرکت هستند، جرم ماه ۱.۸۱ جرم زمین محاسبه شده است. حرکت زمین سبب اختلاف نظر در وضعیت ظاهری اجرام آسمانی مانند زهره ، مریخ و سیارکها می شود. تعیین جرم سیاراتی مانند زهره و عطارد که فاقد ماه هستند، به مراتب مشکلتر است.

● ارتباط مکانیک سماوی با سایر علوم

می توان گفت که بین حرکت سیارات حول خورشید و مسئله حرکت الکترون ها حول هسته اتم ، مشابهت وجود دارد. به عبارت دیگر ، حرکت سیارات یک حالت تقریبا ماکروسکوپی در ابعاد خیلی بزرگ از حرکت در درون اتم است، هر چند که ماهیت این دو پدیده تفاوتهای زیادی با هم دارند. بنابراین از همین جا ارتباط مکانیک سماوی با مکانیک کلاسیک و مکانیک کوانتومی روشن می گردد. همچنین مکانیک سماوی با اختر فیزیک ، نجوم و کیهان شناسی نیز ارتباط تنگاتنگ دارد و اصولا در بعضی موارد تعیین حد و مرز میان این علوم کار بسیار دشواری است.

● اهمیت مکانیک سماوی

یافتن جهت های جغرافیایی را جهت یابی گویند. جهت یابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شده باشید، با دانستن جهت های جغرافیایی، می توانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفاده های مسلمانان از جهت یابی، یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح حیوانات است. کوهنوردان، نظامیان، جنگل بانان و ... هم به دانستن روش های جهت یابی نیازمندند.

هرچند امروزه با وسایلی مانند قطب نما یا GPS می توان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روش های دیگر جهت یابی مفید و کاراست. در اینجا به برسی انواع روش های جهت یابی خواهیم پرداخت.

● جهت های اصلی و فرعی

اگر رو به شمال بایستیم، سمت راست مان مشرق (شرق، باختر)، سمت چپ مان مغرب (غرب، خاور) و پشت سرمان جنوب است.

[جهت های جغرافیایی، که شمال با رنگ قرمز مشخص شده]

جهت های جغرافیایی، که شمال با رنگ قرمز مشخص شده

این چهار جهت را جهت های اصلی می نامند. بین هر دو جهت اصلی یک جهت فرعی وجود دارد. مثلاً نیمساز جهت های شمال و شرق، جهت شمالِ شرقی (شمالِ شرق) را مشخص می کند.

با دانستن یکی از جهت ها، بقیهٔ جهت ها را می توان به سادگی مشخص نمود. مثلاً اگر به سوی شمال ایستاده باشید، دست راست شما شرق، دست چپ شما غرب، و پشت سر شما جنوب است.

● روش های جهت یابی

برخی روش های جهت یابی مخصوص روز، و برخی ویژهٔ شب اند. برخی روش ها هم در همهٔ مواقع کارا هستند.

توجه شود که: بسیاری از این روش ها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهت های اصلی را به صورت تقریبی مشخص می کنند. برای جهت های دقیق باید از قطب نما استفاده کرد، و میل مغناطیسی و انحراف مغناطیسی آن را هم در نظر داشت.

آن چه گفته می شود اکثراً مربوط به نیمکره شمالی است؛ به طور دقیق تر، بالای ۲۳٫۵ درجه (بالای مدار رأس السرطان). در نیم کره جنوبی در برخی روش ها ممکن است جهت شمال و جنوب برعکس آن چه گفته می شود باشد.

● روش های جهت یابی در روز

▪ جهت یابی با سمت خورشید

۱) خورشید صبح تقریباً از سمت شرق طلوع می کند، و شب تقریباً در سمت غرب غروب می کند.

این مطلب فقط در اول بهار و پاییز صحیح است؛ یعنی در اولین روز بهار و پاییز خورشید دقیقاً از شرق طلوع و در غرب غروب می کند، ولی در زمان های دیگر، محل طلوع و غروب خورشید نسبت به مشرق و مغرب مقداری انحراف دارد. در تابستان طلوع و غروب خورشید شمالی تر از شرق و غرب است، و در زمستان جنوبی تر از شرق و غرب می باشد. در اول تابستان و زمستان، محل طلوع و غروب خورشید حداقل حدود ۲۳٫۵ درجه با محل دقیق شرق و غرب فاصله دارد، که این خطا به هیچ وجه قابل چشم پوشی نیست. در واقع از آن جا که موقعیت دقیق خورشید با توجه به فصل و عرض جغرافیایی متغیر است، این روش نسبتاً غیردقیق است.

تنها جایی که خورشید همیشه دقیقاً از شرق طلوع و در غرب غروب می کند، استواست.

۲) در نیمکرهٔ شمالی زمین، در زمان ظهر شرعی خورشید همیشه دقیقاً در جهت جنوب است و سایهٔ اجسام رو به شمال می افتد.

ظهر شرعی یا ظهر نجومی در موقعیت جغرافیایی شما، دقیقاً هنگامی است که خورشید به بالاترین نقطه خود در آسمان می رسد. در این زمان، سایهٔ شاخص به حداقل خود در روز می رسد، و پس از آن دوباره افزایش می یابد؛ همان زمان اذان ظهر.

برای دانستن زمان ظهر شرعی می توانید به روزنامه ها مراجعه کنید یا منتظر صدای اذان ظهر باشید. ظهر شرعی حدوداً نیمه بین طلوع آفتاب و غروب آفتاب است.

۳) حرکت خورشید از شرق به غرب است؛ و این هم می تواند روشی برای یافتن جهت های جغرافیایی باشد.

جهت یابی با سایهٔ چوب(شاخص)

شاخص، چوب یا میله ای نسبتاً صاف و راست است (مثلاً شاخه نسبتاً صافی از یک درخت به طول مثلاً یک متر) که به طور عمودی در زمینی مسطح و هموار و افقی(تراز و میزان) فرو شده است.

روش اول: نوک(انتهای) سایهٔ شاخص روی زمین را [مثلاً با یک سنگ] علامت گذاری می کنیم. مدتی (مثلاً ده بیست دقیقه بعد، یا بیشتر) صبر می کنیم تا نوک سایه چند سانتیمتر جابه جا شود. حال محل جدید سایهٔ شاخص (که تغییر مکان داده است) را علامت گذاری می نماییم. حال اگر این دو نقطه را با خطی به هم وصل کنیم، جهت شرق غرب را مشخص می کند. نقطهٔ علامت گذاری اول سمت غرب، و نقطهٔ دوم سمت شرق را نشان می دهد. یعنی اگر طوری بایستیم که پای چپ مان را روی نقطهٔ اول و پای راستمان را روی نقطهٔ دوم بگذاریم، روبروی مان شمال را نشان می دهد، و رو به خورشید (پشت سرمان) جنوب است.

از آن جا که جهت ظاهری حرکت خورشید در آسمان از شرق به غرب است، جهت حرکت سایهٔ خورشید بر روی زمین از غرب به شرق خواهد بود. یعنی در نیم کره شمالی سایه ها ساعتگرد می چرخند.

هر چه از استوا دورتر بشویم، از دقت پاسخ در این روش کاسته می شود. یعنی در مناطق قطبی (عرض جغرافیایی بالاتر از ۶۰ درجه) استفاده از آن توصیه نمی شود.

در شب های مهتابی هم از این روش می توان استفاده کرد: به جای خورشید از ماه استفاده کنید.

روش دوم(دقیق تر): محل سایهٔ شاخص را زمانی پیش از ظهر علامت گذاری می کنیم. دایره یا کمانی به مرکز محل شاخص و به شعاع محل علامت گذاری شده می کشیم. سایه به تدریج که به سمت شرق می رود کوتاه تر می شود، در ظهر به کوتاه ترین اندازه اش می رسد، و بعداز ظهر به تدریج بلندتر می گردد. هر گاه بعد از ظهر سایهٔ شاخص از روی کمان گذشت (یعنی سایهٔ شاخص هم اندازهٔ پیش از ظهرش شد) آن جا را به عنوان نقطهٔ دوم علامت گذاری می کنیم. مانند روش پیشین، این نقطه سمت شرق و نقطهٔ پیشین سمت غرب را نشان می دهد.

در واقع هر دو نقطه سایهٔ هم فاصله از شاخص، امتداد شرق غرب را مشخص می کنند.

با این که روش پیشین نسبتاً دقیق است، این روش دقیق تر است؛ البته وقت بیشتری برای آن لازم است.

برای کشیدن کمان مثلاً طنابی(مانند بند کفش، نخ دندان) را انتخاب کنید. یک طرف طناب را به شاخص ببندید، و طرف دیگرش را به یک جسم تیز؛ به شکلی که وقتی طناب را می کشید دقیقاً به محل علامت گذاری شده برسد. نیم دایره ای روی زمین با جسم تیز رسم کنید.

وقتی سایهٔ شاخص به حداقل اندازهٔ خود می رسد(در ظهر شرعی)، این سایه سمت جنوب را نشان می دهد (بالای

۲۳٫۵ درجه).

▪ جهت یابی با ساعت عقربه دار

ساعت مچی معمولی (آنالوگ، عقربه ای) را به حالت افقی طوری در کف دست نگه می داریم که عقربهٔ ساعت شمار به سمت خورشید اشاره کند. در این حالت، نیمسازِ زاویه ای که عقربهٔ ساعت شمار با عدد ۱۲ ساعت می سازد (زاویهٔ کوچک تر، نه بزرگ تر)، جهت جنوب را نشان می دهد. یعنی مثلاً اگر چوب کبریتی را [به طور افقی] در نیمهٔ راه میان عقربهٔ ساعت شمار و عدد ۱۲ ساعت قرار دهید، به طور شمالی جنوبی قرار گرفته است.

▪ نکات

این که گفته شد عقربهٔ کوچک ساعت به سمت خورشید اشاره کند، یعنی این که اگر شاخصی [مثلاً چوب کبریت] ای که در مرکز ساعت قرار دهیم، سایه اش موازی با عقربهٔ ساعت شمار و در جهت مقابل آن باشد. یا این که سایهٔ عقربهٔ ساعت شمار درست در زیر خود عقربه قرار گیرد. یا مثلاً اگر چوبی ده پانزده سانتیمتری را در زمین به طور عمودی قرار دهیم، ساعت روی زمین به شکلی قرار گرفته باشد که عقربهٔ ساعت شمارش موازی با سایهٔ چوب باشد.

دلیل این که زاویه بین عقربهٔ ساعت شمار و ۱۲ را نصف می کنیم این است که: وقتی خوشید یک بار دور زمین می چرخد، ساعت ما دو دور می چرخد(دو تا ۱۲ ساعت). یعنی گرچه روز ۲۴ ساعت است (و یک دور کامل را در ۲۴ ساعت طی می کند)، ساعت های ما یک دور کامل را در ۱۲ ساعت طی می نماید. اگر ساعت ۲۴ ساعته ای می داشتید، که دور آن به ۲۴ قسمت مساوی تقسیم شده بود، هر گاه عقربهٔ ساعت شمار را رو به خورشید می گرفتید عدد ۱۲ ساعت همیشه جهت جنوب را نشان می داد.

این روش وقتی سمت صحیح را نشان می دهد، که ساعت مورد نظر درست تنظیم شده باشد. یعنی اگر در بهار و تابستان ساعت ها را نسبت به ساعت استاندارد یک ساعت جلو می برند، ما باید آن را تصحیح کنیم(ابتدا ساعت مان را یک ساعت عقب ببریم سپس روش را اِعمال کنیم؛ یا نیمساز عقربهٔ ساعت شمار را [به جای ۱۲] با ۱ حساب کنید). همچنین در همهٔ سطح یک کشور معمولاً ساعت یکسانی وجود دارد، که مثلاً در ایران حدود یک ساعت متغیر است (ایران تقریباً بین دو نصف النهار قرار دارد؛ لذا ظهر شرعی در شرق و غرب ایران حدوداً یک ساعت فاصله دارد.) ساعت صحیح هر مکان همان ساعتی است که هنگام ظهر شرعی در آن در طول سال، اطراف ساعت ۱۲ ظهر است. در واقع برای تعیین دقیق جهت های جغرافیایی ساعت باید طوری تنظیم باشد که هنگام ظهر شرعی ساعت ۱۲ را نشان دهد.

روش ساعت مچی تا ۲۴ درجه امکان خطا دارد. برای دقت بیشتر باید از آن در عرض جغرافیایی بین ۴۰ و ۶۰ درجه [شمالی یا جنوبی] استفاده شود؛ هر چند در عرض جغرافیایی ۲۳٫۵ تا ۶۶٫۵ درجه [شمالی یا جنوبی] نتیجه اش قابل قبول است.(البته در نیم کردهٔ جنوبی جهت شمال و جنوب برعکس است.) در واقع هر چه به استوا نزدیک تر شویم، از دقت این روش کاسته می شود. ضمناً هر چه زمان به کار بردن این روش به ظهر شرعی نزدیک تر باشد، نتیجهٔ آن دقیق تر خواهد بود.

اگر مطمئن نیستید کدام طرف شمال است و کدام طرف جنوب، به یاد بیاورید که خورشید از شرق بر می خیزد، در غرب می نشیند، و در ظهر سمت جنوب است.

توجه کنید که اگر این روش را در هنگام ظهر شرعی (یعنی ساعت ۱۲) اجرا کنیم، جهت عقربه ساعت شمار خود به سوی جنوب است. یعنی مانند همان روش «جهت یابی با سمت خورشید»، که گفتیم خورشید در ظهر شرعی به سمت جنوب است.

اگر از ساعت دیجیتال استفاده می کنید، می توانید ساعت عقربه داری را روی یک کاغذ یا روی زمین بکشید (دور دایره ای از ۱ تا ۱۲ بنویسید، و عقربهٔ ساعت شمار را هم بکشید)، و سپس از روش بالا استفاده کنید.

حتی وقتی هوا آفتابی نیست و خورشید به راحتی دیده نمی شود هم گاه سایهٔ خوشید را می توان دید. اگر یک چوب کبریت را عمود نگه دارید، سایهٔ آن برعکس جهت خورشید می افتد.

● روش های جهت یابی در شب

▪ جهت یابی با ستارهٔ قطبی

از آن جا که ستاره ها به محور ستاره قطبی در آسمان می چرخند، در نیم کرهٔ شمالی زمین ستارهٔ قطبی با تقریب بسیاری خوبی (حدود ۰٫۷ درجه خطا) جهت شمال جغرافیایی (و نه شمال مغناطیسی) را نشان می دهد؛ یعنی اگر رو به آن بایستیم، رو به شمال خواهیم بود.

[یافتن ستاره قطبی با دب اکبر]

▪ یافتن ستاره قطبی با دب اکبر

برای یافتن ستارهٔ قطبی روش های مختلفی وجود دارد:

به وسیلهٔ مجموعه ستارگان «دبّ اکبر»: صورت فلکی دبّ اکبر شامل هفت ستاره است که به شکل ملاقه قرار گرفته اند: چهار ستاره آن تشکیل یک ذوزنقه را می دهند، و سه ستارهٔ دیگر مانند یک دنباله در ادامه ذوزنقه قرار گرفته اند. هر گاه دو ستاره ای که لبهٔ بیرونی ملاقه را تشکیل می دهند (دو ستارهٔ قاعده کوچک ذوزنقه؛ لبهٔ پیالهٔ ملاقه؛ محلی که آب از آن جا می ریزد) را [با خطی فرضی] به هم وصل کنیم، و پنج برابر فاصله میان دو ستاره، به سمت جلو ادامه دهیم، به ستاره قطبی می رسیم.

به وسیلهٔ مجموعه ستاره های «ذات الکرسی»: صورت فلکی ذات الکرسی شامل پنج ستاره است که به شکل W یا M قرار گرفته اند. هرگاه (مطابق شکل) ستارهٔ وسط W (رأس زاویهٔ وسطی) را حدود پنج برابرِِ «فاصلهٔ آن نسبت به ستاره های اطراف» به سوی جلو ادامه دهیم، به ستارهٔ قطبی می رسیم.

▪ نکات

صورت های فلکی ذات الکرسی و دبّ اکبر نسبت به ستارهٔ قطبی تقریباً روبه روی یکدیگر، و دور ستاره قطبی خلاف جهت عقربه های ساعت می چرخند. اگر یکی از آن ها پشت کوه پنهان بود، با دیگری می توان ستارهٔ قطبی را یافت. فاصلهٔ هر کدام از این دو صورت فلکی تا ستارهٔ قطبی تقریباً برابر است.

اگر برای یافتن ستاره ها در آسمان از نقشه ستاره یاب (افلاک نما) استفاده می کنید، به خاطر داشته باشید که ستاره یاب ها موقعیت ستاره ها را در زمان، تاریخ و موقعیت جغرافیایی (طول و عرض جغرافیایی) خاصی نشان می دهند.

هر چه از استوا به سوی قطب شمال برویم، ستارهٔ قطبی در آسمان بالاتر (در ارتفاع بیشتر) دیده می شود. یعنی ستارهٔ قطبی در استوا (عرض جغرافیایی صفر درجه) تقریباً در افق دیده می شود، و در قطب شمال(عرض جغرافیایی ۹۰ درجه) تقریباً بالای سر (سرسو، سمت الرّأس، رأس القدم) دیده می شود. بالاتر از عرض جغرافیایی ۷۰ درجه شمالی عملا نمی توان با ستارهٔ قطبی شمال را پیدا کرد.

● جهت یابی با هلال ماه

اگر به دلیل وجود ابر یا درختان نمی توانید ستاره ها را ببینید، می توانید از ماه برای جهت یابی استفاده کنید.

[هلال ماه کهنه (نیمه دوم ماه قمری)]

▪ هلال ماه کهنه (نیمه دوم ماه قمری)

ماه به شکل هلال باریکی تولد می یابد، و در نیمه های ماه قمری به قرص کامل تبدیل می شود، و سپس در جهت مقابل هلالی می شود. در نیمهٔ اول ماه های قمری قسمت خارجی ماه (تحدب و کوژی ماه، برآمدگی و برجستگی ماه) مانند پیکانی جهت غرب را نشان می دهد. در نیمهٔ دوم ماه های قمری، تحدب ماه به سمت مشرق است.

اگر خطی از بالای هلال به پایین آن وصل کنیم و ادامه دهیم، در نیمهٔ اول ماه قمری شکل p و در نیمهٔ دوم شکل q خواهد داشت.

کره ماه در نیمهٔ اول ماه های قمری پیش از غروب آفتاب طلوع می کند، و در نیمهٔ دوم پس از غروب، تا پایان ماه که پس از نیمه شب طلوع می نماید.

پیدا کردن جنوب توسط ماه: اگر خطی فرضی میان دو نوک تیز هلال ماه رسم کرده و آن را تا زمین ادامه دهید، تقاطع امتداد این خط با افق، نقطه جنوب را [در نیم کرهٔ شمالی زمین] نشان می دهد.

این روش جهت یابی چندان دقیق نیست، ولی حداقل راه نمایی تقریبی را فراهم می سازد. در زمان قرص کامل نمی توان از این روش استفاده کرد. وقتی ماه به صورت قرص کامل است، می توان به کمک حرکت ظاهری ماه (که از مشرق به طرف مغرب است) جهت یابی کرد.

● روش های دیگر جهت یابی در شب

حرکت ظاهری ماه در آسمان از شرق به غرب است.

خوشه پروین: دسته ای (حدود ده تا پانزده) ستاره، به شکل خوشه انگور، در یک جا مجتمع هستند که به آن مجموعه خوشه پروین می گویند. این ستارگان مانند خورشید از شرق به طرف غرب در حرکتند، ولی در همه حال دُمِ آن ها به طرف مشرق است.

ستارگان بادبادکی: حدود هفت هشت ستاره در آسمان وجود دارد که به شکل بادبادک یا علامت سوال می باشند. این ستارگان نیز از شرق به غرب حرکت می کنند، و در همه حال دنباله بادبادکی آنها به طرف جنوب است.

کهکشان راه شیری تودهٔ عظیمی از انبوه ستارگان است که تقریباً از شمال شرقی به جنوب غربی امتداد یافته است. در شمال شرقی این راه باریک است، و هر چه به سمت جنوب غربی می رود، پهن تر می شود. هر چه به آخر شب نزدیک تر می شویم، قسمت پهن راه شیری به طرف مغرب منحرف می شود.

● روش های جهت یابی، قابل استفاده در روز و شب

▪ جهت یابی با قبله

اگر جهت قبله و میزان انحراف آن از جنوب (یا دیگر جهت های اصلی) را بدانیم، می توانیم شمال را تشخیص دهیم. مثلاً اگر در تهران ۳۷ درجه از جنوب سمت به غرب متمایل شویم (یعنی حدوداً جنوب غربی)، به طرف قبله ایستاده ایم. پس هرگاه در تهران جهت قبله را بدانیم، اگر ۳۷ درجه از سمت قبله در جهت عقربه های ساعت بچرخیم، به طرف جنوب ایستاده ایم، و اگر ۱۴۳ درجه (۳۷ ۱۸۰) در خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخیم، به طرف شمال ایستاده ایم.

قبله را از راه های مختلفی می توان یافت:

قبله نما: دقیق ترین روش تعیین قبله، به وسیلهٔ قبله نماست، که آن هم با یک قطب نما انجام می گیرد؛ و اگر ما قطب نما داشته باشیم، با آن قطب را مشخص می کنیم!

محراب مسجد: محراب مساجد به طرف قبله است. در نمازخانه ها هم معمولاً جهت قبله مشخص شده است.

قبرستان: مرده را در قبر روی دست راست، به سمت قبله می خوابانند. پس اگر شما طوری ایستاده باشید که نوشته های سنگ قبر را به درستی می خوانید، سمت چپ تان قبله است.

دستشویی: از آن جا که قضای حاجت رو به قبله نباید باشد، معمولاً توالت ها را عمود بر قبله می سازند. این هم در جایی که اصول اسلامی ساخت رعایت شده می تواند کمک کار باشد.

● جهت یابی با قطب نمای دست ساز

اگر قطب نمایی به همراه نداشتید، ولی اتفاقاً یک سوزن یا میخ کوچک در جیبتان یافتید، این روش کمک کار شما در ساخت یک قطب نما خواهد بود. البته احتمال استفاده از آن در شرایط واقعی کم است، ولی انجام آن کاری سرگرم کننده است.

با مالش دادن یک سوزن فقط در یک جهت به آهن ربا یا حتی احتمالاً چاقوی خودتان ، یا مالیدن آن فقط در یک جهت به پارچهٔ ابریشمی یا پنبه ای، سوزنْ مغناطیسی یا قطبی می شود؛ مانند سوزن قطب نما. (مثلاً با ۳۰ بار مالش دادن سوزن به آهنربا از طرف خودتان به سمت بیرون، سوزن به اندازهٔ کافی خاصیت آهنربایی پیدا می کند. همچنین مالش سر سوزن از پایین به بالا بر پارچهٔ ابریشمی باعث می شود که سر سوزن نقطه شمال را نشان دهد). حتی می توانید آن را در یک جهت میان موهای سر خود بکشید. توجه کنید که همیشه فقط در یک جهت مالش دهید.

حال اگر آن را روی یک چوب پنبه یا پوشال کوچک قرار دهید(سوزن را به چوب پنبه چسب بزنید، یا درون آن فرو کنید؛ یا در دو طرف سوزن چوب پنبه هایی کوچک فرو کنید)، و روی آب (آب راکد یا ظرفی پر از آب) شناور نمایید، مانند یک قطب نما عمل می کند، و سر سوزن رو به شمال می چرخد. برای این که سمت شمال و جنوب سوزن را اشتباه نکنید، این نکته را در نظر بگیرید که در نیمکرهٔ شمالی زمین آن سمت قطب نما که تقریباً رو به خورشید و ماه است، سمت جنوب است، زیرا آن ها در قسمت جنوبی آسمان قرار دارند. همچنین می توانید سوزن را با یک آهنربا امتحان کنید، و سپس سمت شمال را با علامتی روی آن مشخص نمایید.

روش دیگر ساخت آهنربا این است که یک میله یا سوزن آهنی یا فولادی را در جهت میدان مغناطیسی زمین تراز کنیم، و سپس آن را حرارت داده یا بر آن ضربه وارد کنیم. حال اگر این آهنربا را روی سطحی با اصطکاک کم قرار دهیم (روی یک تکه چوب کوچک در آب شناور سازید، یا مثلاً سوزن را با یک ریسمان غیرفلزی آویزان(معلق) نمایید) قطب نمای ما کار می کند؛ یعنی میله آن قدر می چرخد تا در راستای میدان مغناطیسی زمین (شمالی جنوبی) قرار گیرد.

مغناطیسی کردن سوزن با باتری: اگر سیمی را دور سوزن بپیچانید و برای چند دقیقه سر سیم را به ته باتری وصل کنید، سوزن مغناطیسی می شود.

به دلیل کشش سطحی آب، می توان سوزن را به تنهایی روی سطح آن شناور کرد. مثلاً می توان سوزن را روی کاغذی گذاشت، و کاغذ را روی آب گذاشت. اگر کاغذ روی آب بماند که بهتر، و اگر کاغذ در آب فرو برود احتمالاً سوزن روی آب باقی می ماند. اگر سوزن را با گریس یا روغنی غیرقابل حل در آب چرب کنید (مثلاً با مالش سوزن به موهای خود سوزن را چرب نمایید)، کار آسان تر خواهد شد. چرب بودن سوزن سبب می شود که سوزن روی سطح آب شناور بماند.

● جهت یابی با نشانه های طبیعی

هرگونه ای از درختان برش ها و خصوصیات خاصّ خود را دارد. باد و آفتاب بر درختان تأثیر می گذارند و این سرنخی است برای محاسبه جهت شمال جنوب.

این روش ها خیلی قابل اطمینان نیستند. مثلاً «باد غالب» ممکن است حالت عادی را به طور قابل ملاحظه ای تغییر دهد و باعث تغییر و انحراف آن شود. همچنین در جنگل های انبوه به دلیل عدم نفوذ و رسوخ آفتاب درون آن ها برخی روش ها کارا نخواهند بود. اگر از علامت های طبیعی استفاده می کنید، برای تصمیم گیری، باید هر چند تا علامت مختلف را که می توانید پیدا کنید.

بسیاری از روش های زیر بر اساس آفتاب هستند: در نیمکرهٔ شمالی زمین، جهت رو به جنوب در معرض آفتاب بیشتری است. تابش خورشید رشد شاخه ها و برگ ها را زیاد می کند.

۱) جهت یابی با خزه ها و گلسنگ ها: سمت شمالی درختان و تخته سنگ ها، گلسنگ ها و خزه های بیشتری دارد؛ چرا که نمناک تر و مرطوب تر از سمت جنوبی آن هاست.

خزه در جایی رشد می کند که دارای سایه و آب زیادی باشد؛ محل های خنک و نمناک. تنهٔ درختان در سمت شمالی سایه و رطوبت بیشتری دارد، و در نتیجه خزه ها معمولاً بیشتر در این سمت می رویند.

این روش همیشه نتیجهٔ درست به ما نمی دهد.

هرچند سمت شمالی در سایهٔ بیشتری است، ولی لزوماً رطوبت سمت شمال بیشتر نیست؛ و برای رشد خزه ها رطوبت مهم تر از سایه است(جایی که رطوبت در آن جا بیشتر ماندگار است).

گاه ممکن است درختان و پوشش گیاهی مجاور طرف دیگر درخت را هم سایه کند.

در یک اقلیم بارانی(جنگل ها و بیشه های مرطوب) ممکن است همه طرف درخت نمناک باشد(یعنی خزه دور برخی درختان در همه طرف رشد کرده؛ البته معمولاً در جهت جنوب بیشتر رشد کرده است).

ممکن است باد مانع رشد خزه در طرف شمالی درخت شود.

در مناطق خشک هم که اصلاً خزه ای وجود ندارد!

ضمناً در نظر داشته باشید که معمولاً خزه در جهت نور آفتاب(جنوب) خرمایی رنگ است و در مکان های سایه و مرطوب سبز یا طوسی رنگ.

۲) جهت یابی با درختان: از آن جا که سمت شمالی درختان در معرض آفتاب کمتری است، درختان در این سمت شان شاخ وبرگ کمتری دارند.

به دلیل آن که آفتاب بیشتر از سمت جنوب می تابد، درختان جنوب بهتر و بیشتر رشد می کنند. وجود درختانی مانند صنوبر سیاه و سفید، راش، بلوط، درختان آزاد، شاه بلوط هندی، افرا نروژی و درخت اقاقیا صحت این مسئله را ثابت می کند. این درخت ها در جنوب بیشتر دیده می شوند.

پوست درختان قدیمی در سمت رو به آفتاب(جنوب) معمولاً نازک تر است.

پوسیده بودن یک طرف از اکثر درختان جنگل، جهت شمال را به ما نشان می دهد؛ سمت پوسیده شمال است.

به خاطر نوع تابش خورشید، شاخه های جنوبی اکثر درختان افقی تر و شاخه های شمالی عمودی ترند.

در کوه های سنگی، کاج های انحناپذیر در شیب جنوبی، و صنوبرهای انگلمان در شیب شمالی می رویند.

معمولاً درختان برگ ریز در شیب های جنوبی تپه ها می رویند و سراشیب های شمالی همیشه سبز است.

زمینِ اطراف ریشهٔ درختان، به سمت جنوب سست تر و توخالی تر از قسمت شمالی است. پس زمین به سمت شمال سفت تر بوده و به خشکی زمین جنوبی نیست.

رشد پوشش گیاهی در سمت جنوبی تپه ها بیشتر از سمت شمالی خواهد بود.

۳) جهت یابی با تنهٔ درختان بریده شده:

[توجه کنید که: به درختی نگاه کنید که ریشه اش در زمین باشد، نه به کنده ای که بریده شده و بر زمین افتاده!]

توجه کنید که: به درختی نگاه کنید که ریشه اش در زمین باشد، نه به کنده ای که بریده شده و بر زمین افتاده!

اگر مقطع درخت بریده شده ای را نگاه کنید، تعدادی دایرهٔ هم مرکز را مشاهده خواهید کرد، که هر یک از آنها نشان یک سال عمر درخت می باشد.

درختی که بطور دائم آفتاب به تنه اش بتابد، دایره های نشاندهنده عمر آن درخت در یک سمت به هم نزدیک تر شده و در سمت دیگر از هم دور خواهند بود. سمتی که فاصله خطوط حلقه های سنی درخت به هم نزدیک تر باشد سمت شمال را مشخص می کند، و سمتی که خطوط حلقه های سنی از هم فاصلهٔ بیشتری داشته باشد سمت جنوب را نشان می دهد؛ به علت تابش زیاد آفتاب و رشد شدیدتر آن.

۴) جهت یابی به کمک گل ها و گیاهان: گیاهان، و گل های درختان تمایل دارند رو به آفتاب قرار بگیرند؛ یعنی جنوب یا شرق.

برخی گیاهان برای جهت یابی اشتهار یافته اند. مثلاً در آمریکا گُلی وجود دارد که همیشه جهت گیری شمالی جنوبی دارد (رشد برگهایش به سمت خط شمال جنوب است) و آن را «گیاه قطب نما(یا Compass Plant)» و یا «رُزینوید(Rosinweed)» می خوانند. نام علمی آن «سیلفیوم لاکینیاتوم» (Silphium laciniatum) است، و مسافران اولیهٔ این سرزمین از این گیاه برای جهت یابی استفاده می کرده اند.

اکالیپتوس استرالیایی هم گیاهی جهت یاب است. این گیاه که در سرزمین های گرم و خشک می روید، برگ هایش رو به شمال یا جنوب است.

همچنین درختی به نام «نخل رهنوردان([ یا Traveler’s Palm])» وجود دارد که محور شاخه هایش شرقی غربی اند.

همان طور که گفته شد، این که کدام طرف شرق است و کدام طرف غرب، یا کدام یک از طرفین شمال یا جنوب است را می توان با توجه به سمت خورشید و ماه در آسمان یا روش های دیگر یافت ماه و خورشید تقریباً در سمت جنوبی آسمان قرار دارند.

۵) جهت یابی به کمک باد غالب: بادها را از جهتی که می وزند، نام گذاری می کنند مانند باد شمالی از شمال. هر منطقه ای باد غالب و برجسته ای دارد که در فصل خاص یا گاهی در تمام فصول حکمفرماست. باد غالب، باد خاصی است که وزش آن طولانی تر بوده و در جهت خاصی می وزد. با دانستن جهت بادهای غالب می توانید چهار جهت اصلی را تشخیص دهید.

معمولاً نام باد را از جهتی که وزیده است، نام گذاری می کنند. مثلاً باد شمال یعنی بادی که از شمال به سمت جنوب می وزد.

برای جهت یابی به کمک باد غالب،

۱) ابتدا باید جهت باد غالب منطقه را دانست.

۲) سپس باید در جایی که هستیم جهت باد غالب را تشخیص دهیم. برای نمونه، اگر بدانیم که در منطقهٔ ما باد غالب از شرق می وزد، و ضمناً جهت باد غالب منطقه را تشخیص دهیم، طرف منشأ باد شرق خواهد بود؛ که با دانستن شرق، دیگر جهت های اصلی هم به سادگی یافته می شوند.

نکتهٔ اول: اگر جهت باد غالب منطقه تان را نمی دانید، اطلاعات زیر ممکن است کمک کار باشد:

در نواحی معتدل، باد غالب از غرب می وزد. (در هر دو نیم کره شمالی و جنوبی)

در نواحی گرمسیری، باد غالب بین مناطق شمال شرقی و جنوب شرقی جریان دارد.

در نواحی استوایی، باد غالب معمولاً از سمت شرق می وزد.

نکتهٔ دوم: جهت باد غالب منطقه را تشخیص دهیم:

در هر منطقه ای باد غالب ویژگی های خاص خود را دارد؛ مثل درجه حرارت، رطوبت و سرعت که در فصول مختلف تغییر می کند.

باد غالب بر رشد درختان و گیاهان، جهت جمع شدن برف های باد آورنده و در جهت علف های بلند تأثیرگذار است. در واقع باد غالب بیشترین تأثیر را بر روی جهت پوشش گیاهی، برف، ماسه یا دیگر اشیای روی سطح زمین دارد.

الف)درختان:

جهت خم شدن اغلب درختان منطقه نشان دهنده جهت وزش باد غالب منطقه است. برای نمونه اگر درختان به طرف شمال منحرف و متمایل شده اند، باد غالب محتملا از سمت جنوب وزیده است.

اثر دیگری که باد غالب بر درختان دارد این است که: در جهتی که از وزش باد در امان است، شاخ و برگ بیشتری رشد کرده است.

در واقع باد ممکن است با صدمه زدن یا خشک کردن شاخه های جوان، رشد درخت را کند یا متوقف کند. معمولاً وزش باد، باعث کند شدن رشد درختان می شود؛ برعکسِ خورشید، که رشد شاخه ها و برگ ها را زیاد می کند.

در زمستان باد غالب معمولاً با برف و تگرگ همراه است، که باعث شکستن شاخه های جوان می شود.

درختی که برای تعیین جهت استفاده می شود، باید در محلی باز و وسیع باشد. نباید در پناه تپه، درختان دیگر یا ساختمانها باشد. چند تا از درختان نزدیک به هم را مورد آزمایش قرار دهید. مطمئن شوید که درختان هرس نشده باشند.

از آن جا که درختان تحت تأثیر عوامل زیادی هستند، و باید یافته های خود را با مشاهدهٔ درختان متعددی در همسایگی یکدیگر تأیید کنید.

ب)ماسه و برف:

امواج ماسه در بیابان ها، و امواج پستی بلندی های برف در مناطق قطبی جهت باد را نشان می دهند. البته گاه به خاطر آن که این موج ها خیلی کوچک اند و از چند سانتی متر تجاوز نمی کنند، برای یافتن باد غالب نمی توانند کمک کار باشند، زیرا می توانند با هر باد تند موضعی به سرعت تشکیل شوند.

در بیابان ها انواع مختلف تلماسه ها وجود دارند، که شکل آن ها جهت باد غالب را نمایان می سازد؛ همچنین در مورد تل یخ های قطب: در مناطقی که به شدت پوشیده از برف اند، باد غالب توده های برف را می راند و آن ها را تبدیل به تل های برآمده ای می سازد. این تل ها از چند سانتی متر تا یک متر ارتفاع دارند، و موازی باد غالب تشکیل می شوند. در واقع برف از لحاظ فیزیکی شبیه ماسه عمل می کند.

ج) نسیم: برخی مناطق الگوی حرکت جریان هوایشان نوسان بیشتری نسبت به جاهای دیگر دارد. مثلاً مردم کنار ساحل یا نسیم دریا مأنوس اند. معمولاً بعدازظهرها نسیم مداومی از طرف دریا می وزد. در شب هم معمولاً جهت نسیم برعکس می شود و از خشکی به سمت دریا می وزد. نسیم مشابهی در دره ها و کوه ها می وزد: در روز نسیمی از دره به سمت بالای کوه وزیدن می گیرد؛ و در شب برعکس، نسیم از بالا به سمت دره می وزد. اگر مثلاً به کمک نقشه بدانیم که دریا یا کوه (یا ساحل یا دره) در کدام جهت مان است، می توانیم جهت های اصلی را بیابیم.

د) هوای گرم و سرد: در نیم کرهٔ شمالی زمین هوایی که از شمال می آید معمولاً سردتر از هوایی است که از جنوب می آید(بادهای شمالی از بادهای جنوبی سردتر است).

هـ) سایر موارد:

اگر گمان می کنید که بادی که در لحظه می وزد باد غالب منطقه است، می توانید به درختان در مسیر باد نگاه کنید. با نگاه به نوک درختان می توانید جهت باد را بفهمید.

می توانید به تغییر جهت ابرها دقت کنید؛ به ویژه ابرهای بلندی که توسط بادهای غالب آورده می شوند.

در روی دریا و اقیانوس ها بادهای غالب دارای ویژگی ها و ابرهای خاص خود هستند.

۶) جهت یابی به کمک رودخانه ها:

بسیاری از رودها و نهرها در نیم کرهٔ شمالی زمین رو به جنوب سرازیرند، یعنی رو به استوا. این روند عمومی رودهاست، ولی همیشه درست نیست. مثلاً رود نیل که تماماً در نیم کرهٔ شمالی است به سوی شمال جریان دارد و به مدیترانه می ریزد.

۷) جهت یابی به کمک حیوانات و حشرات:

مورچه ها خاکِ لانهٔ خود را به سمت جنوب یا شرق می ریزند. مورچه ها چنین می کنند تا در هنگام روز خاکریز شان به عنوان سایه بانی برایشان عمل کند، تا راحت تر کار خود را انجام دهند.

مورچه ها خانه های خود(مورتپه ها) را بر روی شیب های جنوب شرقی می سازند؛ زیرا خورشید در پاییز و زمستان بیشتر به این قسمت ها می تابد. آن ها مورتپه های خود را نزدیک درختان و صخره های جنوبی و جنوب شرقی بنا می کنند.

اگر شما در کنار برکه یا دریاچه ای باشید که پرندگان، ماهیان یا دوزیستان در حال تولیدمثل هستند، در نظر داشته باشید که آن ها معمولاً ترجیح می دهند در سمت غربی زاد و ولد (تولیدمثل و پرورش) نمایند.

دارکوب(شانه به سر) معمولاً حفره هایش را در سمت شرقی درخت حفر می کند.

سنجاب ها هم معمولاً در سوراخ های سمت شرقیِ درختان خانه و لانه می گزینند.

۸) جهت یابی به کمک خانه های شهری:

امروزه معمولاً خانه ها را به موازات شمال جنوب یا شرق غرب می سازند؛ یعنی نسبت به جهت های اصلی مورب نمی سازند. این می تواند در تنظیم صحیح جهت ها و تصحیح روش های تقریبی بالا کمک کار باشد. باید توجه کرد که در بسیاری موارد این اصل رعایت نشده است.

روش دقیق آن چنین است: به سایت هایی مانند گوگل اِرس(Google Earth) یا کتاب اول(برای تهرانی ها) بروید و خانه یا خیابان خود را بیابید. در این سایت ها جهت های جغرافیایی مشخص شده است(معمولاً شمال سمت بالاست). اگر خانه یا خیابان تان دقیقاً مطابق جهت های جغرافیایی (موازی با لبهٔ صفحه) باشد، می توانید به راحتی ۴ جهت اصلی را بیابید، که در جهت دیوارهای خانه اند (با این فرض که خانه مستطیلی است). اگر خانه یا خیابان تان نسبت به جهت های جغرافیایی زاویه دارد، می توانید تنظیم مقتضی را انجام دهید.

همچنین می توانید به نقشه های [چاپی] شهرتان نگاه کنید و ببینید که آیا خیابان تان جهت شمالی جنوبی یا شرقی غربی دارد، یا نسبت به جهت های جغرافیایی انحراف دارد.

در چرخ و فلک فضا ، کره زمین در هفت جهت حرکت می کند. هم اکنون که شما آرام نشسته و خیال می کنید که بی حرکت هستید، حداقل در هفت جهت مختلف و با سرعتهایی بسیار سرسام آور ، می چرخید. اگر از این سرگردانی سرگیجه نمی گیرید، به خواندن ادامه دهید.

● حرکت وضعی زمین

کره زمین به دور محور فرضی که قطبهای شمال و جنوب را به هم وصل می کند، از غرب به شرق می چرخد. این چرخش توسط یک فیزیکدان فرانسوی به نام « فوکو » ثابت شد. وی پاندول بلندی را در زیر طاق پانتئون در پاریس آویزان نمود و آن را به نوسان در آورد. تماشاگران با تعجب دیدند که پاندول در طول روز به آهستگی در جهت گردش عقربه ساعت حرکت کرده و سوزن تیز پائین آن بر روی سطح شنی زیر آن سطح دایرهای را ترسیم میکند.(آونگ فوکو)

گردش زمین به دور خود ، بر نیروی محرکه موشکها ، گلولههای توپ ، رفت و آمد هواپیماها و جهت وزش بادها و تغییرات آب و هوا اثر میگذارد. کسانی که در میانه نصف النهار شمالی (حدود تهران) قرار دارند، با سرعت ۱۳۰۰ کیلومتر در ساعت به دور محور زمین در حرکتند.

● حرکت انتقالی زمین

کسانی که شبها آسمان را نظاره میکنند، با مشاهده تغییر محل ستارگان در فصول مختلف ، متوجه گردش زمین به دور خورشید می شوند (صور فلکی و فصول سال). صورت فلکی اسد در منطقهٔ البروج که در فصل بهار در آسمان دیده می شود، جای خود را به مجموعه های عقرب و جبار در تابستان می دهد، بقیه صورتهای فلکی هم ، همینطور تغییر مکان می دهند، زیرا ما در روی زمین در حال حرکت در فضا هستیم.

دانشمندان نجوم معتقدند که زمین با سرعت ۱۱۰۰۰۰ کیلومتر در ساعت پیش میتازد. بنابراین هر روز با کیلومتر در این جهت مسافرت میکنیم. یک بچه شیرخوار روزی که تولد یک سالگی او را جشن می گیرد، ۹۵۰ میلیون کیلومتر در این راستا حرکت کرده است.

● حرکت بسوی ستارگان نزدیک به خورشید

در سال ۱۹۱۸ « ادموند هالی » متوجه موضوع ویژهای شد. وی موقعیت چندین ستاره را با آنچه که بطلیموس چندین قرن قبل نقشه برداری کرده بود، مطابق نمی دید. در واقع بعضی از ستارگان به اندازه عرض یک ماه (بدر) در آسمان جابجا شده بودند. دانشمندان پی بردند که جابجایی این ستارگان در راستای معینی است. آنها با بکارگیری پدیده دوپلر متوجه شدند که ستارگانی که اطراف ستاره « وگا » قرار دارند، با سرعت ۲۰ کیلومتر در ثانیه به ما نزدیک می شوند و ستارگانی که در نقطه مقابل آنها در صورت فلکی « جبار » قرار دارند، به همان سرعت از ما دور می شوند.

به نظر می آید که خورشید با سرعت ۲۰ کیلومتر در ثانیه (۷۲۰۰۰ کیلومتر در ساعت) بسوی ستاره وگا می تازد و ما را با سیاره هایی که به دور آن می گردند، به دنبال خود می برد. با این سرعت ما هر ۲۰ سال به اندازه قطر منظومه شمسی حرکت می کنیم.

● حرکت به دور کهکشان راه شیری

کهکشان راه شیری ما که مانند یک فرفره بسیار پهنی از گروههای ستارگان ، صورتهای فلکی و ابرهای بین ستاره ای تشکیل شده و با قطری برابر یک میلیارد میلیارد کیلومتر در گستره فضا قرار دارد، به دور محور خود در حال چرخش است و در درون آن خورشید ما با سیاراتی که در موکب آن قرار دارند، با سرعتی برابر با ۸۰۰۰۰۰ کیلومتر در ساعت در حال گردشند. ما هر روز ۲۰ میلیون کیلومتر در آن جهت در حال حرکت هستیم. در یک سال فاصله خورشید تا سیاره پلوتو را با این سرعت می توان طی کرد. ۲۴۰ میلیون سال طول می کشد تا این چرخ عظیم که محیط آن ۳،۱۴ میلیارد میلیارد کیلومتر است، یکبار به دور خود بچرخد.

● حرکت بسوی کهکشان آندرومدا

کهکشان ما جز یک خانواده کهکشانی به نام « گروه محلی » است. در این گروه ، کهکشان آندرومدا نزدیکترین عضو به ما است و ۲۰ میلیارد میلیارد کیلومتر از ما فاصله دارد. دانشمندان نجوم هنگام اندازه گیری سرعت گردش کهکشان راه شیری نسبت به محل کهکشانهای دیگر ، متوجه شدند که این کهکشان با سرعت ۸۰ کیلومتر در ثانیه سریعتر از آنچه قبلا فکر می کردند، می چرخد. آنها متوجه شدند که این سرعت بخاطر گردش کهکشان به دور خودش نیست، بلکه به علت حرکتش در داخل گروه محلی است که با این سرعت در راستای لبه خود بسوی کهکشان آندرومدا به پیش می راند. پس ما با سرعت ۲۸۸۰۰۰ کیلومتر در ساعت همراه با کهکشان راه شیری بسوی آندرومدا حرکت می کنیم.

● حرکت در ابر گروه محلی

گروه محلی خود در کناره یک گروه عظیم دیگری به نام « ابر گروه محلی » و یا « قلمرو کهکشانها » که خود شامل ۵۰ خانواده کهکشانی شبیه گروه محلی است، قرار دارد. مرکز این گروه که حدود ۷۰ میلیون سال نوری با ما فاصله دارد، در محلی داخل صورت فلکی سنبله در منطقهٔ البروج می باشد، حداقل شامل یک هزار کهکشان است. مطالعات طیف دوپلر نشان می دهد که گروه محلی ما با سرعت ۲۳۰ کیلومتر در ثانیه بسوی ابرگروه محلی پیش می رود.

● حرکت در فضا

در سال ۱۹۲۰ بود که ادوین هابل و میلتون هوماسون دانشمندان رصدخانه کوه ویلسون در کالیفرنیا متوجه شدند که غالب گروههای کهکشانی چنان از یکدیگر دور می شوند که گویی از یک مرکز انفجار عظیم کیهانی که ۱۵ تا ۲۰ میلیارد سال پیش اتفاق افتاده ، فرار نموده و گسترش می یابند. در سال ۱۹۶۰ دانشمندان از رادیو تلسکوپها استفاده کردند تا پی به مرکز انتشار امواج رادیویی این انفجار ببرند. امروزه مشخص شده است که کهکشان راه شیری و گروه محلی و ابر گروه محلی در این گسترش فضایی سهیم هستند و در حقیقت کهکشان ما با سرعت ۵۱۵ کیلومتر در ثانیه (۱۸۴۰۰۰ کیلومتر در ساعت) از این مرکز انتشار امواج رادیویی دور می شود و بسوی خارج فضا پرتاپ می گردد.

● سخن آخر

▪ آیا در آینده از سرعتهای دیگر مطلع خواهیم شد؟

▪ آیا کیهان ما خود با سرعتی باور نکردنی بسوی جهت نامشخص در حرکت است؟

▪ آیا کیهان ما به دور محور خود همچنانکه ما در روی زمین و به دور کهکشان خود می چرخیم، دور می زند؟

جواب این سؤالات ممکن است در آینده با بکار بردن تلسکوپهای بزرگتر داده شود.

13 پدیده‌ی ناشناخته در علم

وجود چنین چالش هایی گواه آن است که جهانی که انسان با آن روبه رو است، هنوز همچنان در پرده ای از اسرار و ناشناختگی پوشیده است. آری، آخرین پیشرفت های علمی حاکی از آن است که جهان بسیار ناشناخته تر و اسرارآمیزتر از آن است که تاکنون می پنداشتیم. شاید پندارها و تصورهای ما از جهان فاصله بسیاری با حقیقت جهان داشته باشد و شاید این فاصله هیچ گاه پر نشود

دهمین سیاره یا سیاره اکس

نپتون بر اساس محاسبات ریاضیدانانی به نام های جان کاچ آدامز و اوربین لوویه کشف شده بود تا توضیحی بر اختلافات موجود میان مدار محاسبه شده و رصد شده سیارات اورانوس، زهره و مشتری باشد. پس از کشف نپتون، هنوز هم اختلاف نورهایی در مدار این سیارات دیده می‌شد. دامنه این اختلافات نوری حتی به مدار نپتون نیز رسیده بود. این اطلاعات و ابهامات موجود اخترشناسان را به این فرضیه سوق داد که احتمالا باز هم سیاره دیگری این بار ماورای سیاره تازه کشف شده نپتون وجود دارد. دو دانشمند به نامهای ویلیام پیکرینگ و پرسیوال لاول، هر یک مستقل از دیگری، جرم و مسیر این سیاره فرضی را محاسبه کردند که لاول پیشاپیش آن را “سیاره اکس” نامیده بود. 

کاوشهای تصویری که بر مبنای این محاسبات انجام گرفته بودند، تا مدتها بی‌ثمر ماندند، سرانجام اخترشناسی به نام کلاید تامبا شیئی را که این همه چشم به انتظارش بودند در منهای 6 درجه از موقعیت پیش بینی شده، شناسایی کرد. این سیاره جدید ، نام پلوتو را به خود گرفت. اما طولی نکشید که مشخصات آن ( قطر ظاهری کم و درخشش آن که بسیار کمتر از پیش بینی‌ها بود ) این تردید را بوجود آورد که جرم پلوتو بسیار کمتر از آن مقدار است که بتواند اختلالی بویژه در حرکات اورانوس و نپتون بوجود بیاورد.

در حدود سال 2015 یک کاوشگر ناسا به این منطقه خواهد رسید و شاید بتواند این سیاره را شناسایی کند ولی شاید آن موقع دیگر خیلی دیر باشد. رجوع شود به مطلب نیبیرو-سیاره اکس، که کامل ترین مطلب در این مورد به فارسی می باشد

اثر پلاسبو

برای نشان دادن این اثر به یک نفر داوطلب نیاز است. آزمایش به این ترتیب انجام می شود که به مدت چندین روز و در هر روز چندین مرتبه توسط عاملی، دردی در بدن شخص داوطلب ایجاد می شود. در هر بار، درد با استفاده از مرفین از بین می رود. آزمایش به همین ترتیب تا روز آخر ادامه می یابد. در روز آخر، بدون اطلاع شخص داوطلب به جای مرفین از محلول آب نمک ( سالین ) استفاده می شود. حدس بزنید چه اتفاقی می افتد؟ در کمال شگفتی، سالین درد را از بین می برد. این اثر شگفت انگیز، اثر پلاسبو نام گرفته است.

«فابریتزیو بندتی» از دانشگاه تورین ایتالیا، آخرین مرحله از آزمایش پلاسبو را تغییر داد. او در آخرین مرحله آزمایش ( که از آب نمک به جای مرفین استفاده می شود ) بدون اطلاع شخص داوطلب، ماده ای به نام نالوکسان را نیز به محلول سالین اضافه نمود. ( نالوکسان دارویی است که تاثیرات مرفین را خنثی می کند ) آزمایش نتیجه ای کاملاً غیر قابل انتظار داشت. در این حالت، سالین دیگر درد را از بین نمی برد. اما چگونه می توان پدیده عجیب پلاسبو را توضیح داد؟ اکنون چندین دهه است که پزشکان این اثر را که حاکی از تاثیر ذهن انسان بر روی جسم او است، می شناسند. نتایج جدید حاصل از افزودن نالاکزون به آزمایش پلاسبو نیز به خوبی نشان می دهد که ذهن می تواند اثری معادل فرآیندهای بیوشیمیایی در بدن داشته باشد.

بندتی در آزمایش دیگری نشان داد که طی آزمایش پلاسبو حتی می توان رعشه عضلانی را در بیماران مبتلا به پارکینسون کاهش داد. ( و به یاد داشته باشید که این کار، تنها با استفاده از محلول آب نمک انجام می شود! ) او در مورد نتایج این آزمایشات می گوید : «یک چیز مسلم است و آن این است که ذهن بر روی سیستم بیوشیمیایی بدن تاثیر می گذارد.» اما مسئله اساسی آن است که اکنون هیچ توضیح علمی برای تبیین چگونگی تاثیر متقابل ذهن و جسم وجود ندارد

مسئله افق کیهانی

جهان ما در مقیاس کیهانی به طرز شگفت انگیزی یکنواخت به نظر می رسد. اگر از یک سوی جهان قابل مشاهده تا سوی دیگر آن نظر افکنیم، خواهیم دید که تابش ریزموج پس زمینه کیهانی که تمامی کیهان را پر کرده است، در سرتاسر جهان دمایی یکسان دارد. ممکن است این مسئله در نگاه اول، چندان عجیب و غریب به نظر نرسد اما به یاد داشته باشیم که دو سوی کیهان قابل مشاهده، 28میلیارد سال نوری با همدیگر فاصله دارند و این در حالی است که از عمر جهان ما تنها 14 میلیارد سال می گذرد.

از آنجایی که هیچ چیز نمی تواند سریع تر از نور حرکت کند پس برای تابش گرمایی هیچ راهی وجود نداشته که در این مدت کوتاه، از یک افق کیهانی به افق دیگر رسیده و نقاط گرم تر و سردتر را متعادل کرده و تعادل گرمایی موجود در کیهان را که امروزه مشاهده می شود ایجاد نماید

این مسئله افق کیهانی دردسر بزرگی برای کیهان شناسان محسوب می شود، آنچنان دردسری که در بعضی موارد برای رهایی از آن، دست به دامان راه حل های نه چندان معقولی نظیر مدل تورم کیهانی شده اند. ( و اصطلاحاً خود را از چاله به چاه انداخته اند ) در مدل تورمی چنین فرض می شود که کل جهان در اولین لحظات پس از پیدایش خود دچار یک انبساط ناگهانی فوق العاده عظیم شده است، به طوری که تنها ظرف 33-10 ثانیه، 1050برابر شده است! هرچند با چنین فرضی می توان مسئله افق کیهانی را حل شده پنداشت، اما همان طور که «مارتین ریس»، اخترفیزیکدان مشهور دانشگاه کمبریج می گوید : «مشکل اصلی اینجاست که هیچ کس نمی داند چه عاملی می توانسته این انبساط ناگهانی ( تورمی ) را ایجاد کرده باشد.»

بنابراین در عمل، نظریه تورمی یکی از مسائل جهان را حل می کند اما مسئله دیگری به جای آن ایجاد می کند. فرض دیگری که می تواند مسئله افق کیهانی را حل کند، فرض متغیر بودن سرعت نور است، اما باز هم چرایی این تغییر، بی پاسخ می ماند. خلاصه اینکه باید گفت یکنواختی تابش ریز موج پس زمینه کیهانی، علتی ناشناخته دارد

پرتوهای کیهانی با انرژی فوق العاده زیاد

بیش از یک دهه است که فیزیکدان ها پرتوهای کیهانی ای را مشاهده کرده اند که براساس نظریه های موجود نباید وجود داشته باشند! پرتوهای کیهانی ذراتی زیر اتمی هستند که با سرعتی نزدیک به سرعت نور در گستره کیهان در حرکتند. این ذرات عموماً پروتون هستند، هرچند که هسته های اتمی سنگین نیز در میان آنها به چشم می خورد. دانشمندان بر این باورند که منبع برخی از این پرتوها احتمالاً انفجار های عظیم ابر نواختری است، اما چگونگی ایجاد پرانرژی ترین این پرتوها -که پرانرژی ترین ذراتی هستند که در جهان مشاهده شده اند- هنوز برای بشر ناشناخته است. براساس نظریه های پذیرفته شده در فیزیک، این پرتوهای کیهانی تنها می توانند از منبعی در درون کهکشان ما ایجاد شده باشند و نه خارج از آن. اما اخترشناسان هیچ منبعی را در درون کهکشان پیدا نکرده اند که بتواند چنین ذرات پرانرژی ای ایجاد کند. پس این ذرات پرانرژی از کجا آمده اند؟   

نتایج آزمایشات هومیوپاتی

مادلین انیس، دانشمند داروشناس دانشگاه کوئینز ایرلند از مخالفان سرسخت هومیوپاتی بود. در هومیوپاتی گفته می شود که اگر یک ماده دارویی را در آب حل کرده و فرآیند انحلال را آن قدر ادامه دهیم که به لحاظ آماری حتی یک مولکول از ماده مزبور نیز در حجم مورد نظر باقی نماند، اثر دارویی این آب ( که از نظر علم شیمی عملاً با آب خالص تفاوتی ندارد ) همچنان حفظ می شود

 اما مخالفت «انیس» با هومیوپاتی همچنان ادامه داشت تا زمانی که تصمیم گرفت عملاً دست به کار شده و با انجام آزمایشی علمی، یک بار برای همیشه پوچ بودن هومیوپاتی را نشان دهد.

او در مقاله ای که اخیراً منتشر کرده آزمایش های گروه خود را در مورد تاثیر های محلول فوق خالص هیستامین روی گلبول های سفید خون که در بروز التهاب مؤثر بودند توضیح می دهد. آزمایش «انیس» در چهار آزمایشگاه علمی دیگر نیز عیناً تکرار شد و با کمال شگفتی مشخص شده است محلول های -هومیوپاتیک هیستامین- آنقدر رقیق شده اند که احتمال وجود حتی یک مولکول هیستامین نیز در حجم معینی از آنها وجود ندارد، دقیقاً همانند هیستامین عمل می کنند. «انیس» در انتهای مقاله خود چنین می نویسد : «از آنجایی که ما از توضیح این پدیده عجیب و غریب عاجز بودیم، نتیجه آزمایش های خود را منتشر کردیم تا بدین وسیله دیگران نیز به تحقیق بیشتر در مورد این مسئله تشویق شوند.» و ادامه می دهد : «اگر آنچه اتفاق افتاده واقعیت داشته باشد، تاثیرات ژرفی بر علم خواهد گذاشت و در آن صورت ناگزیر خواهیم بود در بنیادهای تمامی فیزیک و شیمی تجدید نظر کنیم.»

ماده تاریک

اگر کامل ترین شناختی را که اکنون نسبت به نیروی گرانش داریم، برای تبیین چگونگی چرخش کهکشان ها به کار بگیریم با مسئله عجیبی مواجه خواهیم شد : کهکشان ها با چنان سرعتی در حال چرخشند که باید تاکنون مضمحل می شدند. به عبارت دیگر، در کهکشان ها آنقدر جرم وجود ندارد که آنها را با سرعتی که اکنون مشاهده می کنیم به چرخش درآورد. ورا روبین اخترشناس موسسه کارنگی واشینگتن، اولین کسی بود که در دهه 1970 به این مسئله عجیب و ناشناخته پی برد. بهترین عکس العمل فیزیکدان ها برای حل این مسئله آن بود که فرض کنند ماده بیشتری در فضای درون کهکشان ها وجود دارد؛ ماده ای که برای ما غیر قابل مشاهده است

اما مشکل اساسی در اینجا است که تاکنون هیچ کس نتوانسته در مورد چیستی این «ماده تاریک» توضیح قابل قبولی ارائه دهد. در واقع باید گفت که مسئله «ماده تاریک» شکافی اساسی را در دانش امروز بشر ایجاد کرده است. مشاهدات اخترشناسی حاکی از آن است که ماده تاریک باید حدود 90 درصد کل جرم جهان را تشکیل دهد و این مسئله وحشتناکی است که ما از ماهیت این 90درصد جرم جهان هیچ چیز ندانیم.

متان مریخی

در سال 1976 کاوشگر وایکینگ روی مریخ موادی را با کربن 14 نشانه گذاری کرد. این مواد گاز متان منتشر می کردند. تحقیقاتی که به موازات این کشف انجام شد حضور میکروارگانیسمها را تائید کرد. اکنون تازه ترین تحقیقات دانشگاه کالیفرنیا یک ریتم شبانه روزی را در سطح سیاره سرخ نشان می دهد که در این ریتم فعالیتهای بیوشیمیایی دیده می شود. ریتمهای شبانه روزی می توانند به معنی آغاز زندگی باشد.

تترا نوترونها

اصل طرد پائولی یک اصل در مکانیک کوانتوم است. این اصل بسیار مهم بیان می کند که در یک سیستم کوانتومی، دو یا چند فرمیون همسان ( مثلاً دو الکترون ) نمی توانند همزمان حالت کوانتومی یکسانی داشته باشند. این اصل را ولفگانگ پائولی فیزیکدان اتریشی در 1925 بیان کرد. براساس اصل طرد پائولی، دو نوترون در یک سیستم یکسان با خاصیت همسان نمی توانند یک خاصیت کوانتومی داشته باشند. اما آزمایشی که در فرانسه انجام شد توانست چهار نوترون را در این موقعیت ممنوعه شناسایی کند. به این ترتیب دانشمندان در مورد این اصل دچار سردرگمی شدند.

مسیر عجیب و غریب کاوشگر پایونیر

این داستان واقعی مربوط به دو سفینه فضایی است. کاوشگر اول یعنی پایونیر 10 در 1972و دیگری یعنی پایونیر 11 یک سال بعد از آن به فضا پرتاب شد. هر دوی این کاوشگرها طی این مدت ( بیش از 30سال ) در حال دور شدن از سیاره ما و عبور از نواحی کاوش نشده منظومه شمسی بودند. اما مسئله عجیب در مورد آنها مسیری است که تاکنون در اعماق فضا پیموده اند.

اندازه گیری ها نشان می دهد که نیرویی ناشناخته در اعماق فضا سبب شتاب گرفتن و افزایش سرعت این کاوشگرها شده است. هرچند میزان این شتاب اندک است ( حدود یک نانومتر بر مجذور ثانیه یا معادل یک ده میلیاردیم شتاب گرانش زمین ) اما همین شتاب اندک تاکنون موجب تغییر مسیر پایونیر10 به اندازه 400 هزار کیلومتر نسبت به مسیر پیش بینی شده گردیده است. در مورد پایونیر 11 هرچند که ارتباط مرکز کنترل ناسا با این کاوشگر در سال 1995قطع شد اما تا آن زمان، میزان تغییر مسیر آن از مسیر پیش بینی شده دقیقاً مشابه پایونیر 11بوده است. اما چه اتفاقی برای این دو سفینه در اعماق فضا افتاده است؟

هیچ کس پاسخ این پرسش را نمی داند. تاکنون چندین فرضیه نظیر وجود خطای نرم افزاری، تاثیر باد خورشیدی و همچنین وجود نشتی در منبع سوخت این کاوشگرها مطرح شده اند، اما بررسی های بیشتر تمامی این فرضیه ها را رد کرده است. بنابراین ممکن است عامل این نیرو، نوعی تاثیر گرانشی باشد که برای بشر کاملاً ناشناخته است. در واقع برخی از فیزیکدان ها که از توضیح این پدیده اسرارآمیز درمانده شده اند، آن را با برخی پدیده های غیرقابل توضیح دیگر ( نظیر انرژی تاریک و یا متغیر بودن ثابت های بنیادین فیزیک ) مرتبط می دانند. به هر حال دانشمندان برای بررسی دقیق تر این مسئله نیازمند ارسال کاوشگر جدیدی به مرزهای منظومه شمسی هستند تا به طور ویژه به بررسی تاثیرهای ناشناخته و غیرعادی گرانش در آن منطقه بپردازند. بنابر نظر برخی فیزیکدان ها، چنین بررسی هایی ممکن است به نگرشی کاملاً جدید در فیزیک منجر شود.

انرژی تاریک

 

این مسئله یکی از مشهورترین و چالش برانگیزترین مسائل در حوزه فیزیک است. تا سال 1988تمامی دانشمندان بر این باور بودند که سرعت انبساط جهان در حال کاهش است اما در آن سال اخترشناسان با کمال شگفتی کشف کردند که برعکس، انبساط جهان در حال شتاب گرفتن است. کاترین فریز، کیهان شناس دانشگاه میشیگان در این باره می گوید : «نظریه پردازان که هنوز از این اکتشاف شگفت انگیز بهت زده هستند، از آن زمان تاکنون برای ارائه توضیحی قابل قبول برای تبیین این پدیده اسرارآمیز دست و پا می زنند. ما امیدواریم که مشاهده های آینده در مورد ابر نواخترها، خوشه های کهکشانی و غیره سرنخ های جدیدی را به ما ارائه دهند.»

یک احتمال آن است که ویژگی خاصی از خلأ که اختر فیزیکدان ها آن را انرژی تاریک نامیده اند، عامل شتاب گرفتن انبساط جهان باشد. احتمال دیگر آن است که لازم باشد نظریه نسبیت عام اینشتین را در مقیاس های کیهان شناختی اصلاح کنیم. به هر حال این مسئله یکی از بزرگ ترین پرسش های بی پاسخ برای بشر امروز است.

ثابت های متغیر فیزیک

در سال ،1977اخترشناسی به نام «جان وب» با همکاری گروهش از دانشگاه نیوساوت ولز استرالیا، نوری را که از اختروش های دوردست به زمین می رسد، تجزیه و تحلیل کرد. نور این اختروش ها طی سفر 12میلیارد سال نوری تا زمین از میان ابرهای میان ستاره ای حاوی عنصر های فلزی نظیر آهن، نیکل و کروم عبور می کنند. وِب دریافت که انرژی فوتون های جذب شده از نور اختروش ها توسط اتم های فلزی مزبور با آنچه مورد انتظار است، تفاوت دارد.

اگر چنانچه مشاهده های انجام شده صحت داشته باشد، تنها توضیح قابل قبول برای این پدیده عجیب آن است که باید ثابت آلفا ( که یکی از ثابت های بنیادین فیزیک محسوب می شود ) در زمانی که نور اختروش در حال عبور از میان ابرهای میان ستاره ای بوده، مقداری متفاوت از مقدار فعلی داشته باشد. اما این امر، خود، تحولی اساسی در علم فیزیک محسوب می شود، چرا که آلفا ضریب ثابت فوق العاده مهمی است که چگونگی برهم کنش نور با ماده را تعیین می کند. علاوه بر آن، این کمیت براساس نظریه های فعلی باید مقداری ثابت داشته باشد، چراکه خود به ثابت های بنیادین دیگری نظیر بار الکترون، سرعت نور و ثابت پلانک وابسته است ( مگر آنکه برخی از این ثابت های بنیادین نیز متغیر بوده و با گذشت زمان تغییر کنند ).

در ابتدا هیچ فیزیکدانی نمی خواست صحت اندازه گیری های انجام شده توسط وِب را بپذیرد. حتی خود «وب» و تیمش نیز سال ها در تلاش بوده اند تا بلکه خطایی در اندازه گیری های خود بیابند، اما تمامی این تلاش ها تاکنون بی نتیجه بوده است.

همجوشی هسته ای سرد

به نظر می رسد پس از گذشت 16سال از مطرح شدن این پدیده، موج همجوشی سرد دوباره به آزمایشگاه های تحقیقاتی جهان بازگشته است. در واقع مسئله همجوشی سرد، هیچ گاه از آزمایشگاه ها کاملاً بیرون نرفت. به عنوان مثال، تنها در آزمایشگاه های نیروی دریایی آمریکا در فاصله زمانی 1989تا ،1999بیش از 200آزمایش بر روی همجوشی سرد انجام شد تا مشخص شود آیا امکان وقوع واکنش های هسته ای انرژی زا در دمای اتاق وجود دارد یا خیر و اکنون بسیاری از محققان بر این باورند که وقوع چنین پدیده شگفت انگیزی ممکن است ( واکنشی که تا پیش از آن تصور می شد تنها در دمای چندین میلیون درجه ای قلب ستاره ها ممکن است).

اگر همجوشی سرد قابل کنترل شود، بسیاری از مسائل انرژی جهان حل خواهد شد و بنابراین جای تعجب نیست که وزارت انرژی آمریکا به نتیجه تحقیقات همجوشی سرد، علاقه مند باشد. وزارت انرژی آمریکا در دسامبر 2004طی یک بررسی مشروح بر روی مجموعه آزمایش های انجام شده در ارتباط با همجوشی سرد این مسئله را یک مسئله باز اعلام کرد و از تامین منابع مالی برای انجام آزمایش های بیشتر در مورد این پدیده ناشناخته خبر داد.

این حرکت وزارت انرژی آمریکا، چرخشی 180درجه ای در باورهای قبلی محسوب می شود. اولین گزارش رسمی این وزارتخانه در مورد مسئله همجوشی سرد به 15سال پیش بازمی گردد. در آن گزارش آمده بود که آزمایش های مارتین فلایشمن و استنلی پونز از دانشگاه یوتا که برای اولین بار در جهان، امکان وقوع همجوشی سرد را در 1989مطرح کرده بودند، غیر قابل تکرار و احتمالاً نادرست است. این دو فیزیکدان طی آزمایشی به این نتیجه رسیده بودند که با فروبردن الکترودهایی از جنس پالادیم در آب سنگین می توان مقدار فراوانی انرژی آزاد کرد. آنها معتقد بودند که اِعمال ولتاژی بر روی الکترودهای مزبور، منجر به نفوذ و حرکت هسته های دوتریم در شبکه مولکولی پالادیم شده و با غلبه بر نیروی دافعه الکترواستاتیک، این هسته ها به همدیگر جوش خورده و انرژی آزاد می کنند.

اما مسئله اصلی در مورد پدیده همجوشی سرد آن است که براساس تمامی نظریه های پذیرفته شده علمی، وقوع همجوشی هسته ای در دمای اتاق، پدیده ای غیرممکن است. دیوید ناگل از دانشگاه جورج واشینگتن در این باره معتقد است همان گونه که 40سال طول کشید تا پدیده ابررسانایی توسط علم تبیین شد، نمی توان امکان وقوع همجوشی سرد را ( حتی اگر علم فعلی بشر آن را غیرممکن بداند)  نادیده گرفت.

سیگنال فضایی ناشناخته

جری امان از دانشگاه ایالتی اوهایو در 15آگوست 1977این سیگنال اسرارآمیز را با استفاده از رادیوتلسکوپ بیگ ایر ( به معنای گوش بزرگ ) ثبت کرد. طول زمانی این سیگنال 37 ثانیه بود.

امروزه پس از گذشت 28سال هنوز هیچ کس منبع آن سیگنال ناشناخته را که از اعماق فضا منتشر می شد نمی داند. «امان» می گوید : «هنوز هم در پی توضیح قابل قبولی در مورد منبع آن سیگنال عجیب هستم.»

این سیگنال که از سوی منبعی در صورت فلکی قوس منتشر می شد، محدوده فرکانسی باریکی حول و حوش 1420مگاهرتز داشت. این فرکانس در محدوده ای از فرکانس ها واقع است که براساس توافق های بین المللی برای استفاده های مخابراتی ممنوع بوده و از آن استفاده نمی شود و همین امر، احتمال اینکه سیگنال ثبت شده، حاصل از تداخل امواج مخابراتی زمینی باشد را عملاً منتفی می کند، اما منابع نجومی دیگری نیز که به طور طبیعی تابش می کنند، عموماً گستره فرکانسی بسیار بالاتری دارند. پس منشاء این سیگنال فضایی اسرارآمیز چه بوده است؟ آیا ممکن است این سیگنال، توسط یک تمدن فرازمینی بسیار پیشرفته و از طریق یک آنتن فرستنده فوق العاده بزرگ و قدرتمند ارسال شده باشد؟

دو ماه در آسمان؟!

شما هم شاید به تازگی این ایمیل را دریافت کرده باشید که در آن نوید داده باشند در حدود یک ماه دیگر آسمان میزبان دو ماه درخشان خواهد بود و شاید این سئوال برایتان به وجود آمده باشد که آیا پنجم شهریور یا ۲۷ آگوست سال جاری واقعا دو ماه در آسمان خواهید دید؟!

به گزارش مهر ، این ایمیل که دست به دست در گردش است اعلام می کند در ۲۷ آگوست ۲۰۱۰ سیاره مریخ به اندازه ای بزرگ به نظر خواهد رسید که به چشم ساکنین زمین هم اندازه قرص کامل ماه خواهد بود.

دیدن دو ماه درخشان در آسمان شب بسیار شگفت انگیز خواهد بود، به این شرط که چنین رویدادی واقعا رخ دهد! زیرا این ایمیل بیشتر در حد یک شوخی است تا واقعیت، شوخی که از سال ۲۰۰۳ تاکنون با نزدیک شدن به ماه آگوست آغاز شد. در اصل هرگز نمی توان مریخ را از روی زمین به بزرگی ماه کامل دید و ماه آگوست ۲۰۱۰ نیز ماهی نیست که مریخ در درخشانترین حالت خود قرار داشته باشد.

در حقیقت در ماه آگوست سال جاری مریخ به شکل ستاره ای با درخششی ملایم در غروب آسمان غربی دیده خواهد شد. مریخ زمانی که در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۰ به نزدیکترین فاصله اش از زمین رسید در آسمان بسیار درخشان ظاهر شد که حتی در آن زمان نیز چهره و نور مریخ به شکل ستاره ای بسیار درخشان بود و نه ماه کامل.

تنها زمانی که مریخ در سال جاری در کنار ماه کامل قرار گرفت نیز شب ۲۹ ژانویه بود که در آن زمان نیز قطر تصویری که از روی زمین از مریخ دیده می شد در برابر ماه کامل، یک صد و چهلم بود. به بیانی دیگر در آن زمان از سال باید در حدود ۱۴۰ مریخ در ابعادی که از زمین دیده می شد در کنار یکدیگر قرار می گرفتند تا با قطر ماه برابری کند.

مریخ، سرزمینی که منشاء رویاها و تخیلات انسان شده، جهانی یک قدم بیرون تر از مدار زمین، کمی از زمین کوچکتر و کمی از قمر زمین بزرگتر است. در عین حال فاصله این سیاره نسبت به زمین بسیار بیشتر از فاصله ماه تا زمین است.

درک ناچیز بودن لکه هایی به نام سیاره ها و قمرها در برابر عظمت جهان هستی بسیار دشوار است اما می توان گفت فاصله ماه از زمین در حدود یک ثانیه نوری است و برگشت نور از ماه به زمین با سرعت ۳۰۰ هزار کیلومتر بر ثانیه در حدود یک ثانیه زمان می برد.

در حالی که نور مریخ برای رسیدن به زمین مدت زمان بسیار بیشتری نیاز دارد که متناسب با حرکات زمین و مریخ به دور خورشید این مدت زمان از چند دقیقه تا حدودا ۲۰ دقیقه متفاوت است. به بیانی دیگر فاصله دو سیاره زمانی که مریخ و زمین با هم در یک سمت از خورشید قرار دارند نسبت به زمانی که مریخ نسبت به زمین در سمت متقابل خورشید قرار گرفته بسیار کمتر است.

در نتیجه بزرگ دیدن ماه از زمین به دلیل نزدیکی این کره به سیاره سبز است و بر همین اساس می توان گفت که هرگز امکان یک اندازه دیدن مریخ و ماه در آسمان زمین وجود ندارد. مریخ در درخشانترین حالت و نزدیکترین فاصله اش به زمین تنها ستاره ای کوچک و درخشان در میان آسمان پهناور خواهد بود.

حال سئوال اینجاست که چنین شایعه ای از کجا آغاز شده است؟

داستان به زمانی بازمی گردد که در ۲۷ آگوست سال ۲۰۰۳ مریخ و زمین طی ۶۰ هزار سال قبل به نزدیکترین فاصله از یکدیگر رسیدند. در آن زمان فاصله این دو جهان نسبت به یکدیگر کمتر از ۵۷ میلیون کیلومتر یا سه دقیقه نوری بود. آخرین افرادی که در چنین فاصله ای از مریخ قرار داشتند غارنشینان بوده اند و اخترشناسانی که در سال ۲۰۰۳ شاهد این پدیده بودند از آن به عنوان رخدادی بی نظیر یاد کردند اما هرگز در جایی به ثبت نرسید که در آن شب، مریخ چیزی فراتر از لکه ای آتشین و درخشان در آسمان شب بوده و یا دو ماه در آسمان دیده شده است.

بر اساس گزارش earthsky ، آنچه در ۲۷ آگوست سال جاری رخ خواهد داد، رویداد چندان مهمی نیست و در آن تاریخ تنها سیاره ای زیبا در نزدیکی ماه قرار خواهد گرفت اما این سیاره مشتری نام دارد، نه مریخ. با این همه شاید در آن شب نیز عده ای به آسمان و ماهش نگاه کنند و با دیدن ستاره ای درخشان در کنار ماه با خود بیاندیشند که آیا این ستاره درخشان مریخ است؟

چگونه ابری از گدازه های آتشفشانی می‌تواند جریان الکتریکی را از خود عبور دهد؟ آیا امکان دارد؟

به گزارش وایرد، این یافته جدید می‌تواند در بسیاری مسائل عملکردی کمک کننده باشد. برای مثال در چسبندگی ذرات غبار باردار به صفحه‌های خورشیدی و یا در تخلیه بار الکتریکی‌های خطرناکی که گاهی هنگام فرود هلیگوپتر در صحرا اتفاق می‌افتد.

به گفته هانس هرمان، محقق مواد در زوریخ، ابرهای غبار در سیلوهای نگهداری دانه‌ها و حبوبات و در صنعت داروسازی مشکل ایجاد می‌کند و گاهی باعث روی دادن انفجار در آن‌ها می‌شود.

هرمان وقتی به این موضوع علاقه‌مند شد که زدن صاعقه به تپه‌های شنی را تماشا می‌کرد. وی در این باره می‌گوید: «فکر کردم معمولا وقتی ذرات به هم می‌رسند خنثی می‌شوند. پس چه طور ممکن است که بار الکتریکی در این ذرات این طور زیاد شود؟»

هرمان برای رسیدن به پاسخ به اتفاق همکارانش یک مدل طراحی کرد. بر اساس این مدل، ذرات قبل از برخورد صاعقه خنثی هستند اما تحت تاثیر زمینه الکتریکی محیط،‌ قطبی‌شده‌اند؛‌ قطب منفی رو به بالا و قطب مثبت رو به پایین (نسبت به زمین). به محض برخورد، ذرات یکدیگر را خنثی می‌کنند اما تا از هم جدا می‌شوند، هر کدام مجددا قطبی می‌شوند و این بار، بار الکتریکی بیشتری دارند.
پژوهشگران با مدل‌های رایانه‌ای و آزمایش روی ذرات مختلف به آزمودن فرضیه خود پرداختند. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که این فرایند به اندازه ذرات هم بستگی دارد، ذرات کوچک‌تر بیشتر بار منفی می‌گیرند و ذرات بزرگ‌تر بیشتر بار مثبت.

برای جلوگیری از جریان یافتن بار الکتریکی در میان ابری از ذرات، یک مانع لازم است که برای مثال باعث شود برخی ذرات بار مثبت بگیرند و برخی دیگر بار منفی. فرضیه ذراتی که از نظر اندازه با هم یکی نباشند،‌ در این شرایط ممکن است جواب بدهد. در مورد ذرات هم‌اندازه هم، دست کم این فرضیه به یک سوال دیرینه جواب می‌دهد.

با این که معماهای بسیار در این مورد باقی مانده است، ‌مانند این که زمینه الکتریکی محیط از کجا می‌آید. اما این پژوهشگران از نتیجه کار خود بسیار خرسندند و آن را آغازی برای حل بسیاری مسائل و مشکلات کاربردی می‌دانند.

توجه این مطلب فقط برای افزایش اطلاعات درباره ی این بیماری است

بيماري ام اس

بيماري ام.اس (موليتپل اسكلروزيس) يكي از شايعترين بيماريهاي سيستم اعصاب مركزي (مغز و نخاع) مي باشد. اين بيماري در اثر تخريب غلاف ميلين ايجاد مي شود. ميلين غلافي است كه فيبرهاي عصبي را احاطه مي كند و در انتقال سريع امواج عصبي نقش بسيار مهمي دارد.

در حالت طبيعي با وجود اين غلاف امواج عصبي سريع منتقل شده و حركات موزون و هماهنگ بدن حاصل ميشود.

در بيماري ام.اس اين غلاف عصبي تخريب مي شود. بدين ترتيب امواج عصبي از مغز به خوبي منتقل نمي شود و علايم مختلف بيماري ام.اس ظاهر مي شود.
در مناطقي كه ميلين تخريب شده است پلاك هايي ظاهر مي شود.

چه كساني به بيماري ام.اس مبتلا مي شوند؟

خانمها بيشتر از آقايان در معرض اين بيماري هستند به طوريكه نسبت ابتلا زنان به مردان به ميزان ۳ به ۲ مي باشد. بيماري ام.اس بيماري افراد جوان است به طوريكه متوسط شروع بيماري بين ۳۳-۲۹ سالگي است. از طرفي ممكن است اين بيماري افراد را از ۱۰ تا ۵۹ سالگي درگير كند.

نکات سريع

- بيماري ام اس يک بيماري پيش رونده سيستم عصبي است که هنوز درمان قطعي براي آن پيدا نشده است.
- حدود ۵/۲ ميليون نفر بيمار مبتلا به ام اس در سراسر جهان وجود دارد.
- زنان بيشتر از مردان گرفتار مي شوند.
- بيماري ام اس شايعترين بيماري سيستم اعصاب مرکزي در افراد جوان است.
- چهار نوع بيماري ام اس وجود دارد : خوش خيم ، بدخيم ، عودکننده –فروکش کننده ، پيش رونده ، پيش رونده اوليه.
- در بيماري ام اس ميلين احاطه کننده فيبرهاي عصبي تخريب مي شود.
- با اينکه علت دقيق بيماري ام اس نامشخص است اما محتمل ترين علت آن تخريب غلاف ميلين در اثر يک فرآيند التهابي خودايمني است .
- بيماري ام اس يک بيماري ارثي نمي باشد اما نقش ژنتيک در آن بخوبي شناخته شده است.
- بيماري عصبي ام اس مسري نمي باشد.
- بيماران مبتلا معمولا در سنين ۲۰ تا ۴۰ سالگي تشخيص داده مي شوند .
- به ندرت اين بيماري در افراد زير ۱۲ سال و بالاي ۵۵ سال ديده مي شود.
- بيماران مبتلا ، علايم بسيار متفاوتي دارند.
- هيچ درمان قطعي براي اين بيماري وجود ندارد اما درمانهاي موجود در تغيير روند بيماري مؤثر هستند.

علت بيماري ام.اس

علت دقيق اين بيماري هنوز شناخته نشده است. مطالعات وسيعي در اين زمينه در سراسر دنيا در حال انجام است.
تخريب غلاف ميلين احتمالاٌ در اثر پاسخ غير طبيعي سيستم ايمني بدن مي باشد. علت اين عملكرد غير طبيعي سيستم ايمني هنوز به خوبي شناخته نشده است. احتمالاًٌ چندين عامل مختلف در اين روند دخالت دارد كه عبارتند از : عفونت ، ژنتيك ، استرس ، نقص ايمني و عوامل محيطي.

انواع بيماري ام.اس

سير بيماري ام.اس غير قابل پيش بيني است. برخي از بيماران سير خوش خيمي دارند ، در حاليكه برخي از بيماران ديگر سير سريعاٌ پيش رونده دارند كه منجر به ناتواني آنها مي شود. اكثر بيماران مبتلا به ام.اس در بين اين دو طيف قرار دارند. با اينكه بيماران مختلف علايم بسيار متفاوتي دارند اما به طور كلي با توجه به سير بيماري ، اين بيماري چهار نوع مختلف دارد :

۱- ام.اس پيش رونده –فروكش كننده :
در اين نوع ام.اس ، حمله هاي غير قابل پيش بيني ظاهر مي شوند. حملات ممكن است به صورت ظاهر شدن علايم جديد يا تشديد علايم قبلي باشد.طول مدت حملات متغير است. (روزها يا ماهها) و بهبودي كامل يا نسبي ديده مي شود. بعد از اين حملات بيماري به مدت چندين ماه يا چندين سال خاموش است.

۲- ام.اس خوش خيم :
در اين نوع ام.اس ، يك يا دوحمله با بهبودي كامل ديده مي شود.باگذشت زمان در اين نوع ام.اس سير پيش رونده يا ناتواني دائمي ديده نمي شود. بيماري ام.اس زماني در اين دسته قرار مي گيرد كه بيمار بعد از ۱۰ تا ۱۵ سال از حمله اول ، ناتواني بسيار اندكي داشته باشد. با توجه به حملات اوليه، ممكن است اين نوع ام.اس ابتدا در دسته عود كننده – فروكش كننده قرارگيرد.

۳- ام.اس پيش رونده ثانويه :
در برخي از بيماران مبتلا به نوع عود كننده – فروكش كننده ، احتمال ايجاد ناتواني پيش رونده وجود دارد. ناتواني اغلب به دنبال حملات رخ مي دهد.

۴- ام.اس پيش رونده اوليه :
در اين نوع ام.اس حملات واضحي وجود ندارد. بيماري به تدريج شروع شده و به آرامي پيشرفت مي كند.

علايم بيماري ام.اس

علايم بيماري ام.اس بسيار متغير است. اين علايم بسته به اينكه چه منطقه اي از سيستم اعصاب مركزي گرفتار شده ، متفاوت است. الگوي بيماري ام.اس از هر فردي به فرد ديگري متفاوت است. اين علايم حتي در يك فرد خاص در طول سير بيماري تغيير مي كند.

علايم شايع اين بيماري شامل :

۱- اختلالات بينايي : تاري ديد ، دو بيني ، اپتيك نوريت ، حركات غير ارادي و سريع چشم و به ندرت از دست دادن كامل بينايي.

۲- اختلالات تعادل : لرزش ، عدم تعادل در راه رفتن ، سرگيجه ، ضعف و كرختي اندامها ، اختلال در انجام حركات موزون.

۳- سفتي عضلات

۴- اختلالات حسي : گزگز و مور مور ، احساس سوزش ،بي حسي و درد.

۵- اختلالات تكلم : صحبت كردن آهسته ، تغيير حالت تكلم ، كشيدن كلمات و اختلال بلع .

۶- خستگي

۷- مشكلات مثانه و اختلال در اجابت مزاج:
- اختلالات مثانه شامل : تكرر ادرار ، فوريت در ادرار كردن، دفع ناقص مثانه يا دفع غير ارادي.
- اختلالات اجابت مزاج شامل : يبوست و به ندرت بي اختياري.

۸- مشكلات جنسي : ناباروري ، كم شدن ميل جنسي.

۹- حساسيت به گرما : گرما در بسياري از موارد باعث تشديد علايم مي شود.

۱۰- اختلالات شناختي : اختلال در حافظه كوتاه مدت ، اختلال در تمركز و قدرت تصميم گيري.

بايد توجه داشت كه برخي از اين علايم واضح هستند ولي برخي ديگر از علايم مثل خستگي ، اختلالات حافظه و تمركز براي اطرافيان آشكار و قابل درك نمي باشد

سير بيماري ام.اس

سير بيماري در افراد مختلف متفاوت است . بايد توجه داشت كه درصد بالايي از بيماران مبتلا به ام.اس زندگي كاملاٌ طبيعي را دنبال مي كنند

تشخيص بيماري ام.اس

در حال حاضر ام . آر . آي دقيق ترين روش براي تشخيص بيماري ام.اس مي باشد. بايد توجه داشت كه ساير بيماريها هم مي توانند علايم بيماري ام.اس را تقليد كنند.
هيچ تست آزمايشگاهي، علامت يا يافته كلينيكي واحدي براي تشخيص بيماري ام.اس وجود ندارد.

درمانهاي موجود براي بيماران مبتلاء به ام . اس

بااينكه درمان قطعي براي بيماري ام . اس وجود ندارد ، اما برخي داروها جهت بهبود علايم و سير بيماري شناخته شده است :

داروهايي كه سير بيماري را تغيير مي دهند :

*

Glatiramer acetate ( Copaxone s® )
*

Interferon beta-1a ( Avonex ® )
*

Interferon beta-1a ( Rebif ® )
*

Interferon beta-1b ( Betaseron ® or Betaferon ® )
*

Mitoxantrone ( Novantrone ® )

داروهايي كه جهت بهبود حملات حاد بيماري استفاده مي شود :

*

Dexamethasone ( Decadron ® )
*

Methylprednisolone ( Depo-Medrol ® )
*

Prednisone ( Deltasone ® )

درمانهاي علامتي بيماري :

گرفتگي عضلات :

*

Baclofen ( Lioresal ® )
*

Clonazepam ( Klonopin ® or Rivotril ® )
*

Dantrolene ( Dantrium ® )
*

Diazepam ( Valium ® )
*

Gabapentin ( Neurontin ® )
*

Tizanidine ( Zanaflex ® )

لرزش :

*

Clonazepam ( Klonopin ® or Rivotril ® )
*

Isoniazid ( Laniazid ® )

خستگي :

*

Amantadine
*

Fluoxetine ( Prozac ® )
*

Modafinil ( Provigil ® )
*

Pemoline ( Cylert ® )

اختلالات عملكرد مثانه :

*

Ciprofloxacin ( Cipro ® )
*

Desmopressin ( DDAVP Nasal Spray ® )
*

Imipramine ( Tofranil ® )
*

Methenamine ( Hiprex , Mandelamine ® )
*

Nitrofurantoin ( Macrodantin ® )
*

Oxybutynin ( Ditropan ® )
*

Oxybutynin : extended release formula ( Ditropan ® )
*

Phenazopyridine ( Pyridium ® )
*

Propantheline bromide ( Pro-Banthine ® )
*

Sulfamethoxazole ( Bactrim® or Septra ® )
*

Tolterodine ( Detrol ® )

اختلالات عملكرد روده :

*

Bisacodyl ( Dulcolax ® )
*

Docusate ( Colace ® )
*

Docusate mini enema ( Therevac Plus ® )
*

Glycerin ( Sani-Supp supository ® )
*

Magnesium hydroxide ( Phillips Milk of Magnesia ® )
*

Mineral oil
*

Psyllium hydrophilic mucilloid1 ( Metamucil ® )
*

Sodium phosphate ( Fleet Enema ® )

اختلالات جنسي :

*

Alprostadil ( Prostin VR ® )
*

Alprostadil ( MUSE ® )
*

Papaverine
*

Sildenafil ( Viagra ® )

درد :

*

Amitriptyline ( Elavil ® )
*

Carbamazepine ( Tegretol ® )
*

Clonazepam ( Klonopin® or Rivotril ® )
*

Gabapentin ( Neurontin ® )
*

Imipramine ( Tofranil ® )
*

Nortriptyline ( Pamelor® or Aventyl ® )
*

Phenytoin ( Dilantin ® )

اختلالات روحي ، رواني و شناختي :

*

Bupropion ( Wellbutrin ® )
*

Fluoxetine ( Prozac ® )
*

Paroxetine ( Paxil ® )
*

Sertraline ( Zoloft ® )
*

Venlafaxine ( Effexor ® )

سرگيجه :

*

Meclizine ( Antivert ® or Bonamine ® )

حساسيت به گرما و خارش متناوب :

*

Hydroxyzine ( Atarax ® )

تهوع و استفراغ :

*

Meclizine ( Antivert ® or Bonamine ® )

بيماري ام.اس (موليتپل اسكلروزيس) يكي از شايعترين بيماريهاي سيستم اعصاب مركزي (مغز و نخاع) مي باشد. اين بيماري در اثر تخريب غلاف ميلين ايجاد مي شود. ميلين غلافي است كه فيبرهاي عصبي را احاطه مي كند و در انتقال سريع امواج عصبي نقش بسيار مهمي دارد.

در حالت طبيعي با وجود اين غلاف امواج عصبي سريع منتقل شده و حركات موزون و هماهنگ بدن حاصل ميشود.

در بيماري ام.اس اين غلاف عصبي تخريب مي شود. بدين ترتيب امواج عصبي از مغز به خوبي منتقل نمي شود و علايم مختلف بيماري ام.اس ظاهر مي شود.
در مناطقي كه ميلين تخريب شده است پلاك هايي ظاهر مي شود.

چه كساني به بيماري ام.اس مبتلا مي شوند؟

خانمها بيشتر از آقايان در معرض اين بيماري هستند به طوريكه نسبت ابتلا زنان به مردان به ميزان ۳ به ۲ مي باشد. بيماري ام.اس بيماري افراد جوان است به طوريكه متوسط شروع بيماري بين ۳۳-۲۹ سالگي است. از طرفي ممكن است اين بيماري افراد را از ۱۰ تا ۵۹ سالگي درگير كند.

نکات سريع

- بيماري ام اس يک بيماري پيش رونده سيستم عصبي است که هنوز درمان قطعي براي آن پيدا نشده است.
- حدود ۵/۲ ميليون نفر بيمار مبتلا به ام اس در سراسر جهان وجود دارد.
- زنان بيشتر از مردان گرفتار مي شوند.
- بيماري ام اس شايعترين بيماري سيستم اعصاب مرکزي در افراد جوان است.
- چهار نوع بيماري ام اس وجود دارد : خوش خيم ، بدخيم ، عودکننده –فروکش کننده ، پيش رونده ، پيش رونده اوليه.
- در بيماري ام اس ميلين احاطه کننده فيبرهاي عصبي تخريب مي شود.
- با اينکه علت دقيق بيماري ام اس نامشخص است اما محتمل ترين علت آن تخريب غلاف ميلين در اثر يک فرآيند التهابي خودايمني است .
- بيماري ام اس يک بيماري ارثي نمي باشد اما نقش ژنتيک در آن بخوبي شناخته شده است.
- بيماري عصبي ام اس مسري نمي باشد.
- بيماران مبتلا معمولا در سنين ۲۰ تا ۴۰ سالگي تشخيص داده مي شوند .
- به ندرت اين بيماري در افراد زير ۱۲ سال و بالاي ۵۵ سال ديده مي شود.
- بيماران مبتلا ، علايم بسيار متفاوتي دارند.
- هيچ درمان قطعي براي اين بيماري وجود ندارد اما درمانهاي موجود در تغيير روند بيماري مؤثر هستند.

علت بيماري ام.اس

علت دقيق اين بيماري هنوز شناخته نشده است. مطالعات وسيعي در اين زمينه در سراسر دنيا در حال انجام است.
تخريب غلاف ميلين احتمالاٌ در اثر پاسخ غير طبيعي سيستم ايمني بدن مي باشد. علت اين عملكرد غير طبيعي سيستم ايمني هنوز به خوبي شناخته نشده است. احتمالاًٌ چندين عامل مختلف در اين روند دخالت دارد كه عبارتند از : عفونت ، ژنتيك ، استرس ، نقص ايمني و عوامل محيطي.

انواع بيماري ام.اس

سير بيماري ام.اس غير قابل پيش بيني است. برخي از بيماران سير خوش خيمي دارند ، در حاليكه برخي از بيماران ديگر سير سريعاٌ پيش رونده دارند كه منجر به ناتواني آنها مي شود. اكثر بيماران مبتلا به ام.اس در بين اين دو طيف قرار دارند. با اينكه بيماران مختلف علايم بسيار متفاوتي دارند اما به طور كلي با توجه به سير بيماري ، اين بيماري چهار نوع مختلف دارد :

۱- ام.اس پيش رونده –فروكش كننده :
در اين نوع ام.اس ، حمله هاي غير قابل پيش بيني ظاهر مي شوند. حملات ممكن است به صورت ظاهر شدن علايم جديد يا تشديد علايم قبلي باشد.طول مدت حملات متغير است. (روزها يا ماهها) و بهبودي كامل يا نسبي ديده مي شود. بعد از اين حملات بيماري به مدت چندين ماه يا چندين سال خاموش است.

۲- ام.اس خوش خيم :
در اين نوع ام.اس ، يك يا دوحمله با بهبودي كامل ديده مي شود.باگذشت زمان در اين نوع ام.اس سير پيش رونده يا ناتواني دائمي ديده نمي شود. بيماري ام.اس زماني در اين دسته قرار مي گيرد كه بيمار بعد از ۱۰ تا ۱۵ سال از حمله اول ، ناتواني بسيار اندكي داشته باشد. با توجه به حملات اوليه، ممكن است اين نوع ام.اس ابتدا در دسته عود كننده – فروكش كننده قرارگيرد.

۳- ام.اس پيش رونده ثانويه :
در برخي از بيماران مبتلا به نوع عود كننده – فروكش كننده ، احتمال ايجاد ناتواني پيش رونده وجود دارد. ناتواني اغلب به دنبال حملات رخ مي دهد.

۴- ام.اس پيش رونده اوليه :
در اين نوع ام.اس حملات واضحي وجود ندارد. بيماري به تدريج شروع شده و به آرامي پيشرفت مي كند.

علايم بيماري ام.اس

علايم بيماري ام.اس بسيار متغير است. اين علايم بسته به اينكه چه منطقه اي از سيستم اعصاب مركزي گرفتار شده ، متفاوت است. الگوي بيماري ام.اس از هر فردي به فرد ديگري متفاوت است. اين علايم حتي در يك فرد خاص در طول سير بيماري تغيير مي كند.

علايم شايع اين بيماري شامل :

۱- اختلالات بينايي : تاري ديد ، دو بيني ، اپتيك نوريت ، حركات غير ارادي و سريع چشم و به ندرت از دست دادن كامل بينايي.

۲- اختلالات تعادل : لرزش ، عدم تعادل در راه رفتن ، سرگيجه ، ضعف و كرختي اندامها ، اختلال در انجام حركات موزون.

۳- سفتي عضلات

۴- اختلالات حسي : گزگز و مور مور ، احساس سوزش ،بي حسي و درد.

۵- اختلالات تكلم : صحبت كردن آهسته ، تغيير حالت تكلم ، كشيدن كلمات و اختلال بلع .

۶- خستگي

۷- مشكلات مثانه و اختلال در اجابت مزاج:
- اختلالات مثانه شامل : تكرر ادرار ، فوريت در ادرار كردن، دفع ناقص مثانه يا دفع غير ارادي.
- اختلالات اجابت مزاج شامل : يبوست و به ندرت بي اختياري.

۸- مشكلات جنسي : ناباروري ، كم شدن ميل جنسي.

۹- حساسيت به گرما : گرما در بسياري از موارد باعث تشديد علايم مي شود.

۱۰- اختلالات شناختي : اختلال در حافظه كوتاه مدت ، اختلال در تمركز و قدرت تصميم گيري.

بايد توجه داشت كه برخي از اين علايم واضح هستند ولي برخي ديگر از علايم مثل خستگي ، اختلالات حافظه و تمركز براي اطرافيان آشكار و قابل درك نمي باشد

سير بيماري ام.اس

سير بيماري در افراد مختلف متفاوت است . بايد توجه داشت كه درصد بالايي از بيماران مبتلا به ام.اس زندگي كاملاٌ طبيعي را دنبال مي كنند

تشخيص بيماري ام.اس

در حال حاضر ام . آر . آي دقيق ترين روش براي تشخيص بيماري ام.اس مي باشد. بايد توجه داشت كه ساير بيماريها هم مي توانند علايم بيماري ام.اس را تقليد كنند.
هيچ تست آزمايشگاهي، علامت يا يافته كلينيكي واحدي براي تشخيص بيماري ام.اس وجود ندارد.

درمانهاي موجود براي بيماران مبتلاء به ام . اس

بااينكه درمان قطعي براي بيماري ام . اس وجود ندارد ، اما برخي داروها جهت بهبود علايم و سير بيماري شناخته شده است :

داروهايي كه سير بيماري را تغيير مي دهند :

*

Glatiramer acetate ( Copaxone s® )
*

Interferon beta-1a ( Avonex ® )
*

Interferon beta-1a ( Rebif ® )
*

Interferon beta-1b ( Betaseron ® or Betaferon ® )
*

Mitoxantrone ( Novantrone ® )

داروهايي كه جهت بهبود حملات حاد بيماري استفاده مي شود :

*

Dexamethasone ( Decadron ® )
*

Methylprednisolone ( Depo-Medrol ® )
*

Prednisone ( Deltasone ® )

درمانهاي علامتي بيماري :

گرفتگي عضلات :

*

Baclofen ( Lioresal ® )
*

Clonazepam ( Klonopin ® or Rivotril ® )
*

Dantrolene ( Dantrium ® )
*

Diazepam ( Valium ® )
*

Gabapentin ( Neurontin ® )
*

Tizanidine ( Zanaflex ® )

لرزش :

*

Clonazepam ( Klonopin ® or Rivotril ® )
*

Isoniazid ( Laniazid ® )

خستگي :

*

Amantadine
*

Fluoxetine ( Prozac ® )
*

Modafinil ( Provigil ® )
*

Pemoline ( Cylert ® )

اختلالات عملكرد مثانه :

*

Ciprofloxacin ( Cipro ® )
*

Desmopressin ( DDAVP Nasal Spray ® )
*

Imipramine ( Tofranil ® )
*

Methenamine ( Hiprex , Mandelamine ® )
*

Nitrofurantoin ( Macrodantin ® )
*

Oxybutynin ( Ditropan ® )
*

Oxybutynin : extended release formula ( Ditropan ® )
*

Phenazopyridine ( Pyridium ® )
*

Propantheline bromide ( Pro-Banthine ® )
*

Sulfamethoxazole ( Bactrim® or Septra ® )
*

Tolterodine ( Detrol ® )

اختلالات عملكرد روده :

*

Bisacodyl ( Dulcolax ® )
*

Docusate ( Colace ® )
*

Docusate mini enema ( Therevac Plus ® )
*

Glycerin ( Sani-Supp supository ® )
*

Magnesium hydroxide ( Phillips Milk of Magnesia ® )
*

Mineral oil
*

Psyllium hydrophilic mucilloid1 ( Metamucil ® )
*

Sodium phosphate ( Fleet Enema ® )

اختلالات جنسي :

*

Alprostadil ( Prostin VR ® )
*

Alprostadil ( MUSE ® )
*

Papaverine
*

Sildenafil ( Viagra ® )

درد :

*

Amitriptyline ( Elavil ® )
*

Carbamazepine ( Tegretol ® )
*

Clonazepam ( Klonopin® or Rivotril ® )
*

Gabapentin ( Neurontin ® )
*

Imipramine ( Tofranil ® )
*

Nortriptyline ( Pamelor® or Aventyl ® )
*

Phenytoin ( Dilantin ® )

اختلالات روحي ، رواني و شناختي :

*

Bupropion ( Wellbutrin ® )
*

Fluoxetine ( Prozac ® )
*

Paroxetine ( Paxil ® )
*

Sertraline ( Zoloft ® )
*

Venlafaxine ( Effexor ® )

سرگيجه :

*

Meclizine ( Antivert ® or Bonamine ® )

حساسيت به گرما و خارش متناوب :

*

Hydroxyzine ( Atarax ® )

تهوع و استفراغ :

*

Meclizine ( Antivert ® or Bonamine ® )

توجه این مطلب فقط برای افزایش اطلاعات درباره ی این بیماری است

سكسكه‌ چيست؟!

توضيح‌ كلي‌
سكسكه‌ عبارت‌ است‌ از انقباضات‌ ناخودآگاه‌ و مكرر عضله‌ ديافراگم‌. سكسكه‌ يك‌ علامت‌ است‌ و نه‌ يك‌ بيماري‌. در ايجاد سكسكه‌ ديافراگم‌ (عضله‌ بزرگ‌ و نازكي‌ كه‌ قفسه‌ سينه‌ را از شكم‌ جدا مي‌سازد) و عصب‌ فرنيك‌ (عصبي‌ كه‌ ديافراگم‌ را به‌ مغز وصل‌ مي‌كند) نقش‌ دارند. تقريباً همه‌ ممكن‌ است‌ دچار سكسكه‌ شوند، حتي‌ جنيني‌ كه‌ در رحم‌ مادر است‌.

علايم‌ شايع‌
يك‌ صداي‌ تند و سريع‌ كه‌ در اثر گرفتگي‌ ديافراگم‌ از دهان‌ خارج‌ مي‌شود. اين‌ گرفتگي‌، عضلات‌ ته‌ گلو را به‌ هنگام‌ دم‌ مي‌بندد.

علل‌
تحريك‌ اعصابي‌ كه‌ عضلات‌ تنفسي‌، خصوصاً ديافراگم‌، را تحريك‌ مي‌كنند. علت‌ سكسكه‌ كوتاه‌مدت‌ معمولاً ناشناخته‌ است‌. در صورتي‌ كه‌ سكسكه‌ طولاني‌مدت‌ باشد يا به‌طور مكرر رخ‌ دهد، امكان‌ دارد به‌ علل‌ زير ايجاد شده‌ باشد:
خوردن‌ يا آشاميدن‌ غذا يا نوشيدني‌ داغ‌ يا مواد تحريك‌كننده‌
بيماري‌هاي‌ پرده‌ جنب‌ (پرده‌ نازكي‌ كه‌ روي‌ ريه‌ها را مي‌پوشاند).
ذات‌الريه‌
اورمي‌ (جمع‌ شدن‌ مواد زايد سمي‌ در اثر نارسايي‌ كليه‌)
الكلي‌ بودن‌
مصرف‌ بعضي‌ از داروها
اختلالات‌ معده‌، مري‌، روده‌ يا لوزالعمده‌
حاملگي‌
تحريك‌ مثانه‌
هپاتيت‌
گسترش‌ سرطان‌ از يك‌ قسمت‌ از بدن‌ به‌ كبد يا قسمتي‌ از پرده‌ جنب‌
سابقه‌ عمل‌ جراحي‌ اخير، خصوصاً جراحي‌ روي‌ شكم‌
علل‌ عاطفي‌
عوامل‌ افزايش‌ دهنده‌ خطر
وجود يك‌ بيماري‌ كه‌ سطح‌ سلامت‌ فرد را پايين‌ آورده‌ باشد.
سابقه‌ عمل‌ جراحي‌ اخير
مصرف‌ داروها، خصوصاً آنهايي‌ كه‌ معده‌ را آزرده‌ مي‌سازند.
پربودن‌ معده‌
خنده‌ شديد يا احساسات‌ قوي‌
تغيير در دماي‌ محيط‌
مصرف‌ الكل‌

پيشگيري‌
در حال‌ حاضر نمي‌توان‌ از آن‌ پيشگيري‌ كرد.
عواقب‌ مورد انتظار
سكسكه‌ كوتاه‌مدت‌ معمولاً نشان‌دهنده‌ بيماري‌ نيست‌. اين‌ نوع‌ سكسكه‌ به‌طور خود به‌ خودي‌ يا غالباً با درماني‌ كه‌ شرح‌ آن‌ داده‌ خواهد شد برطرف‌ مي‌شود. سكسكه‌ مداوم‌ فرد را مستأصل‌ مي‌كند و نياز به‌ انجام‌ اقداماتي‌ براي‌ فهميدن‌ دليل‌ آن‌ وجود دارد.

عوارض‌ احتمالي‌
عارضه‌اي‌ وجود ندارد، مگر اين‌ كه‌ سكسكه‌ طولاني‌مدت‌ باشد و وجود يك‌ بيماري‌ جدي‌ را مطرح‌ كند.
درمان‌

اصول‌ كلي‌
روش‌هايي‌ كه‌ در اين‌ جا ذكر مي‌شوند براي‌ دوره‌هاي‌ كوتاه‌مدت‌ سكسكه‌ هستند. سكسكه‌ طولاني‌مدت‌ بايد تحت‌ بررسي‌ پزشكي‌ قرار گيرد. يك‌ يا تعداد بيشتري‌ از روش‌هاي‌ زير را به‌ كار بنديد تا بهترين‌ آنها براي‌ شما معلوم‌ شود.
نفس‌ خود را نگاه‌ داريد و تا 10 بشماريد.
داخل‌ يك‌ كيسه‌ كاغذي‌ تنفس‌ كنيد. از كيسه‌ پلاستيكي‌ استفاده‌ نكنيد زيرا ممكن‌ است‌ به‌ سوراخ‌ بيني‌ بچسبد.
انگشت‌ شست‌ خود را بين‌ دندان‌ها و لب‌ بالا قرار دهيد. سپس‌ لب‌ بالا را با انگشت‌ سبابه‌ خود، درست‌ در زير سوراخ‌ بيني‌ سمت‌ راست‌، فشار دهيد.
انگشتان‌ سبابه‌ خود را حدود 20 ثانيه‌ داخل‌ هر دو گوش‌ فشاردهيد.
يك‌ ليوان‌ آب‌ را به‌ سرعت‌ بنوشيد.
نان‌ خشك‌ يا يخ‌ خرد شده‌ قورت‌ دهيد.
زبان‌ خود را به‌ ملايمت‌ بكشيد.
چشمان‌ خود را ببنديد و فشار ملايمي‌ را به‌ كره‌هاي‌ چشم‌ وارد كنيد.
يك‌ قاشق‌ چايخوري‌ شكر خشك‌ بخوريد.
داروها
معمولاً دارويي‌ براي‌ اختلال‌ مورد نياز نيست‌.

فعاليت‌
محدوديتي‌ براي‌ آن‌ وجود ندارد.
رژيم‌ غذايي‌
رژيم‌ خاصي‌ توصيه‌ نمي‌شود.

در اين‌ شرايط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نماييد
اگر سكسكه‌ بيش‌ از 8 ساعت‌ طول‌ بكشد.
اگر احتمال‌ مي‌دهيد كه‌ دارويي‌ باعث‌ سكسكه‌ شما شده‌ است‌.

الکترولیز

واکنش های شیمیایی درزندگی روزانه ما بسیار ضروری می باشند. خیلی ازفرآیندهای صنعتی مانند تولید مواد مختلف با واکنش های اکسایش- کاهشی در ارتباط هستند. این دسته از واکنش ها که نقش بسیار مهمی درمحدوده واکنش های شیمیایی در یک مسیر معین ایفا می کنند، همواره با نقل و انتقال الکترون در ارتباط می باشند. واکنشی که در آن الکترون دریافت می شود و ماده مورد نظر( عامل اکسنده ) کاهیده می شود واکنش کاهشی نام دارد.

 همین طور واکنشی که درآن الکترون از دست داده می شود تا واکنش دهنده ( عامل کاهنده ) اکسید گردد و محصول مورد نظر تولید شود واکنش اکسایشی نام دارد. 

در تصویر زیرمیخ آهنی طی واکنش اکسایش به یون های آهن اا و محلول سولفات مس ( یون های مس اا ) طی واکنش کاهشی به مسی که روی میخ آهنی قرار گرفته ، تبدیل شده است.

فرایند تبدیل انرژی شیمیایی به انرژی الکتریکی در یک سلول گالوانی ( ولتایی ) انجام می شود و به طور برعکس پدیده تغییرات شیمیایی با تبدیل انرژی الکتریکی به شیمیایی با عبور جریان الکتریسیته از میان یک الکترولیت، الکترولیز نامیده می شود.

ابتدا هامفری دیوی در سال 1807 با عبور جریان الکتریسیته از میان هیدروکسید پتاسیم مذاب با استفاده از الکترود پتاسیم، آزمایشات الکترولیزی را پایه ریزی کرد. یک محلول الکترولیتی یا یک الکترولیت مذاب شامل یون های منفی یا مثبت می باشد که به طور آزادانه در سرتاسر محلول حرکت می کنند. دراین جا پتانسیل الکتریکی در محلول زمانی برقرار می شود که یون ها به طرف الکترود مورد نظر به درستی حرکت کنند.

کاتیون ها( یون های دارای بار مثبت ) به طرف قطب منفی که کاتد نامیده می شود متمایل می گردند و آنیون ها ( یون های دارای بار منفی ) نیز به طرف قطب مثبت که آند نامیده می شود، حرکت می کنند. در نزدیکی سطح الکترود ، یون ها در یک سری واکنش های شیمیایی شرکت می کنند. کاتیون ها درالکترود کاتد کاهیده و آنیون ها در الکترود آند اکسید می شوند. بنابراین محلول الکترولیت با عبور جریان الکتریسیته به یون های تشکیل دهنده اش تجزیه می گردد. محصولات این دسته از واکنش های الکترودی :

ماده ای که به طور مستقیم در سطح تشکیل می شود محصول اولیه نامیده می شود و  این فرایند به عنوان تغییر اولیه نام گذاری شده است . محصولات اولیه ممکن است تغییرات بیشتری را برای تشکیل مولکول ها یا ترکیبات جدیدتر متحمل گردند.

برای مثال الکترولیز آب می تواند آن را به هیدروژن و اکسیژن تجزیه کند.

فرآیند الکترولیز:

الکترولیز در یک دستگاه طراحی شده مخصوصی به نام سلول الکترولیتی انجام می شود. یک سلول الکترولیتی که ظرفی از جنس شیشه یا هر ماده پلاستیکی مناسب می باشد،مخزن الکترولیتی نامیده می شود و به لحاظ رسانش الکتریکی ضعیف است. دو الکترود که در سلول الکترولیتی قرار دارند با محلول الکترولیت یا الکترولیت مذاب در ارتباط می باشند. درنهایت با اتصال الکترودها به باتری ( منبع جریان مستقیم )، جریان الکتریسیته ازدرون محلول عبورداده می شود.

سوختن هیدروکربن ها

هیدرو کربن ها ساده ترین ترکیبات آلی هستند .

کوچک ترین و ساده ترین عضو خانواده هیدرو کربن ها متان می باشد که تنها از یک اتم کربن و چهار اتم هیدروژن تشکیل شده است.

تمام ترکیبات آلی می توانند از هیدروکربن ها به وسیله جانشین شدن یک اتم هیدروژن با یک گروه عاملی مناسب تشکیل شوند.

جانشینی یک اتم هیدروژن توسط یک گروه OH در یک هیدروکربن، الکل را تشکیل می دهد. جایگزینی اتم هیدروژن در یک هیدروکربن توسط گروه COOH ،اسید کربوکسیلیک را پدید می آورد وغیره.

طبقه بندی هیدروکربن ها:

بااین که میلیون ها ترکیب آلی وجود دارد اما تقریبا غیر ممکن است که تک تک ترکیبات را به لحاظ فیزیکی مطالعه کنیم.

ترکیبات آلی را جهت مطالعه آسان تر، به گروه ها و زیر گروه های مختلف دسته بندی می کنند.این ترکیبات را می توان به دو دسته کلی تقسیم بندی کرد:

سوختن هیدروکربن ها:

متان، بنزن، شمع ( پارافین ) جزو هیدروکربن ها محسوب می شوند و زمانی که در اکسیژن سوزانده می شوند بخار آب و دی اکسید کربن را تولید می نمایند. شمعی را در درون یک استوانه حاوی اکسیژن قرار می دهیم. ابتدا شمع با روشنایی خوبی مطابق شکل زیر می سوزد.

به دنبال آن جداره داخلی ظرف حاوی گاز اکسیژن مه آلود می شود که این مسئله از به جا ماندن قطرات ریزآب روی جداره ناشی می شود. برای این که از تشکیل گاز دی اکسید کربن در استوانه مطمئن شویم، مقداری آب آهک به داخل استوانه روانه می کنیم. بعد از مدتی خواهیم دید آب آهک با گاز دی کسید کربن ترکیب شده و محلولی شیری رنگ را تولید کرده است. این محلول حضور گاز دی اکسید کربن را تایید می کند.

چرا اکسیژن مایع جذب آهن ربا می شود؟

این عکس یک آهن ربای قوی را نشان می دهد.

  در این مرحله می خواهیم نیتروژن مایع را برروی قطب های آهن ربا بریزیم و رفتار نیتروژن مایع را مشاهده کنیم.معمولا نیتروژن مایع را در فلاسک های شیشه ای عایق دار به نام محفظه عایق حرارتی با دو جداره قرار می دهند.

نیتروژن مایع نمی تواند به قطب های آهن ربا بچسبد. برای مشاهده این فیلم این جا کلیک کنید.

دانلود فیلم

 دراین شکل لوله شیشه ای حاوی اکسیژن مایع را مشاهده می کنید.گاز اکسیژن مایع شده با توجه به عکس، آبی رنگ می باشد.

اکسیژن مایع قابلیت چسبیدن به آهن ربا را دارد. برای مشاهده این فیلم این جا کلیک کنید.

دانلود فیلم

در واقع اکسیژن مایع بین قطب های آهن ربا می ماند تا زمانی که در شرایط دمایی بالا (جوگرم) تبخیر شود. بنابراین دیدیم که اکسیژن مایع توانایی چسبیدن به قطب های آهن ربا را دارد در حالی که نیتروژن مایع این چنین قابلیتی را ندارد و در واقع این امر مربوط به تفاوت در ساختار الکترونی شان می باشد.

در ساختار لوییس امکان پذیر برای اکسیژن، یک الکترون ناپیوندی روی هر اتم اکسیژن قرار دارد. بنابراین مولکول های دارای الکترون های نا پیوندی (غیر جفت شده) را،پارامغناطیس می نامند که دارای خواص مغناطیسی می باشند.

 در ساختار لوییس نیتروژن، الکترون های ناپیوندی وجود ندارد.در نتیجه مولکول هایی که الکترون ناپیوندی ندارند و همه الکترون هایشان جفت می باشد را، دیا مغناطیس می نامند که به دنبال این مطلب از خواص مغناطیسی برخوردار نمی باشند.

قانون شارل - گیلوساک

شارل این قانون را درسال 1787 با دادن رابطه ای بین حجم و فشار یک گاز فرمول بندی کرد.

این قانون بیان می کند که در فشار ثابت، حجم جرم معینی از گاز توسط 273/1 حجمش در دمای صفر درجه سانتی گراد برای هر یک درجه افت و خیز ، کاهش و یا افزایش می یابد. برای هر یک درجه افزایش در دما می باشد :

بنابراین، حجم کل در دمای t به صورت زیر در نظر گرفته می شود :

و یا به شکل ساده تر :

نموداری را می توان رسم کرد که در آن حجم در طول محور y و دما در طول محور x باشد و این نمودار، خطی راست را با عرض از مبدأ در نقطه ای روی محور y نشان می دهد:

زما نی که این خط را به سمت دماهای پایین تر برون یابی کنیم، این خط محور x  را در جایی قطع خواهد کرد که به آن ، حجم در دمای صفر درجه سانتی گراد می گویند.

شکل 1- نمودار حجم در مقابل دما (تحت شرایط فشار ثابت)

دمایی که در آن حجم گاز صفر می شود دمای 273- درجه سانتی گراد است که مستقل از ماهیت و فشار گاز می باشد. پایین ترین دمایی که زیرآن حجمی وجود ندارد( منفی)، دمای صفر مطلق نامیده می شود و نیز اندازه گیری های دما بر اساس دمای صفر مطلق به عنوان مقیاس دمای مطلق یا مقیاس دمای کلوین شناخته می شود.

در نتیجه قانون شارل را با توجه به مطالب مزبور می توان به شکل زیر فرموله کرد:

که در این جا 273+T = t  نشان دهنده دما بر حسب کلوین و 273 = T₀ می باشد.

بنابراین V / T ثابت می باشد.

رابطه بالا ممکن است به شکل زیر نوشته شود:

در نتیجه حجم جرم معینی از گاز به طور مستقیم با دمای مطلق گاز در فشار ثابت متناسب است. اگر V₁ حجم جرم مشخصی از گاز در دمای T₁ و V₂ حجم همان جرم از همان گاز در دمای T2 در فشار ثابت باشد، بنابراین می توان نوشت :

صحت قانون شارل را می توان با اندازه گیری حجم هایی از یک جرم معین ازگازی در دماهای مختلف در شرایط فشار ثابت تعیین کرد. در این بررسی ها در تمام مراحل  مقدار V / T به صورت ثابت باقی می ماند.

نمودار به دست آمده از نسبت حجم - دما در مقابل فشارهای مختلف، منحنی های هم فشار نامیده می شود. شارل همچنین ماهیت توسعه یافته ی گازهایی را با چگالی پایین توصیف کرد.

مسئله :

یک نمونه از گاز هلیوم دارای حجم 520cm³  در دمای 100 درجه سانتی گراد می باشد. دمایی که در آن حجم گاز به 260cm³ می رسد را محاسبه کنید؟ فرض کنین که فشار ثابت است.

راه حل:

قانون بویل

رابرت بویل این قانون را در سال 1662، با دادن رابطه ای بین فشار و حجم جرمی معین از یک گاز در دمای ثابت، پیشنهاد کرد.

این قانون بیان می کند که در دمای ثابت حجم جرمی معین از گاز با فشار آن گاز به طور عکس متناسب است که به صورت زیر بر قرار است :

در شرایطی که دما ثابت است و یا PV = K = ثابت. زمانی که در یک دمای معین فشار گاز از P₁ به P₂ تغییر کند، رابطه می نتیجه شود:

P₁V₁ = P₂ V₂ = ثابت

در جایی که V₂ حجم نهایی گاز محسوب می شود. حاصل ضرب حجم و فشار یک جرم معین از گاز در دمای ثابت، یک مقدار ثابتی می شود. از نظر آزمایشگاهی می توان این مسئله را با تهیه کردن نمودار فشار - حجم برای 10g از گاز اکسیژن در دمای 25 درجه سانتی گراد تأیید کرد. در نهایت مشاهده خواهد شد که با افزایش فشار، حجم کاهش می یابد و حاصل ضرب PV به صورت ثابت برقرار می گردد.

                                                     شکل 1 - تغییر فشار و حجم در دمای ثابت

منحنی نشان می دهد که ارتباط بین فشار و حجم به طور عکس می باشد. زمانی که فشار، P₁ است، حجم V₁ و زمانی که فشار به P₂ افزایش می یابد، حجم V₂ کمتر از حجم V₁ می شود. اگر بخواهیم نمودار را به صورت فشار بر حسب عکس حجم رسم کنیم به شکل خطی راست که از مبدأ عبور می کند، به دست می آید:

شکل 2 - نمودار فشار در مقابل عکس حجم

و در حالی که نمودار را به صورت حاصل ضرب PV (در طول محور y ) بر حسب فشار (در طول محور x ) رسم کنیم، به شکل خطی افقی به دست می آید که PV نشان دهنده ی یک مقدار ثابت می باشد حتی در شرایطی که ما فشار را تغییر دهیم.

منحنی فشار - حجم در دماهای مختلف برای یک گاز معین، متفاوت است. نمودار PV در مقابل P در دمای متفاوت به عنوان نمودار هم دما شناخته می شود به طوریکه منحنی بالاتر مربوط به دمای بالاتری می شود. قانون بویل در واقع طبیعت تراکم پذیر گاز را که اندازه ای از دانسیته ی افزایش یافته اش می باشد، بیان می کند.

مسئله :

گازی با حجم 250ml در فشار 745 میلی متر جیوه و در دمای 25 درجه سانتی گراد می باشد. برای این که حجم گاز به200ml کاهش یابد، به چه افزایش فشاری در همان غلظت نیاز است ؟

راه حل :

بنابراین افزایش فشار، به صورت زیر می شود:

در نتیجه افزایش فشار 25/186 میلی متر جیوه می شود.

نیتروژن مایع

نیتروژن مایع، حالت مایع عنصر نیتروژن می باشد که از تقطیر جزء به جزء هوای مایع به دست می آید. تقطیر جزء به جزء ، یکی از انواع تقطیر برای جداسازی اجزای یک مخلوط می باشد که در این جا اجزاء از طریق حرارت و گرما، به ترتیب به نقاط جوش شان می رسند. نیتروژن مایع به صورت های LIN ، LN2 و LN نشان داده می شود.

اطلاعات بیشتر در مورد نیتروژن مایع:

- نیتروژن مایع بی رنگ، بی بو و بی مزه است و بیشتر شبیه آبی است که در حال جوش آمدن است.

- نیتروژن مایع یک سیال سرمازا می باشد که در تماس با بافت زنده موجب یخ زدگی و سرمازدگی آن بافت می شود.

- در فشار جو، نیتروژن مایع در 77 کلوین که برابر با 196- درجه سانتی گراد و 321- درجه فارنهایت است، به جوش می آید.

- نیتروژن، بی اثر است و به فرآیند احتراق هیچ گونه کمکی نمی کند.

- اگر اکسیژن موجود در هوا از طریق تبدیل نیتروژن مایع به گاز تولید شود، منجر به خفگی می شود.

کاربرد های نیتروژن مایع:

- نیتروژن مایع برای فرآیند های برودتی و سرمازایی مورد استفاده قرار می گیرد.

- به عنوان خنک کننده برای سخت افزار کامپیوتر.

- به عنوان خنک کننده برای دوربین های CCD در علم نجوم.

- جهت ذخیره، نگهداری و انتقال فرآورده های غذایی.

- نیتروژن مایع به عنوان منبع گاز نیتروزن خیلی خشک، عمل می کند.

اطلاعات مفید:

- در شرایطی که نیتروژن مایع با نسبت 1 به 694 به گاز تبدیل شود، مقادیر زیادی نیرو تولید می کند.

- دمای بیش از اندازه پایین نیتروژن مایع منجر به یخ زدگی شدید می شود.

 

اثر نیتروژن مایع بر روی بادکنک

 

زمانی که یک بادکنک به وسیله نیتروژن مایع سرد می شود، چه اتفاقی می افتد؟

بر طبق معادله حالت گازها ( nRT = PV )، حاصل ضرب فشار - حجم برای گاز ایده آل با دمای مطلق متناسب است.

بنابراین بر طبق رابطه ی مزبور، زمانی که دما پایین می آید، حاصل ضرب فشار - حجم نیز کاهش می یابد و در نتیجه بادکنک متلاشی می شود ( در واقع طبق قانون شارل، دما با حجم رابطه ی مستقیم دارد).

بیشتر بدانید:

معادله حالت گازها ( nRT = PV )، ابتدا توسط امیل کلایپرون در سال 1834 با ترکیب قوانین بویل و شارل به دست آمد.

البته می توان این معادله را از تئوری سینتیکی ( بخشی از زمینه های تخصصی علم شیمی ) به دست آورد که ابتدا توسط آگوست کرونی در سال 1856 و به دنبال آن ، رودلف کلازیوس در سال 1857 ارائه گردید.

در این معادله، P فشار مطلق گاز، V حجم، n مقدار مولی ماده، R ثابت گازی و T دمای مطلق ( بر حسب کلوین ) می باشد. در واقع معادله ی حالت گاز ایده آل با صرف نظر کردن از اندازه ی مولکولی گازها و جاذبه ی بین مولکولی آن ها، در دمای بالا و فشار پایین صادق است.

اثر نیتروژن مایع بر روی گل رُز

زمانی که یک گل رٌز در نیتروژن مایع فرو می رود، چه اتفاقی می افتد؟

ظرف شیشه ای عایق دار شامل گاز نیتروژن مایع شده است که در دمای اتاق، 196 - درجه سانتی گراد می باشد. در مرحله بعد، نیتروژن می جوشد، چون گرما را از اتاق جذب می کند. در این جا دمای اتاق در حدود 225 درجه گرم تر از مایع است.

در فیلم زیر مشاهده خواهید کرد که گل رٌز به سرعت در نیتروژن مایع یخ می زند.

بنابراین گل رٌز مانند یک ظرف چینی آن قدر سخت و شکننده می گردد که به آسانی شکسته می شود.

فشار بخار مایعات

فشار بخار به صورت فشار جزئی اعمال شده توسط بخار بالای سطح مایع تعریف می شود که این بخار در یک دمای معینی با مایع به تعادل می رسد.

در تصویر 1a و 1b، حالات مایع و بخار یک ماده ی معین نشان داده شده است. در این اشکال مولکول های منفرد یا اجزاء در یک لحظه ی خاص با حرکت تصادفی شان نشان داده شده اند. زمانی که لحظه ی تعادل نزدیک می شود( تصویر 1c )، تعداد مولکول های بخار شده با تعداد مولکول های متراکم شده برابر می شود. در واقع سرعت تبخیر با سرعت تراکم برابر می گردد و فشار خوانده شده روی مانومتر M ، فشار بخار آن مایع در آن دماست.

در کل فشار بخار یک مایع به دو فاکتور زیر بستگی دارد:

ماهیت مایع :

مایعاتی که دارای نیروهای بین مولکولی ضعیفی هستند، فرارترند و فشار بخار بالاتری دارند. برای مثال، فشار بخار اتیل الکل بیشتر از فشار بخار آب است.

دمای مایع :

فشار بخار با افزایش دما، افزایش می یابد. این مسئله بدین علت است که با افزایش دما، سرعت تبخیر نیز، افزایش می یابد.

مانومتر

مانومتر وسیله ای برای اندازه گیری فشار است. نمونه ی معمولی مانومتر، شامل یک لوله ی U شکل از جنس شیشه است که با مقداری مایع پر شده است که معمولاً مایع مربوطه ،جیوه می باشد( به علت دانسیته ی بالا ). البته نمونه های دیجیتالی آن نیز در حال حاضر موجود می باشند.

مورد (1):

در این شکل هر دو پایانه ی لوله در مقابل جو باز هستند. بنابراین هر دو نقطه ی A و B در مقابل فشار جو قرار دارند و همچنین هر دو نقطه دارای ارتفاع عمودی هستند.

مورد (2):

در این شکل بالای لوله در قسمت چپ بسته شده است. ما تصور می کنیم که در این جا یک نمونه گاز در پایانه ی بسته ی لوله قرار دارد. طرف راست لوله در مقابل جو، باز نگه داشته شده است. بنابراین نقطه ی A ، در فشار جو قرار دارد. نقطه ی C، فشار گاز در پایانه ی بسته ی لوله است. نقطه ی B دارای فشار بیشتری از فشار جو می باشد که این مسئله مربوط به وزن ستون مایع با ارتفاع h می باشد. نقاط C و B دارای ارتفاع یکسانی هستند، بنابراین دارای فشار یکسانی نیز می باشند و فشار نقطه ی C برابر با فشار گاز در پایانه ی بسته ی لوله می باشد.

بنابراین در این شکل، فشار گازی که در پایانه ی بسته ی لوله به دام افتاده است، بیشتر از فشار جو می باشد.

مورد (3):

نمونه ی دیگری از مانومتر که در آن قسمت بالای طرف چپ بسته شده است. شاید این طرف لوله شامل یک گاز و یا شاید شامل محیط خلأ باشد. نقطه ی A در فشار جو قرار دارد. نقطه ی C دارای فشار گازی است که در پایانه ی بسته قرار دارد و یا شامل یک محیط خلأ با فشار صفر می باشد.

چون نقطه ی B دارای ارتفاع یکسانی با نقطه ی A است، بنابراین بایستی در فشار جو نیز قرار گرفته باشد. اما فشار در B مجموع فشار در C به اضافه ی فشار اعمال شده به وسیله ی وزن ستون مایع با ارتفاع h در لوله است.

بنابراین نتیجه می گیریم که فشار در C، کم تر از فشار جو می باشد. اگر پایانه ی بسته ی لوله شامل محیط خلأ باشد، فشار در نقطه ی C، صفر است و فشار جوی برابر با فشار اعمال شده از طریق ستون مایع با ارتفاع h است. در این شکل، مانومتر می تواند به عنوان یک بارومتر برای اندازه گیری فشار جو مورد استفاده قرار گیرد.

 

به دست آوردن رابطه ی فشار ستون مایع :

 

نیرویی که از طریق ستون مایع اعمال شود را به صورت زیر در نظر می گیریم :

F = mg

همان طور که می دانید فشار به صورت نیروی اعمال شده بر سطح تعریف می گردد که در SI دارای واحد پاسکال می باشد:

P = F / A

جرم استوانه به صورت حاصل ضرب چگالی در حجم به دست می آید:

حجم استوانه نیز از حاصل ضرب سطح A در ارتفاع h به دست می آید:

بنابراین فشار P می شود:

در نتیجه اگر چگالی، ارتفاع و شتاب گرانشی بر حسب واحد های SI به دست آیند، فشار بر حسب پاسکال به دست خواهد آمد. توجه کنید که مقدار فشار مستقل از سطح استوانه می باشد.

آب اکسیژنه

آب اکسیژنه یا هیدروژن پراکسید دارای خواص شیمیایی جالبی می باشد به دلیل آن که همان اندازه که عامل احیا کننده ی خوبیست، عامل اکسید کننده ی خوبی( اکسیدان) نیز می باشد. البته این شرایط هم در محلول های اسیدی و هم در محلول های قلیایی برقرار است.

عدد اکسایش اکسیژن در هیدروژن پراکسید، 1- می باشد، بنابراین آب اکسیژنه می تواند به O₂ که دارای عدد اکسایشی صفر است اکسید شود و یا به H₂O و یا ^-OH که هر دو عدد اکسایشی شان 2- می باشد، نیز کاهش یابد. در کل، هیدروژن پراکسید یک عامل اکسید کننده ی قوی می باشد.

پایداری:

از نظر حرارتی، هیدروژن پراکسید با توجه به معادله ی زیر ناپایدار می باشد:

واکنش از چپ به راست یک فرآیند خود به خودیست که با کاهش انرژی همراه است. اما تجزیه ی هیدروژن پراکسید در دمای 25⁰C و در غیاب کاتالیزور، کند صورت می گیرد. پلاتین، نقره، مس، کبالت، دی اکسید منگنز، آهن و غیره از جمله کاتالیزورهایی هستند که تجزیه ی آب اکسیژنه را سرعت می بخشند.

البته برای این واکنش تثبیت کننده هایی مثل اسیدها، استانیلید، استانات ها و پیرو فسفات ها نیز وجود دارد.

هیدروژن پراکسید در غلظت های بیشتر از 65 درصد، مخلوط های انفجاری قوی ای را با خیلی از ترکیبات آلی تشکیل می دهد.

تا حتی در تماس با آن دسته از ترکیبات آلی نیز، عمل افروزش و یا احتراق صورت می گیرد.

اطلاعات بیشتر:

هیدروژن و اکسیژن به غیر از آب، اکسید دیگری را به نام هیدروژن پراکسید تشکیل می دهند که دارای فرمول مولکولی H₂O₂ می باشد. آب اکسیژنه در سال 1918 توسط تنارد ( Thenard ) کشف شد.

تنارد هیدروژن پراکسید را به صورت مقادیر ناچیز از واکنش نور خورشید بر روی آب دارای اکسیژن حل شده، بدست آورد. خواص شیمیایی H₂O₂ به طور گسترده متفاوت از خواص شیمیایی آب می باشد.

در استفاده از آب اکسیژنه بایستی به خوبی دقت کنیم. تصاویر زیر اثر آب اکسیژنه ی غلیظ بر روی پوست را نشان می دهد.

خواص فیزیکی:

کاربرد ها:

- H₂O₂ به عنوان ضد عفونی کننده و ضد باکتری بی ضرر و نیز برای تمیز کردن جراحات و زخم ها مورد استفاده قرار می گیرد.

- آب اکسیژنه به عنوان عامل سفید کننده برای لباس های ظریف و لطیف، پشمی، ابریشمی و خمیر چوب نیز استفاده می شود.

- محلول غلیظ H₂O₂ به عنوان یک اکسیدان برای سوخت موشک ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

- به عنوان عامل اکسید کننده در آزمایشگاه نیز کاربرد دارد.

واکنش های گرماده و گرماگیر

مقدمه:

دو نوع واکنش که بر اساس تغییرات گرما صورت می پذیرند به نام های واکنش های گرماده و گرماگیر می باشند.

واکنش های گرماده:

آن دسته از واکنش هایی که در آن ها گرما تولید می شود را واکنش های گرماده می گویند.

مثال:

1) زمانی که کربن در اکسیژن برای تشکیل کربن دی اکسید می سوزد، مقادیر زیادی گرما تولید می کند.

بنابراین سوختن کربن در اکسیژن به جهت تولید گرما، یک واکنش گرماده می باشد. در یک واکنش گرماده، گرمادهی واکنش به صورت نوشتن " Heat +" یا " Heat energy + " ( انرژی گرمایی ) و یا فقط " Energy + " در طرف محصولات معادله ی واکنش، مشخص می شود.

2) تنفس نیز مثالی از واکنش گرماده است. زیرا در طی این فرآیند، انرژی تولید می شود. در واقع در فرآیند تنفس، گلوکز با اکسیژن در سلول های بدن ما ترکیب می شود و در نهایت دی اکسید کربن و آب به همراه مقادیری انرژی گرمایی تولید می کند.

واکنش های گرماگیر:

آن دسته از واکنش هایی که برای انجام آن ها گرما جذب می شود، به عنوان واکنش های گرماگیر تعریف می شوند.

مثال:

1) زمانی که نیتروژن و اکسیژن در یک دمای خیلی بالایی (در حدود 3000^oC ) برای تشکیل نیتروژن مونوکسید ترکیب می شوند، مقادیر زیادی گرما برای این واکنش جذب می کنند.

بنابراین واکنش بین نیتروژن و اکسیژن که منجر به تشکیل نیتروژن مونوکسید می شود، به دلیل جذب گرما جزء واکنش های گرماگیر محسوب می شود. یک واکنش گرماگیر معمولا با نوشتن " Heat +" یا " Heat energy +" و یا فقط

" Energy + " در طرف واکنش گرهای یک معادله ی واکنشی، مشخص می شود.

2) تمام واکنش های تجزیه ای برای انجام شدن نیاز به کسب انرژی ( به صورت نور، گرما یا الکتریسیته ) دارند. برای مثال، زمانی که به کلسیم کربنات گرما داده می شود، این ماده به کلسیم اکسید و کربن دی اکسید تجزیه می شود.

رسانایی محلول ها

مقدمه:

ضروریست که قبل از پرداختن به مسئله ی هدایت الکتریسیته از میان محلول الکترولیتی، حداقل شرایط را توصیف کنیم. مقاومت الکتریکی به وسیله ی نماد R نشان داده می شود و اندازه ی آن بر حسب اُهم است که در واحد SI برابر با kgm² / S³A² می باشد. مقاومت الکتریکی ارتباط مستقیم با طول و ارتباط معکوس با سطح مقطع اجسام دارد.

رسانایی محلول های الکترولیتی:

واحد رسانایی در SI، زیمنس است که به وسیله ی نماد S نشان داده می شود و برابر با عکس آُهم ( ohm^-1 ) می باشد. دقیقا نقطه ی مقابل مقاومت ویژه، رسانایی یا رسانندگی نامیده می شود. هدایت الکتریسیته از میان فلزات، رسانایی الکتریکی یا رسانایی فلزی نامیده می شود که این مسئله به علت حرکت الکترون ها ایجاد می شود.

هدایت الکتریسیته به عوامل زیر بستگی دارد:

اندازه گیری رسانایی محلول یونی:

اندازه گیری مقاومت یک محلول یونی با دو مشکل مواجه است:

- عبور جریان مستقیم، ترکیب محلول را تغییر می دهد.

- محلول ها نمی توانند به سیم فلزی متصل شوند.

اولین مسئله را با استفاده از یک منبع قوی جریان متناوب حل می کنیم. مسئله ی دوم نیز با بکارگیری ظرف طراحی شده ی ویژه ای به نام سلول رسانندگی ( رسانایی ) رفع می شود.

تفاوت رسانایی و رسانایی (هدایت) مولی با غلظت:

رسانایی الکترولیتی و رسانایی مولی هر دو با جذب الکترولیت تبدیل و تغییر شکل می یابند. در هر دو، برای الکترولیت های قوی و ضعیف با کاهش غلظت، رسانایی نیز کاهش می یابد.

این مسئله را می توان این گونه توجیه کرد که در واقع با کاهش غلظت به سمت محلول رقیق حرکت می کنیم و در این جا چون تعداد یون های در واحد حجم که در محلول حامل جریان الکتریسیته هستند، کاهش می یابد(با رقیق کردن محلول) بنابراین رسانایی نیز کاهش یافته است.

رسانایی الکترولیتی از یک واحد حجم محلول در بین دو الکترود پلاتینی با سطح مقطع A تعیین می شود. رسانایی مولی محلول در غلظت معین، در واقع رسانایی حجم محلول (V) شامل یک مول از الکترولیت است که در بین دو الکترود با سطح مقطع A واقع شده که با فاصله ی L از یکدیگر قرار دارند.

تصاویر زیر مربوط به اتصالات دستگاه رسانندگی سنج الکترولیت می باشد که در آزمایشگاه تهیه شده است.

تصویر زیر مربوط به محلول های الکترولیت ضعیف و غیر الکترولیت است.

تصویر b در سمت چپ، محلول استیک اسید است که یک الکترولیت ضعیف را نشان می دهد و چون محلول آن دارای تعداد یون های کمی است، بنابراین همانند الکترولیت قوی جریان را به خوبی هدایت نمی کند. پس لامپ روشنایی کمی را تولید می کند.

اما تصویر c در سمت راست، محلول ساکارز که غیر الکترولیت است را نشان می دهد. چون در این جا اصلا در محلول، یونی وجود ندارد و ماده به شکل مولکولی در محلول می باشد، بنابراین هیچ جریانی از محلول عبور نمی کند و در نتیجه لامپ خاموش باقی می ماند.

نفوذ مولکولی

نفوذ مولکولی در شیمی فرآیندی است که در آن مولکول ها از میان یک حفره بدون این که با یکدیگر برخوردی داشته باشند، به طور مستقیم و انفرادی عبور می کنند.

بر طبق قانون نفوذ مولکولی گراهام، سرعت نفوذ گازها (تعداد مولکول های عبور کرده از حفره در ثانیه) به وزن مولکولی گاز ها بستگی دارد. در واقع گازهایی که وزن مولکولی کم تری دارند سریع تر از گازهایی که وزن بیشتری دارند، از درون حفره عبور می کنند.

جذر میانگین مجذور سرعت مولکولی ( V_rms ) هر گازی می تواند با بکار گیری معادله ی زیر بدست آید:

در جایی که K_B ، ثابت بولتزمن می باشد. بنابراین مولکول های سبک تر ، سرعت بالاتری دارند.

قانون گراهام که به عنوان قانون نفوذ مولکولی گراهام ثبت گردیده، توسط شیمی فیزیکدان اسکاتلندی به نام توماس گراهام ( Thomas Graham ) فرمول بندی شده است.

گراهام به طور تجربی دریافت که سرعت نفوذ گاز با جذر وزن مولکولی گاز، به طور معکوس متناسب است.

در جایی که Rate₁، سرعت نفوذ اولین گاز، Rate₂ سرعت نفوذ برای دومین گاز، M₁ وزن مولکولی گاز اول و M₂ وزن مولکولی گاز دوم است. تئوری کامل تری از قانون گراهام سال ها بعد به صورت تئوری سینتیکی و جنبشی گازها ارائه شد.

قانون گراهام در واقع اساس و پایه ای را برای تفکیک ایزوتوپ ها به وسیله ی نفوذ مولکولی، فراهم آورده است که این روش می تواند نقش بسیار سخت و بحرانی ای را در توسعه ی بمب اتمی ارائه دهد ( مبنایی برای تفکیک ایزوتوپ ²³⁵U از ²³⁸U ).

مثال:

اگر گاز اول، هیدروژن و گاز دوم، اکسیژن باشد بنابر رابطه ی قانون گراهام:

بنابراین مولکول های هیدروژن 4 برابر سریع تر از مولکول های اکسیژن نفوذ می کنند.

جهت یادگیری بیشتر آزمایش زیر را انجام دهید.

لکه برها

پاک کردن لکه زرد زردچوبه بر روی بدنه بیرونی تفلون :

 روی بدنه بیرونی ظرف تفلون لکه زردی بر اثر روغن حاوی زردچوبه تشکیل شده است. برای رفع آن چه می توان کرد ؟

پاسخ :

 کمی سرکه به محل لکه دار ظرف بمالید و بعد از چند دقیقه آن را بشویید. البته توجه داشته باشید که هر لکه ایی اگر تازه ایجاد شده باشد بهتر پاک می شود. ولی در این مورد شما می توانید دو سه بار این کار را تکرار کنید و به نتیجه مطلوب برسید.

پاک کردن لکه زردچوبه از پارچه :

اگر لکه زردچوبه کهنه شده باشد به ندرت پاک می شود ولی در شرایط اولیه آن و البته به میزان کم، شما می توانید با مالیدن خمیر دندان بر روی آن و سپس شست و شو، آن را به طور کامل از بین ببرید.

 البته پاشیدن اسپری مو نیز برای از بین بردن چنین لکه هایی ( پیش از شست وشو ) بسیار مفید است.

پاک کردن اثر انگشت روی دیوار :

در خانه بسیار اتفاق می افتد که جای انگشت بچه ها روی دیوار می ماند.

برای برطرف کردن اثر انگشت بچه و لکه های روی دیوار یک سیب زمینی را نصف کنید و با هر نصف سیب زمینی چندین بار در و پنجره و دیوار را بمالید و بعد با یک اسفنج جای لکه را پاک کنید( این دستور برای دیوارهای رنگ روغنی و پلاستیکی مفید است).

پاک کردن جوهر سیاه روی فرش :

برای از بین بردن جوهر سیاه روی فرش، مقداری ماست روی محل لکه ریخته و با قاشق ماست را جمع کنید. چند مرتبه این کار را تکرار کنید لکه کاملاً از بین  می رود.

پاک کردن لکه جوهر روی لباس :

برای پاک کردن لکه جوهر خودکار یا خودنویس از شیر استفاده کنید. قسمت جوهری شده لباس را حدود پنج دقیقه داخل شیر قرار داده و سپس آن را با آب معمولی بشویید. اثر لکه جوهر کاملاً از بین خواهد رفت.

برای این منظور می توان از شیر ترش شده و یا دوغ نیز استفاده کرد. گاه برای برطرف شدن کامل اثر لکه، باید این کار چندین بار تکرار شود.

پاک کردن لکه واکس کفش : 

اگر بر اثر بی احتیاطی مقداری واکس روی فرش یا لباستان مالید، می توانید ابتدا پنبه ای را خیس کنید و روی آن بکشید. سپس روی پنبه مقدای مایع ظرف شویی بریزید و بر روی لکه بکشید. بعد از این کار پنبه را آغشته به آب خالص کنید و دوباره روی لکه بکشید تا لکه کاملاً از بین برود.

اگر با این کار لکه از بین نرفت، مقداری الکل بر روی دستمال ریخته و روی لکه بکشید تا کاملاً تمیز شود.

اگر لباس قابل شستشو باشد، بعد از زدودن لکه، لباس را با پودر لباس شویی و آب نیم گرم کاملاً بشویید.

پاک کردن لکه سفیده تخم مرغ :

لکه سفیده تخم مرغ را هرگز با آب گرم نشویید، زیرا لکه ثابت می ماند. بلکه برای از بین بردن آن، محل لکه را با آب سرد  کاملاً بشویید.

پاک کردن لکه روی کاشی ها :

برای پاک کردن لکه های معمولی روی کاشی ها، آن ها را با محلول زیر بشویید:

آمونیاک: نصف فنجان

سرکه سفید: نصف فنجان

جوش شیرین: یک چهارم فنجان

آب گرم: حدود چهار لیتر

در صورتی که کاشی ها خیلی کثیف شده اند مقداری جوش شیرین را با وایتکس مخلوط کرده و خمیری را که به دست می آید با استفاده از یک برس یا اسکاچ روی کاشی ها بمالید و پس از چند دقیقه آبکش کنید.

پاک کردن لکه قیر :

برای از بین بردن لکه قیر روی پارچه از بنزین و کره می توان استفاده کرد.

پاک کردن لکه گل و لای روی لباس :

کافی است یک عدد سیب زمینی را با چاقو به دو نیم کنید و بر روی لکه بمالید، سپس لباس را در آب سرد بخیسانید و طبق معمول با مواد شوینده شست و شو دهید. در صورتی که لکه همچنان پایدار ماند، دستمال را به الکل آغشته کنید و بر روی لکه بمالید.

نحوه کندن آدامس از مو :

بچه ها گاهی با آدامس خود بازی می کنند و آن را به جاهای مختلف مثل مو می چسبانند! اگر آدامس به موی کودک شما چسبید، می توانید برای کندن آن از دو روش زیر کمک بگیرید:

لکه خون را با چند روش می توان پاک کرد:

1-اگر لکه خون تازه است و خشک نشده محل لکه را با آب سرد و صابون بشویید تا بر طرف شود .

2- روی لکه خون را فوراً با خمیری که از مخلوط کردن آ ب سرد و نشاسته ذرت درست کرده اید بپوشانید و به آرامی کمی مالش دهید و آن را مقابل آفتاب بگذارید تا خشک شود. آفتاب خون را از پارچه خارج کرده و جذب نشاسته می کند. در صورت نیاز این عمل را چند بار تکرار کنید.

3- پارچه خونی را درون مخلوط آب سرد و نمک خیس کنید. آب را آن قدر عوض کنید تا لکه به طور کامل برطرف شود.

4- برای پاک کردن لکه های کوچک خون روی یقه پیراهن های مردانه (در اثر تراشیدن ریش)، کافی است چند قطره آب سرد روی هر لکه بریزید و سپس مقداری پودر نشاسته روی  آن بپاشید. وقتی نشاسته خشک شد، پیراهن را بشویید لکه های خون برطرف خواهند شد.

نحوه پاک کردن خطوط کاربن از روی نایلون و رو میزی :

برای محو کردن این نوع لکه ها آب ژاول را با آب سرد مخلوط کرده روی لکه بمالید .

در صورتی که لکه روی پارچه ای که از الیاف مصنوعی تهیه شده ایجاد شد می توانید با آب لیموی خالص آن را بر طرف نمائید.

برای برطرف کردن لکه روی نایلون نیز می توانید از ابر همراه با پودر شستشو استفاده کنید.

لکه روغن ماشین :

تا به حال پیش آمده است که از کنار ماشین عبور کرده باشید و لباس شما سیاه شده باشد. برای این منظور روی لکه ها، کره یا روغن بمالید و بگذارید 12 ساعت بماند. سپس آن را با بنزین پاک کنید و این راه برای لباس های ابریشمی و کتانی است.

برای پارچه های چرمی می توانید مقداری وازلین روی روغن بمالید و بعد از یک ساعت و نیم با تتراکلرید کربن پاک کنید سپس با یک تکه پارچه پشمی آن را جلا دهید.

لکه های رنگ :

برای لکه زدایی رنگ ها باید بدانیم که چندین نوع رنگ داریم و بعداً برای هر نوع از آن ها تدبیر خاصی بیندیشیم.

سه نوع رنگ داریم:

1: لکه های مربوط به آبرنگ

2: لکه رنگ پلاستیکی

3: لکه رنگ روغنی.

1: زدودن لکه آبرنگ:

زدودن لکه آبرنگ ساده است برای این منظور باید با آب سرد بشویید سپس با آب نیم گرم و پودر رختشویی آن ها را تمیز بشویید و آب بکشید و اگر خیلی سمج باشد، پنبه را به گلیسیرین آغشته کنید و روی آن بمالید سپس با آب گرم و پودر رختشویی بشویید و آب بکشید و اگر نتیجه نگرفتید از تربانتین استفاده کنیم.

2: لکه های پلاستیکی:

ابتدا اضافی رنگ را بتراشید سپس نفت خام بمالید و با پنبه پاک کنید و سرانجام با آب گرم و صابون بشویید و آبکشی نمایید.

3: لکه های رنگی روغنی:

اگر کهنه و خشک است پاک کردن آن تقریباً غیر ممکن است اما در صورتی که هنوز خشک نشده و یا فقط یکی دو روز پیش اتفاق افتاده است باید چنین کرد:

از روی هر نوع پارچه، اضافه رنگ را با لبه ی تیز کارد بگیرید بعد پنبه ای را به تربانتین آغشته کنید و روی لکه بمالید سپس با پنبه دیگری پاک کنید این کار را چندین بار تکرار کنید و ته رنگ را نیز با آب گرم و پودر لباس شویی از بین ببرید مسلماً از نتیجه کار راضی خواهید بود.

لکه رنگ روی قالی :

لکه زدایی رنگ روی قالی و موکت مشکل تر است. برای پاک کردن آن ها باید پنبه را با تربانتین خیس کنید و روی لکه بمالید و بعداً با پنبه دیگری پاک کنید تا این که لکه از میان برود.

نحوه پاک کردن لکه سس گوجه فرنگی :

ابتدا روی سطح لکه را با روش ضربه ای به وسیله پارچه ای دیگر به الکل آغشته کنید، سپس در آب سرد و مواد شوینده بشویید.

اگر لکه روی سطح فرش یا موکت ایجاد شده باشد، ابتدا مقداری فوم ریش تراشی بر روی لکه بریزید و سطح آن را با اسفنج آن قدر مالش دهید تا پاک شود. سپس دستمال دیگری را کمی مرطوب کنید و بر روی لکه بکشید و صبر کنید تا خشک شود.

نحوه پاک کردن لکه رژ لب :

شما می توانید با مالیدن خمیر دندان بر روی این نوع لکه و سپس شست و شو، آن را به طور کامل از بین ببرید.

البته پاشیدن اسپری مو نیز برای از بین بردن چنین لکه هایی (پیش از شست وشو) بسیار مفید است. راه کار دیگر برای این منظور استفاده از الکل است.

نحوه پاک کردن لکه از روی پارچه مبل :

لکه نوشابه روی مبل :

برای از بین بردن لکه نوشابه می توانید کمی نمک بر روی لکه تازه بپاشید و بعد اسفنجی را خیس نموده روی لکه بکشید و سپس با آب گرم به وسیله اسفنج آبکشی کنید.

اثر سوختگی روی مبل :

برای از بین بردن اثر سوختگی یا زردی سیگار حبه قندی را روی لکه بکشید و آن قدر این کار را ادامه دهید تا لکه از بین برود. برای از بین بردن این نوع لکه اسفنجی را به شیر آغشته کنید و روی لکه بمالید .

در صورتی که لکه روی پارچه ای که از الیاف مصنوعی تهیه شده ایجاد شد می توانید با آب لیموی خالص آن را بر طرف نمایید.

چنانچه این لکه پارچه های کرک دار بود، ابتدا با کمی شیر، خوب لکه را خیس کنید و بعد با پنبه آن را پاک نمائید و در آخر با آب و صابون لکه های حاصل از شیر را بشویید.

لکه جوهر روی مبل :

اگر لکه مربوط به مرکب سیاه است ابتدا محل را خیس کرده روی آن کمی نمک آشپزخانه بریزید و سپس با پنبه مالش دهید و چنانچه نتیجه نگرفتید مخلوطی از گلیسرین و آمونیاک را روی لکه بمالید و سپس با آب و پودر دستی خوب شست و شو دهید. البته می توانیداز آب ژاول هم استفاده کنید.

لکه خون روی مبل :

بهترین چاره برای از بین بردن لکه خون هم این است که مقداری نشاسته را ( به نسبت بزرگی و کوچکی لکه ) در آب مخلوط کنید و به هم بزنید تا خمیر نسبتاً غلیظی بدست آید. آن گاه روی لکه خون را با این خمیر بپوشانید و بعد از خشک شدن نشاسته ها ، آن ها را بتراشید و با برس محل لکه را پاک کنید.

لکه میوه روی مبل :

اگر این لکه بر روی پارچه سفید بود ، کافی است با آب و صابون آن را بشویید. اگر لکه روی پارچه پشمی بود آب اکسیژنه 20% را با چند قطره آمونیاک مخلوط کرده، با آن لکه را پاک کنید. اگر لکه روی پارچه های ابریشمی سفید و یا رنگی بود آب و الکل سفید 90% را به نسبت مساوی مخلوط کرده و با آن لکه را محو کنید.

لکه چربی روی مبل :

برای از بین بردن لکه چربی قسمت لکه شده را با کمی محلول نمک و الکل بمالید. اگر لکه چربی روی پارچه ابریشمی است با یک برگ کاغذ خشک کن روی قسمت لکه شده را بپوشانید و اتوی داغ را محکم روی آن فشار دهید تا لکه ناپدید شود.

نحوه پاک کردن لکه شمع، مداد شمعی و مدادهای چرب آرایشی :

برای این منظور کافی است ابتدا باقی مانده ماده ایجاد کننده را با جسمی نوک تیز به آرامی بردارید. سپس دو تکه دستمال توالت یا کاغذ قهوه ای (مورد استفاده در خشک شویی ها) در دو طرف لکه قرار دهید. سپس اتوی گرم را بر روی یکی از کاغذها در محل لکه فشار دهید. به این ترتیب چربی موجود در لکه آب می شود و جذب دستمال یا کاغذهای طرفین می شود و لک از بین می رود.

ولی در مورد موکت و فرش پس از برداشتن پارافین سفت شده از روی سطح، تنها یک کاغذ بر روی سطح لکه قرار دهید و اتو بکشید.

نحوه پاک کردن چسب مایع از روی فرش یا موکت :

برای از بین بردن لکه چسب، پارچه ای را درون سرکه فرو برده روی لکه چسب بگذارید، به طوری که کاملا آن را اشباع کند، به زودی چسب سفتی خود را از دست داده و نرم خواهد شد که به راحتی جدا می شود.

لکه اتو :

نحوه رفع برق اتو روی لباس :

اگر پارچه و لباس شما بر اثر اتو کشیدن برق افتاده، پارچه نخى مرطوبى را روى قسمت براق شده قرار دهید و اتو بکشید، تا بخار حاصله برق افتادگى را از میان ببرد.

اثر سوختگی با اتو :

اگر لباس شما بر اثر گرمای زیاد اتو زرد رنگ شده می توانید پیاز را دو نیم کرده و روی پارچه بمالید و بعد آن را داخل آب سرد به مدت چند دقیقه خیس کرده و سپس آن را بشویید. خواهید دید که لکه های زرد برطرف می شود.

نحوه از بین بردن لکه اتو روی فرش :

همچنین برای از بین بردن لکه اتو بر روی فرش و موکت همانند لباس می توانید یک پیاز را به دو نیم کرده و روی محل لکه بگذارید. بعد آن را با سرد خیس کنید و بشویید.

نحوه از بین بردن لکه چایی روی فرش :

آیا می دانید لکه چایی که روی فرش رنگ روشن ریخته و همان لحظه پاک نکرده و الان هم خشک شده است را چگونه می توان از بین برد؟

 به محض ریخته شدن چای بر روی فرش، آن را با آب سرد و مواد شوینده شست و شو دهید.

اگر امکان شست وشوی سریع آن وجود نداشت، مقداری نمک روی سطح لکه بریزید و مدتی صبر کنید تا نمک آن را به خود جذب کند. سپس در صورت فراهم شدن شرایط شست وشو، آن را به روش معمول با آب گرم و مواد شوینده بشویید.

راه کار دیگر این است که سطح لکه را با اسپری مخصوص مو بپوشانید، سپس یک قطعه صابون بر روی سطح لکه بمالید و بعد آن را در آب سرد خیس کنید و بشویید.

پاک کردن لکه های زرد روی یخچال :

هنگامی که لکه هایی روی یخچال به رنگ زرد ایجاد شده و با هیچ مایع پاک کننده ای رفع نمی شود در آن هنگام کمی پنبه را به سرکه آغشته کنید و با آن روی لکه های زرد رنگ بکشید. بگذارید کمی بماند بعد با یک ابر تمیز روی آن را بکشید. سریعاً‌ پاک می شود.

پاک کردن لکه آدامس :

گاهی اوقات برایتان اتفاق افتاده که آدامسی به لباس شما بچسبد. برای حل این مشکل می توان از راه های زیر استفاده نمود :

1- در مرحله اول می توانید یک تکه یخ روی لکه بگذارید و بعد آدامس سفت شده را بکنید. 

2 -اگر پارچه شما قابل شستشوست، کمی سفیده تخم مرغ روی آدامس بمالید تا نرم شود و تا جایی که ممکن است آدامس را از روی پارچه بردارید و سپس بشویید.

3- اما اگر پارچه شما قابل شستشو نمی باشد با یک تکه اسفنج ابتدا تتراکلرید کربن و سپس آب و صابون بمالید، این عمل را تکرار کنید تا پاک شود.

مرگ با سیانور !

پتاسیم سیانید یک ترکیب معدنی با فرمول KCN می باشد. این ترکیب به صورت کریستال های بی رنگ است که بیشتر به شکر شباهت دارد و به شدت در آب انحلال پذیر می باشد.

اغلب KCN در معادن طلا برای استخراج، سنتزهای آلی و آبکاری مورد استفاده واقع می شود. البته این ترکیب کاربردهای کمتری نیز در جواهرسازی برای طلاکاری و زراندود کردن به طریق شیمیایی دارد.

KCN به شدت سمی می باشد. بلور جامد نمدار و مرطوب KCN مقادیر کوچکی از هیدروژن سیانید را به علت هیدرولیز آزاد می کند که بویی شبیه به مغز بادام تلخ دارد. البته هیچ کس نمی تواند این بو را استشمام کند. در واقع توانایی انجام این کار یک خصیصه ژنتیکی و ارثی به شمار می آید. KCN توسط حشره شناسان به عوان عامل شدیدا کشنده در از پای درآوردن حشرات در ظرف چند ثانیه به کار می رود.

 

روش های تولید :

 

KCN به علت برخورد هیدروژن سیانید با پتاسیم هیدروکسید تولید می شود:

یا به وسیله ی برخورد فرمآمید با پتاسیم هیدروکسید تولید می گردد:

KCN  تقریبا سالانه به اندازه ی 50،000  تن  تولید می شود.

ساختار KCN :

در محلول های آبی، KCN به یون های ⁺K و ^-CN تجزیه می شود. در حالت جامد، کریستال های نمکی KCN شبیه کاتیون ها و آنیون های ⁺Na و ^- Cl در نمک NaCl می باشند. در این جا کاتیون ها و آنیون ها شش ظرفیتی هستند.

چون ^- CN در این جا دو اتمی است بنابراین تقارن جامد در KCN کمتر از NaCl می باشد. در جامد KCN ، یون های ^- CN در دمای محیط به سرعت در حال چرخش هستند طوری که به نظر می رسد شکل متوسط یون های ^- CN کروی می باشد.

 

کاربرد ها :

 

- در معادن طلا برای استخراج طلا مورد استفاده قرار می گیرند. KCN و NaCN ، نمک های انحلال پذیر در آب را از فلز طلا در حضور هوا تشکیل می دهند.

البته روش های جایگزین دیگری برای این فرایند استخراجی نیز وجود دارد.

- KCN و NaCN به طور گسترده در سنتزهای آلی جهت تهیه نیتریل ها و کربوکسیلیک اسیدها کاربرد دارند.

در کل سیانید ها عامل بازدارنده ی قوی در تنفس سلولی محسوب می شوند.

عملکرد سیانور در بدن :

این که چگونه پتاسیم سیانید یا قرص سیانور موجب مرگ می شود همچنان به عنوان یک راز بزرگ باقی مانده است. اما آیا زمانی که فرد این قرص را مصرف می کند چه اتفاقاتی در بدن او ایجاد می گردد؟ و چه عواملی سبب می شود تا فرد فورا بی هوش و در ظرف 10 الی 15 دقیقه بمیرد؟

احتمالاتی وجود دارد که نشان می دهد بعد از ورود قرص به بدن از طریق دهان، پتاسیم سیانید با آب موجود در مایع متحرک بدن( سیال ) برای تشکیل هیدروسیانیک اسید واکنش می دهد. سپس این اسید به درون مویرگ های خونی موجود در فضای زیر زبان و مویرگ های مری و به سرعت به روده نفوذ می کند. بنابراین دلیل اول این که، در مسیر جریان خون این مواد شیمیایی در سلول های قرمز خونی مانع از جذب اکسیژن می شوند و این سلول ها عملا در شرایط قحطی اکسیژن واقع می گردند که این عمل منجر به اختلال و بی نظمی در سوخت و ساز و یا متابولیسم سلولی می شود.

اما دلیل دوم، این مواد شیمیایی بعد از واکنش با آهن و یا هر نوع فلز موجود در خون ترکیبات سنگینی را تشکیل می دهند و بدین وسیله موجب کاهش سیالیت و روان کنندگی مایع سلولی و خون می شوند.

بنابراین دو فاکتور مذکور در نهایت منجر به بیهوشی و سپس مرگ در شخص می شوند. مرگ و میر با پتاسیم سیانید در حدود 95 درصد می باشد. البته اگر یک پادزهر گوگردی به موقع استفاده شود می تواند موجب نجات فرد گردد. اما با این حال فردی که زنده می ماند دچار معلولیت سیستم عصبی مرکزی به مانند بیماری پارکینسون می شود.

آنتی اکسیدان ها

رادیکال های آزاد، اتم ها یا گروهی از اتم ها هستند که دارای الکترون های فرد و یا جفت نشده می باشند و می توانند زمانی که اکسیژن با مولکول های مشخص واکنش می دهد، تشکیل شوند.

زمانی که این رادیکال ها تشکیل می گردند، چون به شدت واکنش پذیر هستند می توانند آغاز کننده ی یک واکنش زنجیره ای باشند مثل دومینو ها. در واقع خطر اصلی آن ها از زمانی شروع می شود که می توانند با اجزای سلولی مهم مانند DNA و یا غشای سلولی وارد واکنش شوند.

در این حالت سلول ها ممکن است به طور ضعیف عمل کنند و یا به طور کلی در اثر این رخداد دچار مرگ سلولی شوند. برای جلوگیری از آسیب های رادیکال های آزاد به روی بدن یک سیستم دفاعی تحت عنوان آنتی اکسیدان ها وجود دارد.

آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که می توانند به شکلی آرام با رادیکال های آزاد واکنش دهند و واکنش های زنجیره ای را پایان بخشند پیش از این که مولکول های بدن تخریب گردند. اگرچه چندین سیستم آنزیمی در بدن وجود دارد که می تواند رادیکال های آزاد را حذف کند اما ترکیبات اصلی و مغزی دیگری نیز وجود دارند که به مقدار خیلی کم برای بدن لازم می باشند که همان ویتامین ها هستند.

ویتامین ها در واقع آنتی اکسیدان هایی هستند که بیشتر در سه دسته ی ویتامین E، ویتامین C و بتاکاروتن ها جای می گیرند. علاوه بر این، سلنیوم فلزی است که می تواند یک عامل مناسب به مانند یکی از همان سیستم های آنتی اکسیدانی بدن باشد که گاهی اوقات جزو این سه دسته قرار می گیرد. اما بایستی توجه داشت که بدن نمی تواند این مواد مغذی را تولید کند بنابراین ویتامین ها بایستی در رژیم غذایی مورد استفاده قرار گیرند.

شاید بدین خاطر است که گفته می شود همراه با خوردن کباب، سماق نیز استفاده شود. چون کباب، رادیکال آزاد تولید می کند و سماق با دارا بودن خاصیت آنتی اکسیدانی می تواند اثر آن را از بین برد.

ویتامین d) E- آلفا تو کو فرول):

یک ویتامین قابل حل در چربیست که در آجیل، دانه ها، سبزیجات و روغن ماهی، تمام حبوبات( بویژه ریشه ی گندم )، غلات مستحکم و زردآلو وجود دارد.

ویتامین C (اسید آسکوربیک):

یک ویتامین قابل حل در آب است که در مرکبات و آب میوه ها، فلفل سبز، کلم، اسفناج، کلم بروکلی، کلم پیچ، طالبی، کیوی و توت فرنگی وجود دارد. مقدار توصیه شده ی ویتامین برای مصرف روزانه (RDA )، شست میلی گرم در روز می باشد که مقدار بالاتر از 2000 میلی گرم می تواند اثر معکوس در بدن بعضی از افراد ایجاد کند.

بتاکاروتن :

بتا کاروتن یک پیش ماده برای ویتامین A ( رتینول ) می باشد که در جگر، زرده تخم مرغ، شیر، کره، اسفناج، هویج، شربت نارنج، کلم بروکلی، سیب زمینی هندی (شیرین)، گوجه فرنگی، طالبی، هلو و حبوبات وجود دارد. بتا کاروتن توسط بدن به ویتامین A تبدیل می شود. توجه داشته باشید که ویتامین A هیچ خاصیت آنتی اکسیدانی ندارد و اگر به مقدار بیش از حد وجود داشته باشد، کاملا سمی است.

سختی آب و انواع آن

سختی آب کیفیتی است که بر اثر وجود بیش از اندازه نمک های محلول کلسیم و منیزیم و تا اندازه ای آهن، منگنز، آلومینیوم و روی در آن پدید می آید و سبب می شود که مصرف آب به طور کلی و به ویژه در صنعت دشواری هایی به وجود آورد.

درجه سختی آب :

 

درجه سختی آب کیفیتی است که میزان سختی آب را مشخص می سازد. درجه سختی آب به طور کلی بر حسب میلی گرم کربنات کلسیم در هر لیتر آب بیان می شود. یعنی 1 درجه سختی آب برابر 1 میلی گرم کربنات کلسیم است. اما در کشورهای مختلف، مقدار یک درجه سختی آب با هم تفاوت دارد. برای نمونه:

- یک درجه سختی آب در فرانسه، برابر 10 میلی گرم کربنات کلسیم در هر لیتر آب در نظر گرفته می شود.

- یک درجه سختی آب در انگلستان، برابر 14.3 میلی گرم کربنات کلسیم در هر لیتر آب در نظر گرفته می شود.

- یک درجه سختی آب در آلمان برابر 10 میلی گرم کربنات کلسیم در هر لیتر آب می باشد.

- یک درجه سختی آب در آمریکا، برابر 17.2 میلی گرم کربنات کلسیم در هر لیتر (یا یک گرم کربنات کلسیم در یک گالن، 3.785 لیتر) آب برآورد می شود.

امروزه، یک واحد همگانی برای درجه سختی آب وضع شده است که برابر 1 میلی اکی والان کربنات کلسیم (یا 50 میلی گرم کربنات کلسیم) در هر لیتر آب است.

در برخی از کشورها، از جمله آمریکا و آلمان، امروزه درجه سختی آب را بر جسب ppm بیان می کنند.

مفهوم سختی کربناتی و غیر کربناتی :

 

سختی کربناتی، بخشی از سختی آب است که به وجود کربنات ها و بی کربنات های کلسیم، منیزیم، آهن و ... در آن مربوط است.

سختی غیر کربناتی، بخشی از سختی آب است که از نمک های انحلال پذیر دیگر غیر از کربنات ها و بی کربنات ها یعنی سولفات ها، کلرید ها، نیترات های کلسیم، منیزیم، آهن ... موجود در آب ناشی می شود.

مفهوم سختی موقت، سختی دائم و سختی کل آب :

سختی موقت آب، بخشی از سختی آب است که از وجود بی کربنات های کلسیم، منیزیم، آهن در آن ناشی می شود و تنها با عمل جوشاندن می توان آن را برطرف کرد.

سختی دائم آب به وجود نمک هایی غیر از بی کربنات فلزهای موجود در آب مربوط است و با عمل جوشاندن آب از بین نمی رود، بلکه برای از بین بردن آن باید از مواد شیمیایی مناسب استفاده کرد.

مجموع سختی موقت و سختی دائم را، سختی کل آب می گویند. آبی که سختی کل آن از یک میلی اکی والان کربنات کلسیم کم تر باشد، آب نرم (شیرین) محسوب می شود.

الماس مصنوعی

الماس یک جامد سخت روشن است که متشکل از شبکه ی کووالانسی اتم های کربن می باشد. الماس های مصنوعی بیشتر از گرافیتی ( یکی از سه شکل کریستالی کربن ) که در معرض دما و فشارهای خیلی بالا باشد، حاصل می شوند.

بیشتر خواص بنیادی الماس های خالص در الماس های مصنوعی بر جای مانده است. برای مثال، الماس های مصنوعی سختی زیاد، شفافیت گسترده، هدایت حرارتی بالا و مقاومت الکتریکی بالایی نیز دارند.

ساخت الماس مصنوعی یک فرآیند گران قیمت و پرهزینه می باشد. بنابراین اکثر الماس های مصنوعی به صورت کریستال های کوچک تولید می شوند که برای تهیه ی پوشش های سخت جهت تجهیزات صنعتی مثل تراش رل ماشین (چرخ)، ابزار تراش کاری، اره های حفاری و مته های معدن کاری مورد استفاده قرار می گیرند.

الماس های مصنوعی از اوایل دهه ی 1950 مورد بررسی و تحقیق قرار گرفتند. اولین شخصی که روی این مسئله مطالعه کرد، یک فیزیکدان آمریکایی به نام پرسی ویلیامز برگمن ( Percy Williams Bridgman ) بود.

تحقیقات او شامل بررسی های بسیار هزینه بر روی موادی بود که در معرض فشار بالا قرار داشتند. البته او سرانجام توانست جایزه نوبل فیزیک را به خاطر دستاوردش از آن خود کند اما در شرایطی که واقعا نتوانست الماس مصنوعی را به شکل حقیقی سنتز کند.

در دسامبر 1954، یک دانشمند از گروه جنرال الکتریک توانست پودر سیاه کربن را تحت فشار 50،000 اتمسفر برای 16 ساعت به دو تکه ی کوچک الماس سنتزی تبدیل کند.

البته باید توجه داشت که فشار استفاده شده برای ساخت الماس های مصنوعی با دما تغییر می کند. بنابراین هیچ عدد واحدی برای فشار مورد نیاز جهت تولید الماس مصنوعی وجود ندارد.

همان طور که می دانید الماس های طبیعی در فرآیند های زمین شناسی حاصل می شوند، اما الماس های مصنوعی به صورت دو روش الماس HPHT و یا روش الماس CVD سنتز می گردند.

منظور از روش HPHT ، سنتز به صورت فشار بالا و دما بالا می باشد و در CVD به صورت رسوب بخارات شیمیایی صورت می گیرد.

آشنایی با نحوه یافتن مسیر های هوایی

هواپیماهای مدرن بسیار سریع و در ارتفاع بالا پرواز می کنند، لذا خلبان نمی تواند با مشاهده سطح زمین مسیر خود را بیابد. این هواپیماها عموماً بر فراز ابرها پرواز می کنند و هیچ دیدی به سطح زمین ندارند. به همین دلیل خلبان و بخش کنترل ترافیک هوایی برای کنترل هواپیما و مسیر یابی به سیستم ها الکترونیکی نیاز دارند. این تجهیزات برای مسیر یابی از اطلاعات تجهیزات رادیویی هواپیما، تجهیزات موجود روی زمین و اطلاعات به دست آمده از ماهواره های در حال چرخش در مسیر زمین استفاده می کنند.

پیش از پرواز، خلبان نقشه پرواز را که شامل مسیر، ارتفاع و سرعت هواپیما می باشد به واحد کنترل ترافیک می دهد. واحد کنترل ترافیک هوایی، به هر هواپیما یک مسیر نامرئی برای پرواز اختصاص می دهد تا در آن پرواز نماید. با این کار هواپیماها با فاصله از هم پرواز خواهند نمود و به هم بر خورد نخواهند نمود.

در تمام فرودگاه ها برج های مراقبت وجود دارند و خلبان از این برج ها جهت پرواز راهنمایی می گیرد.

اکثر هواپیماها دارای یک رادار در دماغه خود می باشند که وجود شرایط بد جوی یا وجود هواپیما و اشیاء دیگر در جلوی هواپیما را به خلبان اعلام می کند.

این رادارها امواج کوتاه رادیویی منتشر می کنند.

با برخورد این امواج به موانع یا ابرها، سیستم بازتاب می یابند و گیرنده هواپیما با توجه به شدت و زمان برگشت موج، مانع و فاصله آن را تشخیص می دهد. برای مثال زمان بازگشت یک موج برای یک مانع با فاصله 300 کیلو متر، تنها 500/1 ثانیه می باشد. اطلاعات به دست آمده از این رادار در صفحه نمایش خلبان نشان داده می شود.

در نواحی بالای فرودگاه هواپیماها توسط واحد کنترل ترافیک هوایی راهنمایی می شوند. این واحد از طریق رادیو با خلبان صحبت می کند.

اطلاعات مربوط به تمامی هواپیماها از طریق رادارها فرودگاه بر روی صفحه نمایش های واحد کنترل ترافیک هوایی ثبت می گردد.

تصفیه مغناطیسی آب

اساس این روش این است که وقتی آب سخت از یک میدان مغناطیسی مناسب عبور داده می شود، تحت تأثیر نیروی میدان مغناطیسی، سیستم تبلور نمک های کلسیم و منیزیم موجود در آب بر روی جداره دیگ بخار یا لوله های آب داغ، به هم می خورد و از صورت یک شبکه سه بعدی که خاصیت چسبندگی زیادی بر جداره ظرف دارد، خارج می شود و به صورت جامد بی شکلی در می آید که قدرت چسبیدن به جداره دیگ بخار را ندارد.

البته در این روش، مقدار آهن نباید از 05/0 میلی گرم در لیتر بیشتر باشد در غیر این صورت باید از پیش، با استفاده از مواد شیمیایی مناسب، مقدار آهن آب را تنظیم کرد تا از چسبیدن آهن به قطب های آهن ربا، کاهش میزان جریان آب از بین قطب های آهنربا و کاهش بازدهی این روش، جلوگیری شود.

از برتری های این روش این است که در آن از مواد شیمیایی استفاده نمی شود، هیچ گونه ماده اضافی بر جای نمی ماند، حتی رسوب های قدیمی را از بین می برد، خاصیت خورندگی در آب ایجاد نمی کند، هزینه ی آن از روش های دیگر کم تر است، عمر دستگاه زیاد و حتی پس از 20 سال بدون تغییر باقی می ماند.

با توجه به این برتری ها، امروزه نه تنها از این روش در تصفیه آب های صنعتی، بلکه از آن در تصفیه آب های خنک کننده دستگاه های صنعتی، شستشوی بطری های نوشابه، در کارخانه های قندسازی و بسیاری از صنعت های دیگر استفاده می شود.

نخستین دستگاه تصفیه آب به روش القای الکترومغناطیسی ( ECI )، در سال 1945 توسط یک دانشمند بلژیکی به نام ورمترن نوآوری شد و امروزه در بیش از 50 کشور جهان مورد بهره برداری قرار دارد.

فناوري پلاسما

مقدمه

شما احتمالاً از وسايلي که داراي LCD  (صفحه نمايش کريستال مايع) باشند همه روزه استفاده مي کنيد آنها اطراف ما هستند. در کامپيوترهاي کيفي، ساعت هاي ديجيتالي، اجاق هاي مايکرويو، انواع دستگاه هاي پخش CD و بسياري از وسايل الکترونيکي ديگر. LCDها به اين دليل رايج هستند که مزاياي زيادي نسبت به ديگر فناوري هاي نمايش دارند. آنها سبک تر و نازک تر هستند و انرژي کمتري نسبت به لامپ اشعه کاتودي (CRT) مصرف مي کنند.

کلمه کريستال مايع مفهوم متناقضي دارد. ما کريستال را به عنوان ماده جامدي چون کوارتز و معمولاً به سختي سنگ مي شناسيم و مايع معناي کاملاً متفاوتي دارد. چگونه ماده اي مي تواند هر دو را داشته باشد؟ در اين مقاله، مي آموزيم که کريستال مايع بر اين نيرنگ خارق العاده پيروز مي شود و همچنين نگاهي مي اندازيم به فناوري زيربنايي آن که باعث مي شود LCD کار کند. همچنين به بررسي رقيب اصلي LCD، يعني فناوري پلاسما پرداخته و در نهايت، در مورد 2 فناوري LED و OLED. صحبت خواهيم کرد و خواهيم ديد که چگونه اين 2 فناوري تفکيک پذيري تصوير را افزايش داده و مصرف انرژي را نيز تا 40 درصد، کاهش مي دهند.

پلاسما چيست؟

اگر تا به حال، يک لامپ مهتابي را شکانده باشيد، حتماً جز مقداري گرد سفيد رنگ چيز ديگري مشاهده نکرده ايد. ولي وقتي مهتابي روشن است، به نظر مي رسد که ماده اي نوراني درون لامپ است. حالتي که مواد داخل مهتابي پس از روشن شدن به خود مي گيرند، حالت پلاسما ناميده مي شود. پلاسما گاز برانگيخته اي است، شامل يون هاي در حال حرکت (اتم هاي باردار) و الکترون (ذرات با بار منفي). هر ماده اي در حالت آزاد، داراي بار خنثي است. به اين دليل که داراي تعداد مساوي پروتون و الکترون است.

حال، اگر در داخل گاز اختلاف پتانسيل بالايي ايجاد کنيم، الکترون هاي آزاد با ضربه زدن به الکترون هايي که تحت تاثير جاذبه هسته هستند، پيوندشان با هسته اتم را کم مي کنند و باعث خروج آنها از مدار چرخش خود مي شوند. با کم شدن هر يک الکترون، يک بار مثبت به بار کل اتم اضافه مي شود. با پيوسته ساختن اين شرايط، الکترون هاي آزاد همواره در حال حرکت به سمت ناحيه مثبت تر (جايي که الکترون کمتري وجود دارند) اتم، خواهند بود. در حين اين حرکت ها و در نتيجه برخورد ذرات با الکترون ها، انرژي الکترون هاي منحرف شده، و به شکل نور گسيل (ساطع) مي شوند.

نئون و زنون، دو عنصر گازي شکلي هستند که در ساخت صفحه نمايش هاي پلاسما از آنها استفاده مي شود. اين دو عنصر در هنگام برانگيختگي نور فرابنفش گسيل مي کنند. اين نور، قابل رويت توسط چشم انسان نيست ولي توانايي برانگيخته کردن عناصري که نور مرئي گسيل مي کنند را دارد.

طرز کار صفحه نمايش پلاسما

نئون و زئون، درون هزاران سلول سه رنگ بين دو صفحه جلو و عقب صفحه نمايش نگهداري مي شوند. اين سلول ها همان پيکسل ها هستند. الکترودهايي هم در دو طرف اين سلول ها به طور عمودي قرار داده مي شوند.

الکترودهاي شفافي که توسط عايق دي – الکتريکي، از هم جدا شده اند و با لايه محافظ منيزيم اکسيد پوشيده شده اند نيز به پشت صفحه بيروني چسبيده مي شوند و به حالت افقي مرتب مي شوند. براي يونيزه کردن گاز درون سلول ها، الکترودها ميليون ها بار در ثانيه شارژ مي شوند. اين کار، باعث شارش ذرات باردار مي شود و آنها را وادار به گسيل فوتون هاي فرابنفش مي کند.

اين فوتون ها وقتي به لايه فسفر صفحه بيروني برخورد مي کنند، باعث برانگيختگي الکترون هاي فسفر مي شوند. اين الکترون ها در بازگشت به حالت اصلي خود، نور با فرکانس مرئي گسيل مي کنند.

هر کدام از سلول ها داراي فسفر با رنگ هاي سبز، آبي و قرمز هستند. اين سه رنگ در ترکيب با هم تشکيل يک پيکسل رنگي را مي دهند و در نهايت، تمام پيکسل ها در کنار هم تشکيل تصوير نهايي را مي دهند.

صفحه نمايش ها براي پخش تصوير از سيگنال هاي آنتن تلويزيون، نياز به وسيله اي به نام تيونر دارند. با استفاده از تيونر، سيگنال هاي دريافتي به سيگنال هاي قابل نشان دادن براي صفحه نمايش، تبديل مي شوند.